Άγρια ερημιά του Χεσούς Καρράσκο | Κριτική βιβλίου

Written by

Άγρια ερημιά του Χεσούς Καρράσκο | Κριτική βιβλίου Άγγελα Μάντζιου

Άγρια Ερημιά. Αυτός είναι ο τίτλος του μυθιστορήματος φυγής και καταδίωξης, με ήρωες ένα αγόρι κι έναν βοσκό. Ανώνυμοι ήρωες, που συναντιούνται τυχαία, σε τοπία αφιλόξενα και ερημικά, παλεύοντας για επιβίωση και ελευθερία. Κυνηγημένο από τους διώκτες του το αγόρι, βρίσκει στο πρόσωπο του γέρου βοσκού υποστήριξη και προστασία, στον δρόμο της φυγής από το χωριό, από το σπίτι και την οικογένειά του με την μορφή του Πατέρα να βασανίζει τη σκέψη του.

Η εναρκτήρια σκηνή του μυθιστορήματος, βρίσκει το αγόρι στην κρυψώνα του, σε ένα λαγούμι στο χώμα και τους διώκτες σε απόσταση αναπνοής. Ανάμεσά τους ο χωροφύλακας και άλλα πρόσωπα, καθώς και ο δάσκαλος, ψάχνουν χωρίς αποτέλεσμα. Όταν οι φωνές απομακρύνονται και η αγωνία αλλάζει οπτική, το αγόρι θα βγει από τον ελαιώνα και με το σούρουπο θα πάρει το δρόμο της φυγής με οδηγό αστερισμούς και άστρα, προς την κατεύθυνση του Βορρά γυρεύοντας μια πηγή, στο δρόμο των εμπόρων και των μουλαράδων .

Σ αυτό το εχθρικό τοπίο της άγριας ερημιάς, το γυμνό και χωρίς βλάστηση, με τον ανελέητο ήλιο να ανοίγει πληγές στο δέρμα θα περιπλανηθεί το αγόρι-φυγάς, χωρίς εμπειρία επιβίωσης σε συνθήκες απειλητικές, στο ανοιχτό στόμιο του απέραντου κάμπου, με τους διώκτες να καραδοκούν και την επικείμενη σύλληψη να απειλεί την απόπειρα.

Σ αυτό το περιβάλλον θα συναπαντηθεί με τον γέρο βοσκό που περιφέρεται στα μέρη αυτά, αναζητώντας τροφή για το κοπάδι του, τις λιγοστές κατσίκες του, το γαϊδούρι και τον σκύλο του. Η σχέση τους θα δοκιμαστεί στην τραχύτητα των καταστάσεων και στις δυσκολίες που ορθώνονται μπροστά τους. Σ αυτές τις συνθήκες, η συντροφική σχέση θα λάβει έναν μυητικό χαρακτήρα σε ένα ιδιόλεκτο πεδίο αντίδρασης όπου τα συναισθήματα εκδηλώνονται με πράξεις και τα λόγια είναι λιγοστά, τραχιά και κοφτά σαν προσταγές επιβίωσης.

Όταν οι διώκτες πλησιάσουν πολύ, το αγόρι θα ξεφύγει με την συνδρομή του βοσκού ο οποίος θα δεχτεί στο σώμα του τις βουρδουλιές και το μένος του χωροφύλακα και των δύο καβαλάρηδων ακολούθων του. Έτσι ανοίγει νέος κύκλος περιπετειών για το αγόρι. Στην προσπάθειά του να βοηθήσει τον γέρο και το κοπάδι, αναλαμβάνει να εφαρμόσει όσα έμαθε δίπλα στον ηλικιωμένο άνδρα, προκειμένου να σωθούν οι ζωές τους και ο γέρος να αναλάβει δυνάμεις. Τη στιγμή που θα βρεθεί και πάλι αντιμέτωπο με τους διώκτες του, η παρέμβαση του ετοιμοθάνατου γέρου βοσκού θα είναι καταλυτική. Σε μια σκληρή σκηνή εξόντωσης, ανοίγεται ο δρόμος της ελευθερίας, αλλά ο βοσκός πεθαίνει λίγο αργότερα και το αγόρι πρέπει να συνεχίσει μόνο του τον αγώνα της ζωής, όπως υπαινικτικά και απαισιόδοξα σηματοδοτεί το τέλος της αφήγησης.

Τα έντεκα κεφάλαια του βιβλίου, περιγράφουν, σε τρίτο πρόσωπο, με μεγάλη ένταση και πολύ καθαρά, με κινηματογραφικό καδράρισμα, την αγωνία και το μαρτύριο επιβίωσης. Παρ όλο που τα πρόσωπα είναι ελάχιστα και η δράση δεδομένη, η οξύτητα των παρατηρήσεων, συλλαμβάνει με ακρίβεια και με απρόσμενες αναλογίες τις σχέσεις των πραγμάτων-καταστάσεων. Οι διάλογοι είναι ελάχιστοι, οι σκέψεις σταδιακά γίνονται πιο βαθειές και διαφαίνεται η κριτική για θεσμούς και σχέσεις. Η φύση περιγράφεται με λεπτή και διεισδυτική βιωματική παρατηρητικότητα, ως τοπίο δέντρων, φυτών, ζώων, έμψυχων και άψυχων οργανισμών. Εικόνες και οσμές και ήχοι και αισθήσεις, περιγράφουν πολύ χαρακτηριστικά το αδρό σκηνικό πεδίο, τοποθετημένο σε απροσδιόριστο τόπο με τα σημάδια του αγροτικού-κτηνοτροφικού κόσμου. Σ αυτό το τραχύ περιβάλλον, ο αγώνας ζωής κρίνεται έως θανάτου, ως μοναχικός άθλος αναμέτρησης, σε συνθήκες απειλητικές και αδυσώπητα αντίξοες σ έναν κόσμο σκληρό, εχθρικό και βίαιο.

