«’Αλκηστη» Ευριπίδη απο το «Ακτίς Αελίου» (η κριτική μας)

Written by

…Ήλιε και φως της μέρας
Και ουράνιες δίνες δρομαίων νεφών…(Άλκηστη)
…Πολλές οι μορφές του θεϊκού,
Πολλά απρόβλεπτα τα τελειώνουν οι θεοί.
Τα αναμενόμενα δεν πραγματοποιήθηκαν,
Για τα απροσδόκητα βρήκε τρόπο ο θεός.
Έτσι τελείωσε και αυτή η ιστορία. (Χορός)

Ένας αποχαιρετισμός θανάτου, μια αναχώρηση θεού, η έκφραση του πένθους, η φιλόξενη εγκαρδιότητα, η ανταπόδοση του ξενιζόμενου ξένου, η τελετουργική επιστροφή, τα διφορούμενα λόγια…

Στο παλάτι του Άδμητου ο Απόλλων εξιστορεί ένα κομμάτι της δικής του ιστορίας και την ιστορία του βασιλιά των Φερών την ώρα που εγκαταλείπει τη θνητή ιδιότητα του βοσκού στην υπηρεσία του καλόκαρδου γιου του Φέρη. «…ο πατέρας με ανάγκασε άνδρα θνητό να υπηρετήσω…» Ο Απόλλων σκοτώνει τους Κύκλωπες για να εκδικηθεί το θάνατο του γιου του Ασκληπιού,τον οποίο χτυπά με κεραυνό ο Δίας γιατί ανάστησε νεκρό. Έτσι ο Φοίβος μπαίνει στην υπηρεσία του θνητού Άδμητου-υπακούοντας στην θεϊκή τιμωρία- και κατορθώνει να ξεγελάσει τις Μοίρες μετατοπίζοντας το θάνατο του Άδμητου στον πρόσκαιρο κύκλο της ζωής, «…εάν άλλος για χάρη του δεχτεί να κατεβεί στον Άδη». Η Άλκηστη δέχεται, για χάρι του συζύγου της, «…να πεθάνει αντί για κείνον και να μη βλέπει πια το φως».

alkisti1

Τη στιγμή του θανάτου αποχωρεί ο θεός του φωτός και εισέρχεται στο ανάκτορο ο Θάνατος.Στη λεκτική αντιπαράθεση των δύο θεών ο Απόλλων θα προφητέψει τα μελλούμενα «…άνδρας θα έρθει εδώ, …αυτός θα φιλοξενηθεί στον οίκο του Άδμητου και τη γυναίκα αυτή με βία από τα χέρια σου θ’ αρπάξει». Όταν το αόρατο πλέγμα των θεϊκών συνομιλιών κλείσει, ανοίγει ο κύκλος των ανθρωπίνων αντιδράσεων.Ο Χορός εκφράζει την ανησυχία του για την κόρη του Πελία, με γνωμικές εκφράσεις φιλοσοφεί για τη θνητότητα, αποδέχεται την είδηση της Θεράπαινας, αγγίζει την Άλκηστη τη στιγμή που ζητάει να δει το φως του ήλιου, αποχαιρετώντας το παλάτι, τα παιδιά και τον Άδμητο…

Την ώρα που αρχίζει η διαδικασία του τιμητικού πένθους έρχεται στο παλάτι ο Ηρακλής ζητώντας φιλοξενία. Κατευθύνεται στη Θράκη για τα άλογα του Διομήδη, επιτελώντας τον άθλο του Ευρυσθέα. Ο Άδμητος δεν του αποκαλύπτει την αλήθεια της πένθιμης ατμόσφαιρας και όταν ο κύκλος της εκφοράς και της φιλοξενίας ολοκληρώνεται, ο Ηρακλής αντιλαμβάνεται την πλάνη του και ως  γιος του Δία, αναλαμβάνει να φέρει πίσω την Άλκηστη- ανταμοιβή φιλίας και πίστης συζυγικής. Στη λεκτική αντιπαράθεση δοκιμάζονται οι προγενέστερες υποσχέσεις του Άδμητου και αποκαλύπτεται η όψη της βασίλισσας-που είναι ακόμη στον κύκλο των χθονίων και πρέπει να εξαγνιστεί-ο Ηρακλής αποχωρεί, ο βασιλιάς προαναγγέλει τις θυσίες «…δεν θα αρνηθώ ότι είμαι ευτυχισμένος» και ο χορός αναστοχάζεται το απρόβλεπτο, τα αναμενόμενα και τα απροσδόκητα της ζωής στο θεϊκό κύκλο.

