Τα μεσαιωνικά δακτυλίδια του έρωτα

Written by

Χρυσό δακτυλίδι με επιγραφή:
«Να το φοράς, γλυκειά μου, για πολλά χρόνια»
2ος – 3ος αι. μ.Χ.

Στην Βούλα

Στη συνείδηση των ανθρώπων, ο Μεσαίωνας έχει παγιωθεί ως μια χρονική περίοδος η οποία καλύπτει δέκα αιώνες γεγονότων με κύρια χαρακτηριστικά του να θεωρούνται η οπισθοδρόμηση, η άνθιση του φανατισμού ιδιαίτερα του θρησκευτικού, η στασιμότητα και η αύξηση των δεισιδαιμονιών. Στη συγκεκριμένη εποχή διακρίνεται η εδραίωση της παντοδυναμίας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας σ’ όλες τις πτυχές της ζωής των ανθρώπων εφόσον ήταν η μόνη σταθερή δομή σε έναν κόσμο χαώδη που συνεχώς μεταβάλλονταν. Ο έρωτας ήταν ο τομέας που κατακρίθηκε περισσότερο από το εκκλησιαστικό δίκαιο, αφού ήταν αυτός που διαχώριζε σε μεγάλο βαθμό το νεοσύστατο χριστιανισμό από το παγανιστικό παρελθόν της Ευρώπης.


Κάθε εποχή έχει
τη δική της τελετουργία στο Φλέρτ!

Μεσαιωνικό χειρόγραφο με ερωτική παράσταση

Η ιστορία του φλερτ μετρά τόσες επιτυχίες όσο και αποτυχίες. Κι αν σήμερα τα πράγματα έχουν απλοποιηθεί καθοριστικά, δεν ήταν φυσικά πάντα έτσι, καθώς το κόρτε και η εκδήλωση του ερωτικού ενδιαφέροντος είναι μια σωστή ιεροτελεστία με βήματα και ακρίβεια.


Το φλερτ είναι πραγματικά η εκκίνηση μιας πιθανής συντροφικής και ερωτικής σύζευξης δυο ανθρώπων. Ένα πάρα πολύ όμορφο και δυνατό συναίσθημα που αφυπνίζει τη σεξουαλική εικόνα και το ενδιαφέρον του άντρα και της γυναίκας. Το γεγονός ότι κάποιος απευθύνεται και ασχολείται με εμάς, σίγουρα μας κάνει να αισθανόμαστε σημαντικοί, ερωτεύσιμοι, αποδεκτοί. Θα έλεγε κανείς πως πραγματικά είναι το σημείο-σταθμός που γεφυρώνει την πρώτη «επαφή» δύο ανθρώπων μέχρι τη συνεύρεσή τους.
Για τον άντρα, το φλερτ είναι κάτι που του υπενθυμίζει το ρόλο του κυνηγού, ο οποίος επεξεργάζεται τη γυναίκα μέχρι να βρει την κατάλληλη στιγμή για να την προσεγγίσει και να ξεκινήσει αυτή την ιεροτελεστία. Μία όμορφη και έξυπνη φράση, μία «κλεφτή» ματιά, μία κίνηση, μία συμπεριφορά ή ένα νεύμα, είναι αρκετά ώστε να γίνει η εκκίνηση αυτού του αγώνα, στον οποίο μπαίνουν ο άνδρας και η γυναίκα, αυτόν τον υπέροχο αγώνα του φλερτ.


