Το 2020 έχει ονομαστεί ως Έτος Μπετόβεν για τα 250 χρόνια από τη γέννηση του κορυφαίου συνθέτη. Ολόκληρος ο κόσμος θα γιορτάζει αυτή τη σημαντική επέτειο και οι μελωδίες των αθάνατων έργων του θα ακουστούν σε κάθε γωνιά του πλανήτη μας.
Ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1770 στη Βόννη. Ο πατέρας του Γιόχαν ήταν μουσικός και ο πρώτος δάσκαλος του μικρού Λούντβιχ, ενώ ο παππούς του Λούντβιχ, φλαμανδικής καταγωγής, ήταν διάσημος μουσικός επίσης που εργάστηκε ως βαρύτονος και αργότερα ως μαέστρος, έχοντας αποκτήσει μεγάλη φήμη.
- Ονομάστηκε Ludwig προς τιμήν του αδερφού του Ludwig Maria που πέθανε σε ηλικία μόλις 6 ημερών, ένα χρόνο πριν γεννηθεί ο συνθέτης, ο οποίος με τη σειρά του είχε πάρει το όνομα από τον παππού τους Lodewijk, επιφανή μουσικό της εποχής του
- Τ αγαπημένο έργο του είναι η όπερα ‘Φιντέλιο’ γιατί ήταν αυτό που τον ταλαιπώρησε περισσότερο από όλα όσα έγραψε
- Δεν συνέθετε ποτέ τη νύχτα και είχε τη συνήθεια να κοιμάται ακριβώς στις 10:00, αφού πρώτα διάβαζε και έγραφε τις επιστολές του
- Η αγαπημένη του συνήθεια ήταν να διοργανώνει αποδράσεις στην εξοχή και να περιπλανιέται για μέρες στα δάση
- Όταν συνέθετε αμελούσε και τις στοιχειώδες ανάγκες του, περπατούσε μιλώντας στον εαυτό του και κουνώντας τα χέρια, ενώ γενικά ήταν κακοντυμένος και ατημέλητος. Μάλιστα εξαιτίας αυτού, τον συνέλαβαν κάποτε κατά λάθος για αλητεία
- Έγραψε το πνευματικό του μανιφέστο, την περίφημη ‘Διαθήκη του Χάιλιγκενσταντ’ σε ηλικία 32 ετών, θέλοντας να δικαιολογηθεί για την κακή του συμπεριφορά, που πήγαζε από την απελπισία που του προκαλούσε η συνειδητοποίηση πως δεν θα θεραπευτεί ποτέ από την κώφωση, αλλά και γιατί πίστευε πως δεν θα το αντέξει και θα αυτοκτονήσει
- Όταν δεν είχε την πλήρη προσοχή του κοινού σταματούσε να παίζει, ενώ εκστόμισε και απρέπειες προς το κοινό, μεταξύ των οποίων υπήρχαν και πολλοί ‘ευγενείς’
- Συνήθιζε να προκαλεί διάφορους σε μουσικές μονομαχίες, από τις οποίες έφευγαν όλοι οι αντίπαλοι χαμένοι και ντροπιασμένοι
- Έγραψε τη μουσική για τον Έγκμοντ του Γκαίτε γιατί είδε τον εαυτό του σε αυτόν και θαύμαζε απεριόριστα το χαρακτήρα του ήρωα, την αυτοθυσία του και τη σθεναρή του αντίσταση στην καταπίεση
- Πίστευε απόλυτα στα ιδανικά της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας κι έτσι μόλις ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας ο Μέγας Ναπολέων έσκισε βίαια την αφιέρωση προς αυτόν στην Ηρωική Συμφωνία λέγοντας «ώστε δεν είναι παρά ένας ακόμη θνητός»
- Δεν δίστασε να προσβάλλει με τη ρήση «Πρίγκιπες υπάρχουν πολλοί, Μπετόβεν μόνο ένας» έναν από τους κυριότερους χρηματοδότες του, τον πρίγκιπα Lichnowsky, όταν αυτός του ζητούσε επίμονα να παίξει κάτι στο πιάνο, απειλώντας τον αστειευόμενος ότι θα τον φυλακίσει επειδή αρνιόταν
- Είπε «Μα κι εγώ βασιλιάς είμαι» όταν ο μαθητής του Karl Holz τον προέτρεψε να μην πουλήσει ένα δαχτυλίδι με φθηνό πετράδι, που του έστειλε ως δώρο ο Πρώσος βασιλιάς Φρειδερίκος Γουλιέλμος ο 3ος για να τον ευχαριστήσει που του αφιέρωσε την ‘Ενάτη Συμφωνία’, με το επιχείρημα ότι δεν παύει να είναι δώρο ενός βασιλιά,
- Δεν έγινε ποτέ γνωστή η ταυτότητα της παραλήπτριας της υπέροχης ερωτικής επιστολής του ‘Αθάνατη Αγαπημένη’, αν και οι περισσότεροι μελετητές προκρίνουν την Josephine Brunsvik
- Η ‘Σονάτα για πιάνο σε φα ελάσσονα, έργο 57’ γνωστή και ως Appassionata είναι εμπνευσμένη από την ‘Τρικυμία’ του Σαίξπηρ
- Στο ‘Πέμπτο Κοντσέρτο’ του για πιάνο, ο Μπετόβεν έγραψε όλα τα δεξιοτεχνικά περάσματα και για να μην αφήσει περιθώριο παρερμηνείας, απαγόρεψε στο σολίστα να ξεκινήσει με την καθιερωμένη καντέντσα γράφοντας στην κορυφή της παρτιτούρας ‘Δεν θα παίξεις καντέντσα, ξεκίνα αμέσως με ό,τι ακολουθεί’
- Αφιέρωσε τη ‘Σονάτα για βιολί αρ.9, έργο 47’ στον Rudolphe Kreutzer για να πικάρει το φίλο του George Bridgetower κι έτσι η σονάτα έχει πάρει το όνομα του Kreutzer, παρά το ότι αυτός τη χαρακτήρισε ακατανόητη και δεν την έπαιξε ποτέ
- Το σπαρακτικό αντάτζιο του β’ μέρους από το ‘Κουαρτέτο εγχόρδων αρ.1 σε φα μείζονα, έργο 18’ το έγραψε έχοντας στο μυαλό τη σκηνή του τάφου από το ‘Ρωμαίος και Ιουλιέτα’
- Οι ρίζες της μουσικής της όπερας ‘Φιντέλιο’, που είναι ένας ύμνος στην ελευθερία, βρίσκονται σε μία καντάτα που είχε γράψει ο Μπετόβεν στα 20 του χρόνια για το θάνατο του Ιωσήφ Β’, τον οποίο θαύμαζε απεριόριστα για τις προοδευτικές ιδέες και τις μεταρρυθμίσεις του τον καιρό που ήταν στο θρόνο της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
- Τα 5 αριστουργηματικά ‘Late Quartets’ χαρακτηρίστηκαν αρχικά ‘ανεξιχνίαστη και αδιόρθωτη φρίκη’, γιατί ήταν πολλά χρόνια μπροστά από την εποχή τους και σήμερα θεωρούνται μία από τις σημαντικότερες δημιουργίες στην ιστορία της μουσικής
- Ο εκδότης του πλήρωσε ένα μεγάλο ποσό για να τροποποιήσει τη ‘Μεγάλη Φούγκα για κουαρτέτο εγχόρδων, έργο 133», μετά τις σφοδρές αντιδράσεις των κριτικών της εποχής που το βρήκαν ανυπόφορο, εκκεντρικό, παράδοξο και μουσικό Αρμαγεδδών. Ο Στραβίνσκι είπε ότι είναι το πρώτο κομμάτι σύγχρονης μουσικής που γράφτηκε ποτέ
- Έγραψε το υπέροχο ‘Σεπτέτο σε μι ύφεση, έργο 20’ βασιζόμενος σε απλοϊκά θέματα από την ελαφρά δημοφιλή μουσική της μεσαίας τάξης της εποχής
- Η ‘Σονάτα για πιάνο αρ.14’ πήρε την ονομασία ‘Moonlight’ από τον Γερμανό ποιητή Ludwig Rellstab που είπε πως το πρώτο μέρος της ακούγεται σαν πέφτει το φως του φεγγαριού πάνω στη λίμνη της Λουκέρνης
- Στις ‘Παραλλαγές Diabelli’ πήρε ως πρώτη ύλη ένα απλοϊκό θέμα βαλς του χρηματοδότη του Anton Diabelli και κατάφερε από αυτό να δημιουργήσει 33 διαφορετικά αριστουργήματα
- Το 4ο κοντσέρτο του για πιάνο ήταν το τελευταίο έργο που έπαιξε πριν η κώφωση αρχίσει να του δημιουργεί τεράστια προβλήματα ως εκτελεστή
- Παραμένει άγνωστο το πρόσωπο για το οποίο έγραψε την πασίγνωστη τρίλεπτη μπαγκατέλα σε λα ελάσσονα ‘For Elise’, ενώ επειδή η χειρόγραφη αφιέρωση ήταν δυσανάγνωστη πάνω στη χαμένη πλέον πρωτότυπη παρτιτούρα δεν είναι καν βέβαιο ότι έγραφε πράγματι Ελίζα
- Η Ενάτη Συμφωνία του είναι η πρώτη συμφωνία, όπου η ανθρώπινη φωνή κλήθηκε να ενισχύσει την ορχήστρα με το λόγο και το χρώμα της, με σκοπό να εκφραστεί στο μέγιστο η δύναμη των ανθρώπινων συναισθημάτων
- Η περιπλοκότητα της «Missa Solemnis» περιγράφηκε ως ‘μια χιονοστιβάδα που απελευθερώνεται από έναν κόκκο σκόνης’
- Το πορτραίτο του διάσημου μουσικού παππού του στόλιζε σε όλη τη διάρκεια της ζωής του το δωμάτιο του Μπετόβεν, γιατί ήθελε να του υπενθυμίζει στις δυσκολίες το μουσικό παρελθόν του τα τελευταία λόγια του ήταν «Κρίμα, κρίμα έφτασαν πολύ αργά», για τις 12 φιάλες εκλεκτού κρασιού, που είχε στείλει ως δώρο ο εκδότης του Το τελευταίο πράγμα που μπόρεσε να γράψει ήταν η διαθήκη του με την οποία άφηνε τα πάντα στον αγαπημένο του ανιψιό Καρλ
- Αν και Γερμανός, ο τάφος βρίσκεται στην Βιέννη, την πόλη που έζησε και μεγαλούργησε
- To καλοκαίρι του 2016, το BBC Music Magazine ζήτησε από 151 κορυφαίους μαέστρους παγκοσμίως να επιλέξουν ο καθένας/η καθεμιά τις 20 κορυφαίες συμφωνίες όλων των εποχών. Την πρώτη θέση στις προτιμήσεις τους κατέλαβε η ‘Ηρωική Συμφωνία’ του Μπετόβεν
Ο Μπετόβεν με τα δικά του λόγια:
«Από την παιδική μου ηλικία, η καρδιά και η ψυχή μου ήταν γεμάτες ευγενικά αισθήματα και καλή διάθεση, ανυπομονούσα να δημιουργήσω σπουδαία πράγματα…
Ω, μου φαινόταν αδύνατον να αφήσω τον κόσμο, πριν βγάλω όλα αυτά που ένοιωθα πως υπήρχαν μέσα μου….
Ω Θεέ, εσύ που βλέπεις στα βάθη της ψυχής μου, γνωρίζεις την αγάπη μου για τους ανθρώπους και την επιθυμία μου να πράττω το καλό». Λούντβιχ φαν Μπετόβεν, αποσπάσματα από τη Διαθήκη του Χάιλιγκενσταντ.