Η «Άλκηστη» στη θεατρική απεικόνιση του θεάτρου τέχνης «Ακτίς Αελίου» και σε σκηνοθεσία του κ. Νίκου Σακαλίδη-πρόταση επίκαιρης επιλογής ως προς τους θεματικούς άξονες στο εισαγωγικό σημείωμα του σκηνοθέτη και καλλιτεχνικού διευθυντή –μια άριστη παράσταση στον κύκλο του Αριστοτελικού ορισμού, μια διδαχή θεατρικής τελειότητας της αριστοκρατικής σκέψης.Στοχασμός των ανθρωπίνων, θεατρική καθαρότητα,ποιητική αφαιρετικότητα αναπαράστασης του μύθου.Ένας αρχαίος κόσμος στους διαχρονικούς άξονες των δεινών και της ευτυχίας στον προσωπικό και συλλογικό κύκλο, στον ανθρώπινο και θεϊκό νόμο…

Η σκηνοθετική σκέψη, προσέγγισε το αρχαίο κείμενο με βαθύ στοχασμό και σοβαρότητα και έδωσε ένα αποτέλεσμα θεατρικής καλαισθησίας, όπου λόγος, κίνηση, μέλος, εναρμονίστηκαν απόλυτα στη θεατρική καταγραφή του αρχαίου μύθου και στο σύγχρονο αντικατοπτρισμό.

Οι ηθοποιοί της παράστασης -για άλλη μια φορά- μας εξέπληξαν με το θεατρικό τους ήθος, την ευγένεια,την ευαισθησία και τη δύναμη προσέγγισης του αρχαίου κειμένου και έδωσαν στους πολλαπλούς ρόλους! μεγαλοπρέπεια,έκφραση καλλιτεχνική,ατομική και συλλογική υπόσταση. Η απόδοση του θεατρικού κειμένου από τον σκηνοθέτη της παράστασης, κλασσική και μοντέρνα ταυτόχρονα,αποτέλεσε τη βάση για να κινηθούν οι θεατρικές μορφές με τόση αρμονία στο λιτό σκηνικό και να ακουστούν τα λόγια του θεατρικού μύθου –διαχρονικά επίκαιρα- ως ποιητική δημιουργία,έκφραση επιχειρηματολογίας, διδαχή και σταθερό σημείο μιας εποχής κρίσεων  του αρχαίου κόσμου και σύγχρονης κρίσης. Η μουσική του κ. Πάρι Παρασχόπουλου, έδωσε λυρική έκφραση στην ένταση του αποχωρισμού και ανέδειξε τον φιλοσοφικό στοχασμό στην ανθρώπινη θνητότητα, με διάθεση τρυφερής στοχαστικότητας και η ομάδα των ηθοποιών έψαλλε τόσο καλλίφωνα τα αρχαία λόγια στη θεατρική καλλιφωνία με κοστούμια που ανέδειξαν το διαχρονικό και το καλαίσθητο στη θεατρική τελετουργία. Πολύ πρωτότυπο ακόμη ήταν το μακιγιάζ της κ. Ουρανίας Γιαρματζή, που έδωσε μια ιδιαίτερη διάσταση στην πένθιμη έκφραση και ακουμπά και σε άλλες θεατρικές φόρμες. Οι φωτισμοί του κ. Πολύβιου Σερδάρη, ανέδειξαν τη λεπτομέρεια της  ωχρής έκφρασης του πένθους, της λεπτότητας του σκηνικού στην τρυφερή και διφορούμενη εκδοχή της γάζας, του προθαλάμου όπου κινήθηκαν οι μορφές και απηύθυναν στους θεατές τα ποιητικά λόγια από όλες τις δυνατές πλευρές των επιχειρημάτων της θεατρικής διερεύνησης.

Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στους συντελεστές αυτής της αριστουργηματικής παράστασης για το πολύτιμο δώρο που σε καιρούς κρίσης προσφέρουν στους θεατές, δίνοντας παραδείγματα ήθους και καλλιτεχνίας, αισθητικής συμπεριφοράς και φιλοσοφίας.

 ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ
ΑΛΚΗΣΤΗ
ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ «Ακτίς Αελίου»
Συντελεστές:
Απόδοση- σκηνοθεσία: Νίκος Σακαλίδης
Σκηνικό: Νίκος Σακαλίδης-Μαρία Μυλωνά
Κοστούμια: Μένη Τριανταφυλλίδου
Μουσική: Πάρις Παρασχόπουλος
Μουσική Διδασκαλία: Ευτυχία Καβαλίκα – Αθηνά Γκούμα
Φωτισμοί: Πολύβιος Σερδάρης
Μακιγιάζ: Ουρανία Γιαρματζή
Βοηθοί σκηνοθέτη: Άννα- Μαρία Ιακώβου- Μαρίνα Καζόλη
 
ΔΙΑΝΟΜΗ
Απόλλων: Κων/νος Χατζηκυπραίος
Θάνατος: Θωμάς Βελισσάρης
Χορός: Τζίμης Κούρτης- Ελένη Σαμαντζή- Ευτυχία Καβαλίκα-
Κων/να Λιάκου- Μαργαρίτα Κούτοβα- Αθηνά Γκούμα- Κων/νος Χατζηκυπραίος
Θεράπαινα: Μελίνα Γαρμπή
Άλκηστη: Μελίνα Γαρμπή
Άδμητος: Θωμάς Βελισσάρης
Ηρακλής: Τζίμης Κούρτης
Φέρης: Ελένη Σαμαντζή
Θεράπων: Κων/νος Χατζηκυπραίος