Άγρια Ερημιά – Αποσπάσματα

« Ένιωσε πόσο ακατάλυτα ήταν όσα τον περιέβαλλαν, πόσο αμετάβλητα ήταν όλα όσα μπορούσε να αγγίξει ή να δει και, για πρώτη φορά από τότε που το σκασε, αισθάνθηκε το φόβο του θανάτου». Σελ. 144
« Άκουσε τ όνομά του να απλώνεται ανάμεσα στα δέντρα σαν μια σταγόνα πάνω στη γαλήνια επιφάνεια του νερού. (…) Ακούγοντας αυτή τη χορωδία των φωνών, ένιωσε πως είχε φέρει στην επιφάνεια κάποιο δεσμό ανάμεσα στους χωριανούς και για μια στιγμή η πικρία έκανε το στομάχι του να σφιχτεί. (…) Είχε προκαλέσει ολόκληρη ιστορία. Σκέφτηκε ότι η ανάγκη να μαζευτούν τόσοι άνθρωποι ίσως να είχε υποχρεώσει πρώην εχθρούς να ανασκουμπωθούν και να αγωνιστούν όλοι μαζί, ο ένας στο πλευρό του άλλου. Αναρωτήθηκε αν θα απέμενε τίποτα από αυτή τη στιγμή σε λίγα χρόνια, σε μερικές βδομάδες». Σελ. 11

« Γιατί του τρύπαγε ακόμη το στομάχι ο μαύρος ανθός της οικογένειας». Σελ.14
« Η ζεστή μεσημεριανή αύρα έκανε τις καλαμιές να θροΐζουν σκορπώντας στον αέρα ήχους από εύθραυστα ξύλινα κουδουνάκια. Άγρια μαλλιά που ανέμιζαν σαν σημαίες προσευχής των βουδιστών, χωρίς όμως καμαρωτά άλογα, χωρίς κοσμήματα, χωρίς προσευχές. Ικεσίες προς τον ουρανό που αντί να σκορπά ευλογία έμοιαζε να καλεί τον ήλιο σε θυσία με τη βοήθεια ενός κρυστάλλου ή μιας αχτίδας». Σελ. 56
« Κι έτσι, με αυτή τη χειροτονία, ο γέρος μετέδωσε στον μικρό τα χρειώδη του επαγγέλματος, παραδίδοντάς του, εκείνη τη στιγμή, το κλειδί μιας γνώσης ζωτικής και ακατάλυτης». Σελ. 114
« Ονειρεύεται πως τον κυνηγάνε.(…) Ασάλευτος, παγιδευμένος και με την αίσθηση πως βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στα έγκατα της γης, αναζητώντας το αρχέγονο μάγμα». Σελ. 131
« Είχε κι ο ίδιος ασκήσει βία ακριβώς όπως είχε δει να κάνουν πάντοτε όσοι τον περιστοίχιζαν και τώρα, όπως κι εκείνοι, ζητούσε το μερτικό του στην ατιμωρησία. Η άγρια ερημιά τον είχε σπρώξει πολύ πιο πέρα και απ όσα ήξερε και απ όσα δεν ήξερε για τη ζωή. Τον είχε φέρει μέχρι το χείλος του θανάτου κι εκεί, καταμεσής σ αυτόν τον κάμπο του τρόμου, εκείνος είχε υψώσει το ξίφος αντί να σκύψει το κεφάλι. Ένιωθε πως είχε πιει από το αίμα που κάνει τα αγόρια πολεμιστές και τους άντρες αήττητους». Σελ.147
«…κι έμεινε εκεί όσο κράτησε η βροχή, έμεινε να κοιτάζει πώς χαλάρωνε για λίγο ο θεός τις βίδες του μαρτυρίου του». Σελ. 201

Ελληνικός τίτλος ΑΓΡΙΑ ΕΡΗΜΙΑ
Ξενόγλωσσος τίτλος INTEMPERIE
ISBN13 9786185267179
Εκδότης ΑΝΤΙΠΟΔΕΣ
Χρονολογία Έκδοσης Σεπτέμβριος 2018
Αριθμός σελίδων 208
Διαστάσεις 20×12
Μετάφραση ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ ΛΕΝΑ
Επιμέλεια ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ ΣΤΕΛΑ
Συγγραφέας/Δημιουργός ΚΑΡΑΣΚΟ ΧΕΣΟΥΣ

cityportal.gr | Άγρια ερημιά του Χεσούς Καρράσκο | Κριτική βιβλίου Άγγελα Μάντζιου