12 Χρόνια Σκλάβος (κριτική)

Written by

Πολύ κακό για το τίποτα και δικαίως δεν έλαβε πολλά Όσκαρ. Πήρε βέβαια το Όσκαρ καλύτερης ταινίας. Ε! μετά από έναν μαύρο Πρόεδρο η Αμερική, μια που πήρε φόρα προσπαθώντας να δείξει το καλό της μη ρατσιστικό  πρόσωπο, επέλεξε και έναν μαύρο σκηνοθέτη-για πρώτη φορά- ως νικητή του Όσκαρ. Πήρε ακόμα Όσκαρ προσαρμοσμένου σεναρίου (αυτό δεν πιάνει και πολύ) και πολύ δικαιολογημένα το ΄Οσκαρ Β΄ Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της πρωτοεμφανιζόμενης Λουπίτα Νιόνγκο.

Γιατί η ταινία παρόλα το «πιασιάρικο» θέμα της δεν άξιζε.  Στη μεγάλη της διάρκεια (τελευταία μόδα αυτή με τις μεγάλες χρονικά ταινίες,  που ίσως ένα καλό μοντάζ να τις έκανε περισσότερο ταινίες και λιγότερο από πού είναι η έξοδος παιδιά) δεν καταφέρνει να συγκλονίσει και να συγκινήσει.

images (1)Η Αμερική τελευταία καταπιάνεται με το βεβαρημένο ιστορικό της παρελθόν  θαρρείς  και αυτό από μόνο του έχει τη δυναμική της επανόρθωσης και της αθώωσης. Ως ένα σημείο να το δεχθώ, αν όντως οι σημερινές κοινωνικές συνθήκες απεδείκνυαν ότι η δομή του κοινωνικού ιστού έχει αλλάξει ριζικά. Πράγμα που πολύ αμφιβάλλω. Ο ρατσισμός εξακολουθεί να έχει βαθιές ρίζες και τα στερεότυπα, οι προκαταλήψεις και ο πουριτανισμός έρπει αλλού πολύ και αλλού λιγότερο. Είναι η ενοχή, ενοχή που είναι παρούσα καθώς διαισθάνεται ότι λίγο στην ουσία τα πράγματα έχουν αλλάξει, που τρέχει να επευφημήσει ένα φιλμ διεκδικώντας έτσι μα ανέξοδο τρόπο την άφεση αμαρτιών.

Ο σκηνοθέτης πιάνει μια αυτοβιογραφική ιστορία που έχει από μόνη της αρκετό ενδιαφέρον και προσπαθεί να σκιαγραφήσει μια περίοδο ντροπής για την Αμερική του 1840 όπου ενώ σε άλλες πολιτείες η δουλεία έχει λάβει τέλος στον νότο εξακολουθεί το ατιμωτικό και εξευτελιστικό σκλαβοπάζαρο. Με σκηνές βίαιες, ωμές, σκληρές ο σκηνοθέτης προσπαθεί να μας βάλει σε αυτό το κλίμα, και κάνει τίμιες προσπάθειες αλλά φευ το παρατραβάει. Οι σκηνές ομολογουμένως δημιουργούν απέχθεια με την ωμή τους σκληρότητα αλλά δεν καταφέρνουν να σε αγγίξουν. Η σκηνή του απαγχονισμού είναι μια τέτοια σκηνή αν και εμένα η σκηνή που με σοκάρισε ήταν η σκηνή της επιλογής των μαύρων στο ανθρώπινο παζάρι. Οι σχέσεις ανάμεσα στους μαύρους δούλους και τους λευκούς αφεντάδες, ένα πολύπλοκο δίκτυο εξουσίας, υποταγής, σκληρότητας, αφοσίωσης, μένουν και αυτές  αποσπασματικές χωρίς να γίνει εκμετάλλευση και κατανόηση και ερμηνεία τους.

Κοντολογίς η ταινία δεν προσθέτει κάτι παραπάνω από πολλές ταινίες που έχουμε δει με παρόμοιο περιεχόμενο και που κατόρθωσαν να μας αγγίξουν και να μας κάνουν να δακρύσουμε ταυτιζόμενοι με τη σκληρή μοίρα των ηρώων. Κάτι που δεν κατάφερε η ταινία. Οι χαρακτήρες μένουν ανολοκλήρωτοι και δεν πείθουν. Ψυχοπαθείς, ημιπαράφρονες, ιδιαίτερα το ζευγάρι των σκληρών αφεντάδων, δεν σκιαγραφούνται επαρκώς ώστε να αποκτήσουν υπόσταση ως ζωντανοί χαρακτήρες, παραμένοντας καρικατούρες  Ο  πιο αβανταδόρικος ρόλος ήταν ασφαλώς του Έντγουιν Επς (Μάικλ Φασμπέντερ) αλλά και αυτός καταδικάστηκε με τις σκηνοθετικές ατεχνίες και έχασε το Όσκαρ. Καλή επίσης στον ρόλο της συζύγου του  Μέρι Επς, η Σάρα Πόλοκ. Η ερμηνεία του πρωταγωνιστή με άφησε παντελώς αδιάφορη. Ο Μπραντ Πιτ ασφαλώς καλός!

Την ταινία θα την ξεχάσετε μόλις κλείσουν τα φώτα του σινεμά!