Κατά τον Μεσαίωνα οι επίδοξοι μνηστήρες πολιορκούσαν το αντικείμενο του πόθου τους με λυρική ποίηση, ακολουθώντας το παράδειγμα των ερωτοχτυπημένων χαρακτήρων της θεατρικής σκηνής, αν και η αγνότητα και η τιμή παρέμεναν βασικές αξίες της μεσαιωνικής Ευρώπης.
Οι βρετανοί ιππότες συνήθιζαν να στέλνουν ένα ζευγάρι γάντια στις εκλεκτές της καρδιάς τους, κι αν αυτές τα φορούσαν στην επόμενη κυριακάτικη λειτουργία, τότε η ερωτική πρόταση είχε γίνει δεκτή. Αμέσως μετά ακολουθούσε το δακτυλίδι του έρωτα με εγχάρακτες επιγραφές από ερωτικά ποιήματα, το οποίο επιβεβαίωνε την απαρχή του έρωτά τους.
Τα δακτυλίδια του έρωτα, γνωστά στο Μεσαίωνα ως δακτυλίδια Poesy, posie, posey ή love rings, ήταν συνήθως χρυσά, κάποιες φορές στολισμένα με ημιπολύτιμους λίθους, και πάντα έφεραν μια μικρή επιγραφή στην επιφάνειά τους. Η συνήθεια αυτή, γνωστή από την ρωμαϊκή εποχή, έγινε πολύ δημοφιλής από το 14ο αι. και διήρκησε έως και τον 19ο αι. σε όλη την Ευρώπη. Η γλώσσα που χρησιμοποιούταν για τις επιγραφές, στα μεν πρώιμα παραδείγματα ήταν τα νορμανδικά γαλλικά (Norman French), και κατόπιν τα Γαλλικά, τα Λατινικά και τα Αγγλικά. Ορισμένες επιγραφές επαναλαμβάνονται, υποδεικνύοντας έτσι ότι οι χρυσοχόοι είχαν πιθανώς ένα βιβλίο με φράσεις, από τις οποίες οι πελάτες μπορούσαν να επιλέξουν ότι τους άρεζε.


Στο Victoria and Albert Museum του Λονδίνου, φυλάσσεται η μεγαλύτερη ίσως συλλογή στον κόσμο, δακτυλιδιών με ερωτικές επιγραφές, η οποία αποτελείται από 3000 κομμάτια.

«Well for him who knows
whom he can trust»
«Όλα καλά γι αυτόν που γνωρίζει ποιον μπορεί να εμπιστευτεί»
14ος αι.
«Eu Bon Amour»
«Να έχεις καλή αγάπη»
14ος αι.
«A nominative report is given to me, the dative, by the genitive word, in spite of the accusative», εξωτερικά
«My love is an infinitive which wants to be in the relative», εσωτερικά
«Μου δώσατε μια ονομαστική αναφορά, καθόλου αιτιολογημένη»
«Η αγάπη μου χάνεται στο άπειρο και επιθυμεί να γίνει σχέση»
14ος αι.
«I give you my heart with all my love»
«Σου δίνω την καρδιά μου με όλη μου την αγάπη»
14ος αι.
«Amor»
«Έρωτας»
14ος αι.
«A time will come» outside
«My longing keeps me awake» inside
«Ο χρόνος θα έρθει», εξωτερικά
«Η επιθυμία μου με κρατά ξύπνιο», εσωτερικά
14ος αι.
«A hart more king you cannot find»
«Ένα βασιλικό ελάφι που καλύτερο του δεν θα μπορέσετε να βρείτε»
15ος αι.

«Heart and Hand at your command»
«Η καρδιά και τα χέρια μου στις εντολές σας»
15ος αι.

«Cest mon decir»
«Αυτή είναι η επιθυμία μου»
15ος αι.
«Loyalte ne peur »
«Αφοσίωση, όχι φόβος»
17ος αι.

«Two hands, one heart, till death us part»
«Δύο χέρια, μία καρδιά, μέχρι να πεθάνουμε»
17ος αι.
«True Love Is My Desire»
«Η αληθινή αγάπη είναι η επιθυμία μου»
17ος αι.
«God unite our hearts aright»
«Ο Θεός ενώνει τις δυο καρδιές μας»
17ος -18ος αι.
«In the breast my heart doth rest»
«Στο στήθος σου η καρδιά μου να ξεκουραστεί»
17ος -18ος αι.
«My heart you have and yours I crave»
«Η καρδιά μου έχει και τη
δική σου επιθυμία»
17ος -18ος αι.
«Many are the stars I see but in my eye no star likes thee»
«Πολλά είναι τα αστέρια που βλέπω αλλά στα μάτια μου κανένα σαν εσένα»
18ος αι.
«You never knew a heart so true»
«Ποτέ δεν γνωρίσατε μια καρδιά τόσο αληθινή»
18ος αι.
«Shakespeare, in love abide till death deuide»
«Για τον Σαίξπηρ, η αγάπη παραμένει έως το θάνατο»
19ος αι.
«Je t’aime» «Σ’ αγαπώ» 19ος αι.

πηγή cityculture.gr / Τα μεσαιωνικά δακτυλίδια του έρωτα / Παναγιώτης Καμπάνης*
* Ο Παναγιώτης Καμπάνης είναι Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης