200 χρόνια οι Χριστιανοί όλου του κόσμου ψάλλουν την «Άγια Νύχτα»

Written by

«Έναστρη νύχτα», Χρήστος Μποκόρος

Η «Άγια Νύχτα» εφέτος γιορτάζει τα 200α γενέθλιά της, έχοντας μεταφραστεί όλα αυτά τα χρόνια σε πάνω από 300 γλώσσες και διαλέκτους.

Χειμώνας του 1816-1817, στο χωριό Μαρίαπφαφ (Mariapfarr) της επαρχίας Λουνγκάου (Lungau), στην περιοχή του Σάλτσμπουργκ (Salzburg) της Αυστρίας, ο νεαρός εφημέριος τη εκκλησίας του αγίου Νικολάου, Γιόζεφ Μορ (Joseph Mohr), εμπνεύστηκε και έγραψε ένα ποίημα, για την Άγια Νύχτα της Παραμονής των Χριστουγέννων.

Ένα χρόνο αργότερα, το 1818, όταν ο Γιόζεφ Μορ μετατέθηκε στο ΄Ομπερντορφ (Oberndorf), βόρεια της πόλης του Σάλτσμπουργκ, γνωρίστηκε με τον δάσκαλο και μουσικό του «εκκλησιαστικού οργάνου» (ένα πληκτοφόρο αερόφωνο όργανο, παρόμοιο με την αρχαία ελληνική ύδραυλις), Φραντς Ξάβερ Γκρούμπερ (Franz Xaver Gruber), ο οποίος μελοποίησε τους στίχους και συνέθεσε την δημοφιλή μελωδία της «Άγιας Νύχτας», την οποία το βράδυ της Παραμονής των Χριστουγέννων, αφουγκράζονται ίσως και δισεκατομμύρια άνθρωποι στα πέρατα του κόσμου.

Μετά την πρώτη εκτέλεση το τραγούδι ξεχάστηκε, καθώς μάλιστα οι δρόμοι των δύο δημιουργών χώρισαν, αφού καθένας τους μετακινήθηκε σε διαφορετικό τόπο. Το 1825 ο τότε εφημέριος της εκκλησίας του Όμπερντορφ κάλεσε έναν τεχνίτη ονόματι Καρλ Μαουράχερ (Karl Mauracher) για να επισκευάσει το εκκλησιαστικό όργανο του ναού. Αυτός ανακάλυψε στο πίσω μέρος του οργάνου πεταμένο ένα αντίγραφο του τραγουδιού. Έδωσε το τραγούδι στην οικογένεια Στράσερ (Strasser) που ζούσε στο Τυρόλο (Tirol) και συνήθιζε να ταξιδεύει σε διάφορες πόλεις της Γερμανίας και να τραγουδάει σε γιορτές. Έτσι η «Άγια Νύχτα» άρχισε να διαδίδεται στις γερμανικές χώρες και σύντομα έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής. Το 1839 μια άλλη οικογένεια τραγουδιστών από το Τυρόλο παρουσίασε το τραγούδι στην Νέα Υόρκη, ξεκινώντας τη διάδοση της «Άγιας Νύχτας» στον αγγλόφωνο κόσμο. Στην αγγλική γλώσσα μεταφράστηκε το 1863 από τον Τζον Φρίμαν (John Freeman), ο οποίος «πείραξε» ελαφρώς την πρωτότυπη μελωδία.

Για χρόνια οι δημιουργοί του ήταν άγνωστοι και πολλοί απέδιδαν την πατρότητα του ύμνου σε διάσημους κλασσικούς συνθέτες, όπως ο Μότσαρτ, ο Μπετόβεν, ο Χάυντν ή θεωρούσαν ότι επρόκειτο για κάποιο παραδοσιακό γερμανικό νανούρισμα. Μεγάλοι συνθέτες όπως ο Βέρντι, ο Βάγκνερ, ο Πουτσίνι και άλλοι, το αναγνώρισαν «ως ένα βαθιά θρησκευτικό τραγούδι, με μια παράξενη δύναμη, η οποία έφτανε κατευθείαν στις καρδιές των ανθρώπων». Το 1840 όταν εκδόθηκε για πρώτη φορά με την ένδειξη «αγνώστου συνθέτη», ο βασιλιάς Φρειδερίκος-Γουλιέλμος Δ΄ της Πρωσσίας, ο οποίος το λάτρεψε μόλις το πρωτάκουσε, διέταξε την διεξαγωγή έρευνας για τον εντοπισμό των δημιουργών του. Οι έρευνες ξεκίνησαν το 1854 χωρίς να αποδώσουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Άγια Νύχτα Το αυθεντικό χειρόγραφο

