Οιδίπους Τύραννος στο Θέατρο Δάσους | κριτική παράστασης

Written by

Οιδίπους Τύραννος στο Θέατρο Δάσους | κριτική παράστασης Άγγελα Μάντζιου

Την παράσταση «Οιδίπους Τύραννος», παρακολουθήσαμε στο θέατρο Δάσους. Ο θίασος των ηθοποιών της παράστασης εισήλθε στη σκηνή σαν να έφτανε από πολύ μακρυά μ? έναν απόηχο, για να διηγηθεί την ιστορία. Ο όμιλος στάθηκε, σχηματίζοντας μια σκοτεινή ευθεία γραμμή ο ένας πλάι στον άλλον, κοιτάζοντας κατά μέτωπον προς τους θεατές. Άνοιξε στα δύο για να ακουστεί ο χρησμός και να φανεί, σε μια άδεια σκηνή, στο κέντρο της θυμέλης, ο Οιδίπους, το πρόσωπο της τραγωδίας, ο άνθρωπος των αινιγμάτων.

Σ αυτή την άδεια σκηνή, φέροντας τα όργανα της σκευής, γύρω από τον βωμό της θυμέλης, κινήθηκαν τα πρόσωπα της τραγωδίας Οιδίπους Τύραννος, του τραγικού ποιητή Σοφοκλή: Ο Χορός των Θηβαίων ανδρών, ο μάντης Τειρεσίας, ο Άγγελος, ο Θεράπων, ο Εξάγγελος, ο Κρέων, η Ιοκάστη και ο Οιδίπους.

Σ? αυτό το πεδίο, ο Χορός των ανδρών πλαισίωσε την αγωνία του άρχοντα της πόλης. Με ειδώλια-αγαλματίδια νεκρών βρεφών γέμισε σταδιακά η σκηνή. Στους κύκλους του νερού που άνοιξαν, συνδέθηκαν τα νήματα των γενεών, η ρίζα της καταγωγής, πηγή γνώσης και αυτογνωσίας, ίχνος δυσοίωνων χρησμών στο σχήμα μιας υδατογραφίας του λαβυρίνθου.
Ο σκηνοθέτης της παράστασης κ. Κ. Μαρκουλάκης, διάβασε ουσιαστικά το δράμα του Σοφοκλή ως μια τελετουργία αποκαλυπτικών κύκλων, του βασικού ερωτήματος ταυτότητας που τίθεται στον άνθρωπο. Με λιτά μέσα, όρισε πολύ αφαιρετικά το στίγμα του κενού χώρου ως σκηνικό, δίνοντας μια αίσθηση διαχρονίας στην αφετηρία της ιστορίας. Κράτησε σε ισόρροπη γραμμή κλασσικά και νεωτερικά στοιχεία αφήγησης. Άφησε χώρο να αντηχήσουν πλάι στα λόγια της μετάφρασης και κάποιες αρχαίες φράσεις, δίνοντας άμεσα και διακριτικά την υπονόηση του καταγωγικού γλωσσικού ιδιώματος, μέσον εκφοράς της ποιητικής-φιλοσοφικής σκέψης.

Με εικόνες αμφίεσης- κίνησης-έκφρασης και από άλλες πολιτισμικές γραφές, στην αντίθεση του λευκού και μαύρου χρώματος, τοποθέτησε την ομάδα των ηθοποιών σε ένα προσιτό αναγνωρίσιμο ύψος, φέρνοντας στην εγγύτητα του βλέμματος, τον Οιδίπουν. Τον άνθρωπο που τυφλώνεται για να μην βλέπει τον εαυτό του μέσα στον κόσμο.

Η ομάδα των ηθοποιών υπηρέτησε την εικόνα σύλληψης του σκηνοθέτη δίνοντας ένα συλλογικό αποτέλεσμα διακριτών εκφράσεων των προσώπων του δράματος. Με μαύρα ρούχα με πινελιές του λευκού και μανδύες με τονισμένες γραμμές, υπογραμμίστηκε το αξίωμα και η ιδιότητα. Το κοστούμι της Ιοκάστης με την έκθεση του στήθους, παρέπεμπε στην μητέρα-τροφό, βασίλισσα- θεά της Μινωικής Κρήτης και στις Γκέισες, γυναίκες που κατέχουν τα μυστικά της τέχνης.

