Border, κριτική ταινίας

Written by

Border: Ποια είναι η όψη του τέρατος;

Όσφρηση: η πιο ιδιωτική πρόσληψη, η διείσδυση του Έξω στο πιο εσωτερικό | η εισβολή στο πιο δικό—σου | στο ενδότερο και απόκρυφο || Μία ανάμειξη του Κόσμου με εμένα || Εγώ που αποτελούμαι από τα υλικά του Κόσμου αλλά ταυτόχρονα απορρίπτομαι από αυτόν || Το πρόσωπο | το σώμα μου είναι οι μάρτυρες που με προδίδουν | που με καθιστούν εκτεθειμένο | και άρα ευάλωτο στην κάθε είδους αναγνώριση από τον Άλλον | και κυρίως στην δική του  α ν ά γ ν ω σ η ||

Όμως

Δεν είναι η δική—του—ανάγνωση αλλά η ανάγνωση που του έχει επιβάλλει το «κατηχητικό της Κοινωνίας» | εκεί όπου απαγορεύεται | και δεν συγχωρείται καμία απόκλιση από τον κανόνα | καμία αμφισβήτηση των προτύπων της || Επιβάλλει γούστα | μορφές [όψεις] που αποθεώνονται | γίνονται αποδεκτά | απορρίπτονται | γελοιοποιούνται ||

Ποια είναι η όψη του τέρατος;

Πως αποτυπώνεται η ασχήμια; Πως μπορεί να αποκτήσει υλικότητα το ά-σχημο [το δίχως σχήμα], αφού το σχήμα πάντα είναι εκεί και πάντα υπάρχει; Ποιος προαποφασίζει για το «κακό σχήμα» | το αδιάφορο | το αποκρουστικό | το τερατώδες; Πως μεταβάλλεται το τερατώδες σε θεϊκό [και αντίθετα] μόνο μέσα από το βλέμμα που με κοιτά;

Η μορφή της αστυνομικού είναι ο αποδέκτης μιας γενικής παραδοχής: είναι η ολική, η αντικειμενική ασχήμια. Είναι η μορφή της παραμόρφωσης, του τερατώδους και της επιβεβαίωσης πως Εγώ είμαι καλύτερος | ανώτερος | πως έχω το κάθε δικαίωμα να σε χλευάσω | να σε ξεφτιλίσω | να σου αποδώσω τον τίτλο του φρικιού | να σε απορρίψω ||

Και παράλληλα να εξαρτώμαι από εσένα

Η «μορφή του τέρατος» είναι αστυνομικός, σύμβολο της εξουσίας, στο οποίο και είσαι υποχρεωμένος να υπακούς | να συ-μμορφώνεσαι.

Το «απόβλητο» της κοινωνίας μέσα στο ίδιο το κέντρο της συντήρησής της.

Η κοινωνία που στηρίζεται σε βάσεις—τέρατα | η κοινωνία που αποτελείται από ανθρώπους—τέρατα και ταυτόχρονα τους έχει εκπαιδεύσει να στρέφουν αλλού την προσοχή, να εντοπίζουν αλλού | σε μια άλλη κατηγορία την όψη της φρίκης || Δεν μπορώ να υπάρξω δίχως τη μορφή του τέρατος: με ελέγχει | με προσδιορίζει | δίνοντάς μου παράλληλα την ψευδαίσθηση πως εγώ είμαι αυτός που έχω την εξουσία | που την απορρίπτω | πως νιώθω αηδία και οίκτο και κυρίως ικανοποίηση και ευχαρίστηση για τη δική μου θέση || Όμως | η επιτυχία της αστυνομικού με την όψη—σύμβολο της ασχήμιας προέρχεται από την εξαιρετικά αναπτυγμένη αίσθηση της όσφρησης ||

Άρα

Την εξαιρετικά αναπτυγμένη ικανότητα να εισπράττει | να απορροφά | και να  ο ι κ ε ι ο π ο ε ί τ α ι  τα υλικά του Κόσμου που την περιβάλλει | και άρα την δημιουργεί || Και την εκπροσωπεί || Ενισχυμένη όσφρηση: όπως ένα λαγωνικό, όπως ένα σκυλί | ένας ανιχνευτής αυτού που το ανθρώπινο δεν έχει την ικανότητα να αναγνωρίσει | εκεί που το ανθρώπινο δεν έχει την ικανότητα να φτάσει || Άρα, βλέπουμε ένα πλάσμα που δεν ανήκει αμιγώς στο ανθρώπινο είδος | ένα πλάσμα—κράμα τριών κατηγοριών: του ζωώδους | του ανθρώπινου | του τερατώδους ||

Όμως | όταν συναντά ένα πλάσμα από το ίδιο είδος με εκείνη | μέσα από το βλέμμα του, οι τρεις κατηγορίες παραγκωνίζονται και θολώνουν | καθώς μεταπίπτει σε μια άλλη κατηγορία: την θεϊκή || Μέσα από τα μάτια ενός όμοιού της | μέσα από τα μάτια μιας οπτικής διαφορετικής | μέσα από τα μάτια προτύπων και επιρροών διαφορετικών | είναι όμορφη | επιθυμητή | ερωτεύσιμη | έως και θεϊκή ||

Γλιστρήματα: Σύνορα

Το έδαφος γλιστράει: το φύλο | η ανθρώπινη ιδιότητα | η τερατώδης | η ζωική και η θεϊκή | η ομορφιά και η ασχήμια | και όλα τα στερεότυπα πατάνε σε έδαφος στερεό ή ολισθηρό; Μπορούν να αμφισβητηθούν | να ανατραπούν | να ξαναγεννηθούν | με λίγα λόγια, μπορούν να θολώσουν τα σύνορά τους;

Ταυτότητα της ταινίας:
Σκηνοθεσία: Αλί Αμπάσι
Παίζουν: Εύα Μελάντερ, Ίρο Μιλόνοφ, Γιόργκεν Θόρσεν
Παραγωγή: Σουηδοδανέζικη
Έτος: 2018

cityculture.gr// γράφει η Ιφιγένεια Καφετζοπούλου