Το πρωτότυπο χειρόγραφο του 1820 με την υπογραφή των δυο δημιουργών, ανακαλύφθηκε τυχαία το 1995. Στην αριστερή πλευρά του χειρογράφου, αναγράφεται η ημερομηνία συγγραφής των στίχων και στην άνω δεξιά γωνία η ένδειξη «Melodie von Fr. Xav. Gruber». Σήμερα φυλάσσεται στο Carolino Augusteum Museum του Σάλτσμπουργκ.

 

Η «Άγια Νύχτα» ανακηρύχθηκε το 2011 ως τμήμα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Αυστρίας

πηγή cityportal.gr / 200 χρόνια οι Χριστιανοί όλου του κόσμου ψάλλουν την «Άγια Νύχτα»Παναγιώτης Καμπάνης*
* Ο Παναγιώτης Καμπάνης είναι Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

«Άγια Νύχτα» Στίχοι στα Γερμανικά, Αγγλικά, Ελληνικά

Γερμανικοί Στίχοι Αγγλικοί στίχοι  

Ελληνικοί Στίχοι

 

Stille Nacht! Heilige Nacht!
Alles schläft; einsam wacht
Nur das traute heilige Paar.
Holder Knab’ im lockigten Haar,
Schlafe in himmlischer Ruh!
Schlafe in himmlischer Ruh!
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Gottes Sohn! O wie lacht
Lieb’ aus deinem göttlichen Mund,
Da uns schlägt die rettende Stund’.
Jesus in deiner Geburt!
Jesus in deiner Geburt!Stille Nacht! Heilige Nacht!
Die der Welt Heil gebracht,
Aus des Himmels goldenen Höhn
Uns der Gnaden Fülle läßt seh’n
Jesum in Menschengestalt.
Jesum in Menschengestalt.
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Wo sich heut alle Macht
Väterlicher Liebe ergoß
Und als Bruder huldvoll umschloß
Jesus die Völker der Welt.
Jesus die Völker der Welt.
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Lange schon uns bedacht,
Als der Herr vom Grimme befreit,
In der Väter urgrauer Zeit
Aller Welt Schonung verhieß.
Aller Welt Schonung verhieß.
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Hirten erst kundgemacht
Durch der Engel Alleluja,
Tönt es laut bei Ferne und Nah:
Jesus der Retter ist da!
Jesus der Retter ist da!
Silent night Holy night
All is calm all is bright
Round yon virgin Mother and Child
Holy infant so tender and mild
Sleep in heavenly peace
Sleep in heavenly peace.Silent night, holy night,
Shepherds quake at the sight.
Glories stream from heaven afar,
Heav’nly hosts sing Alleluia;
Christ the Savior is born;
Christ the Savior is born.

Silent night, holy night,
Son of God, love’s pure light.
Radiant beams from Thy holy face,
With the dawn of redeeming grace,
Jesus, Lord, at Thy birth;
Jesus, Lord, at Thy birth.

Άγια Νύχτα, σε προσμένουν
Με χαρά οι χριστιανοί
Και με πίστη ανυμνούμε
Το Θεό δοξολογούνε
Μ’ ένα στόμα, μια φωνή
Ναι με μια φωνή
Η ψυχή μας φτερουγίζει
Πέρα στ’ άγια τα βουνά
Όπου ψάλλουν οι αγγέλοι
Απ’ τα ουράνια θεία μέλη
Στον Σωτήρα «Ωσαννά»
Ψάλλουν «Ωσαννά»
Στης Βηθλεέμ ελάτε όλοι
Στα βουνά τα ιερά
Και μ’ ευλάβεια μεγάλη
‘Κει που τ’ άγιο φως προβάλει
Προσκυνήστε με χαρά
Ναι με μια χαρά