Ο Χορός παίζοντας διάφορα πνευστά και κρουστά μουσικά όργανα, χρωμάτισε μουσικά και πολύρρυθμα τα λόγια. Συνόδεψε αντηχητικά τα λόγια των πρωταγωνιστών- σαν μουρμουρητό φήμης-μανίας που εξαπλώνεται καταλαμβάνοντας το πλήθος- σε χρησμούς, όρκους, διαταγές, αινίγματα, ικεσίες. Κέρδισε την εντύπωση στιβαρότητας δίνοντας προέκταση και όγκο και σώμα ως πλήθος των πολιτών, στην εκφορά γνώμης ενώπιον του άρχοντα της πόλης. Κράτησε το νήμα του τυφλού μάντη Τειρεσία, με τον λεπτό εκείνο ήχο από τα κουδουνάκια των προσευχών, διαχωρίζοντας αυτόν που ορά όντας τυφλός, από εκείνον που είναι τυφλός αν και βλέπει. Τα λόγια του μάντη ακούστηκαν, στη διακύμανση των διαθέσεων που τα προκάλεσε, αινιγματικά προφητικά και δυσοίωνα. Οι μεταπτώσεις των διαθέσεων διαφάνηκαν και στους ρόλους του Άγγελου- Εξάγγελου- Θεράποντα, ρόλων που αποδόθηκαν με συναισθηματικές αποχρώσεις και ενέργεια θερμής έντασης.

Ο Κρέων, εμφανίστηκε ως δυνατός και έτερος συνομιλητής -εταίρος του τυράννου άρχοντα Οιδίποδα, με λογική πρόταξη του κοινού συμφέροντος εξουσίας.

Οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι του βασιλιά τυράννου και της βασίλισσας, δόθηκαν με μια συμπληρωματική εναλλαγή ανταλλαγής φορτίου του αρσενικού-θηλυκού στοιχείου. Σε μια αρχετυπική ιχνογράφηση του ψυχικού σθένους και των παθημάτων, τα δύο πρόσωπα υπερασπίστηκαν τις θέσεις τους, συνομιλώντας ισότιμα σε ένα πολύπτυχο σύμπλεγμα εικόνων. Ανέδειξαν την τρωτή πλευρά των σχέσεων υπό το βάρος της ένοχης επιθυμίας, της μιαρής πράξης, προορισμένης να ακυρώσει και να ακυρωθεί. Καλές ερμηνείες, με κάπως αδύναμη -ηχητικά- στιγμή τον θρηνητικό ψαλμό-μοιρολόι- μανέ του Οιδίποδα, στο τέλος με την αποκάλυψη της αλήθειας.

Τα λόγια της μετάφρασης ακούστηκαν καθαρά στα βαθειά τους διττά νοήματα, στον αγώνα των λόγων, στο μεταίχμιο προοικονομιών, τραγικής ειρωνείας, τεχνασμάτων, σοφών παρατηρήσεων, αποτυπώνοντας ένα σύστημα σκέψης που αντέχει αιώνες. Μια γλώσσα ρευστή, δυνατή και εύηχη που πάλλεται εντός μας με πολλούς ρυθμούς και τρόπους και απηχεί μέσα μας τη λαϊκή καίρια λέξη ως μέσον έκφρασης στην επιλογή και εκφορά νοήματος επικοινωνίας. Οι φωτισμοί άφησαν μια γήινη υφή στο δρώμενο σκοτεινιάζοντας τον θρηνητικό αχό της κάθαρσης, του τραγικού προσώπου που τιμωρεί τον εαυτό του στην τυφλότητα της ζωής που του χαρίστηκε.

Οιδίπους τύραννος. Παράσταση σκηνοθετικού προτάγματος με καλές ερμηνείες όλων των μερών του θιάσου, ως εργασία συνόλου για το καίριο ερώτημα ταυτότητας στο όριο ατομικού -συλλογικού αξιακού σχήματος.

ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ:
Μετάφραση: Γιάννης Λιγνάδης
Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
Σκηνογραφία-Κοστούμια: Πάρις Μέξης
Μουσική: Μίνως Μάτσας
Κίνηση: Κική Μπάκα
Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος
Βοηθοί σκηνοθέτη: Δήμητρα Δερμιτζάκη, Έλενα Σκουλά
Φιλολογικός Σύμβουλος: Νίκος Μανουσάκης
Βοηθός Μουσικού: Δήμητρα Αγραφιώτη
Φωνητική Διδασκαλία: Κατερίνα Κοζαδίνου
Φωτογραφίες παράστασης: Πάτροκλος Σκαφίδας
Παραγωγή: Αθηναϊκά Θέατρα
Πρωταγωνιστούν:
Δημήτρης Λιγνάδης: Οιδίποδας
Αμαλία Μουτούση: Ιοκάστη
Νίκος Χατζόπουλος: Κρέων
Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης: Τειρεσίας
Γιώργος Ζιόβας: Άγγελος
Γιώργος Ψυχογιός: Θεράπων
Νικόλας Χανακούλας: Εξάγγελος
Χορός: Μιχάλης Αφολαγιάν, Δημήτρης Γεωργαλάς, Δημήτρης Καραβιώτης, Κώστας Κοράκης, Αλκιβιάδης Μαγγόνας, Δημήτρης Μαύρος, Βασίλης Παπαδημητρίου, Γιάννης Πολιτάκης, Γιωργής Τσουρής, Βαγγέλης Ψωμάς.

πηγη cityportal.gr | Οιδίπους Τύραννος στο Θέατρο Δάσους | κριτική παράστασης Άγγελα Μάντζιου