Salman Rushdie: Οι σατανικοί στίχοι (κριτική)

Written by

«Για να ξαναγεννηθείς πρέπει πρώτα να πεθάνεις. Για να πατήσεις πάνω στο μητρικό κόρφο της γης, πρέπει πρώτα να πετάξεις. Πώς να χαμογελάσεις πάλι, αν δεν κλάψεις πρώτα? Πώς θα κερδίσεις την αγάπη της λατρεμένης σου, κύριε, χωρίς  ν’ αναστενάξεις από καημό?Αν θες να ξαναγεννηθείς…»

Salman-Rushdie-holding«Οι Σατανικοί Στίχοι», του Ινδού συγγραφέα Σαλμάν Ρουσντί , είναι ένα συναρπαστικό παραμύθι της αιώνιας διαμάχης του καλού με το κακό,  μέσα από τους μύθους, τις ιστορίες, τις αφηγήσεις των ανθρώπων, τις λογοτεχνικές επινοήσεις,τους θεϊκούς στίχους.Ένα βιβλίο αναφορών στους μύθους της Ευρωπαϊκής κουλτούρας και τις φιλοσοφικές αναζητήσεις της Ανατολής,μια συνομιλία του συγγραφέα με σπουδαία βιβλία,μια απόπειρα κατανόησης του σύγχρονου αντιφατικού κόσμου τόσο ορθολογικού μα και ανορθόλογου όπως  εγγράφεται μέσα στη σκέψη των ανθρώπων στον κυκλικό χρόνο.

Ο συγγραφέας πίσω από μια ιστορία «πτώσης –μεταμόρφωσης»των πρωταγωνιστών του  βιβλίου, του Τζιμπριήλ Φαρίστα,  ενός Ινδού ηθοποιού πρωταγωνιστή σε θρησκευτικές ταινίες και του Σαλαντίν Τσάμτσα,του ανθρώπου με τις χίλιες φωνές, σχολιάζει φιλοσοφικά και με ειρωνικό τρόπο τους διαφορετικούς κόσμους που μας περιβάλλουν  στο ορατό και το αόρατο πλέγμα τους, τις αντιλήψεις του καλού και του κακού που προκύπτουν  από την ίδια ρίζα της ανθρώπινης φύσης.Η  γενέθλια γη,τα οικεία πρόσωπα, η  εξορία,η γλώσσα, ο νόμος,η θρησκεία,η τέχνη, είναι τα θέματα αυτού του βιβλίου που ο προφητικός συγγραφέας του τα χειρίζεται με τρόπο ποιητικό, διεισδυτικά πανούργο,  αποκαλύπτοντας το διφορούμενο που εξοργίζει το ορθολογικό, επιβάλλει το ανορθόλογο σε μια αντιπαλότητα προθέσεων κυριαρχίας.

Ιστορίες αγάπης και προδοσίας, επιλογών,θρησκευτικών οραμάτων, κατακτήσεων,ένα επικό ταξίδι όπου το παρελθόν και το μέλλον ανατροφοδοτούνται αέναα στον ορίζοντα του κόσμου των πόλεων. Η ζωηρή φαντασία και το ανήσυχο πνεύμα του συγγραφέα συνομιλεί με τους θεϊκούς και  σατανικούς στίχους στο τοπίο της ερήμου που υποδηλώνει την εσωτερική απομόνωση πριν και μετά την πτώση.Ο εκκωφαντικός κόσμος των διαφημίσεων, των αεροπλάνων, της εξορίας.Ο απατηλός κόσμος του κινηματογράφου και των ειδώλων, των πόλεων της Ανατολής και της Δύσης , των ανθρώπων…

«Ποιος είναι αυτός? Ένας εξόριστος.Ο εξόριστος είναι μια μπάλα που εκτοξεύτηκε ψηλά στον αέρα.Κρέμεται εκεί, παγωμένος στο χρόνο, αποτυπωμένος σε εικόνα.Αρνούμενος την κίνηση, αιωρείται κατά παράδοξο τρόπο πάνω από τη γενέτειρά του, περιμένοντας την αναπόφευκτη στιγμή κατά την οποία η εικόνα πρέπει να αρχίσει να κινείται και η γη να απαιτεί το γέννημά της».

Το βιβλίο, διαρθρωμένο σε εννέα επί μέρους κεφάλαια  ( ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, ο Μουχαμέτης, Ελοουέν Ντιοουέν, η Αϊσά, μια πόλη ορατή αλλά αθέατη, επιστροφή στη Τζαχίλια, ο άγγελος Αζραήλ, ο διαχωρισμός των υδάτων της Αραβικής θάλασσας, ένα μαγικό λυχνάρι), είναι ένα βιβλίο που μιλάει για βιβλία, συγγραφείς ,πρόσωπα και λαούς στο πολυεπίπεδο βάθος του.Μια ιστορία που εμπεριέχει πολλές ιστορίες  στη σύνθετη σκέψη  και αποκαλύπτει ένα ευφυή  και τολμηρό συγγραφέα .

SALMAN RUSHDIE  THE SATANIC VERSES

ΟΙ ΣΑΤΑΝΙΚΟΙ ΣΤΙΧΟΙ

Μετάφραση  ΠΕΤΡΟΣ ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