Παγκόσμιο ενδιαφέρον εγείρει το θέμα του τάφου της Αμφίπολης. Ερωτήματα που αφορούν τον κάτοχο και την πιθανόν σύληση του τάφου διαδέχονται μέρα με την μέρα ποικιλότροπες απαντήσεις. Πάνελ γεμίζουν καθημερινά με αρχαιολόγους και ειδήμονες καθηγητές πανεπιστημίου που δίνουν την δική τους εκδοχή, άλλες βασίζονται στα ευρήματα που έρχονται καθημερινώς στο φως της δημοσιότητας και άλλες απλά σε εικασίες. Ερωτήματα πού ίσως με τον καιρό δεχθούν μια οριστική και έγκυρη απάντηση, αλλά αυτό θα πάρει αναμφισβήτητα αρκετό χρόνο .Προς το παρόν μπορούμε μονάχα να εκθειάζουμε τις ανευρεθείσες Καρυάτιδες. Πρόκειται για μια χωρίς υπερβολή μυσταγωγία , που μαρτυρεί αναμφίβολα τον περίτεχνο πολιτισμό των Ελλήνων.
Παράλληλα όμως με τις κόρες της Αμφίπολης έρχεται για ακόμη μία φορά το θέμα των ‘’ξαδέρφων τους από το Ερέχθειο της Αθήνας’’ στο προσκήνιο. Όσο για την ιστορία , ο ναός του Ερεχθείου πήρε την τελική του μορφή περίπου το 406 μ.Χ. και αποτελούσε την ιερότερη περιοχή της Ακρόπολης. Υπέστη αρκετές φθορές με την πάροδο του χρόνου , όχι μόνο υλικές αλλά και ηθικές. Βεβηλώσεις , τορπιλισμούς , μετατροπή του κομψοτεχνήματος σε χριστιανικό ναό ,αποτέλεσε ακόμα και ένα είδος καταλύματος για Τούρκους και και …… Αλλά το χείριστο όλων έμελλε να γίνει περίπου το 1800 όταν ο λόρδος Elgin αφαίρεσε μία εκ των 6 καρυάτιδων που κοσμούσαν την νότια πρόστατη του ιερού ναού. Αυτός ο φαυλεπίφαυλος άνθρωπος επωφελούμενος από την τότε κατάσταση της Ελλάδος , η οποία βρισκόταν κάτω από τον ζυγό της Τουρκίας, λεηλάτησε στην κυριολεξία τον ναό του Παρθενώνα .
Σήμερα τα διάφορα αυτά τιμαλφή, στα οποία συμπεριλαμβάνεται σαφώς και η μία εκ των 6 Καρυάτιδων , στολίζουν το βρετανικό μουσείο. Αμέτρητες προσπάθειες από μεριά Ελλήνων με στόχο την επιστροφή των εκπατρισμένων μαρμάρων εκεί που ανήκουν. Κραυγές στο κενό, καμία προσπάθεια δεν καρποφόρησε.Φαίνεται πως το αίσθημα του αμοραλισμού και ο υπερφιαλισμος ακόμα υπερέχει.
Διαβάζοντας τon λόγο της Μελίνας Μερκούρη στην Oxford Union επί του προκειμένου έμεινα εμβρόντητος. Διαισθάνθηκα ότι τα λεγόμενα της δεν εκφράζουν μόνο την ίδια αλλά τις κραυγές των Ελλήνων. Ένας λόγος, ο οποίος θα παρέμενε και σήμερα απαράλλαχτος, με τα ίδια αιτήματα, με την ίδια συναισθηματική φόρτιση, με το ίδιο παράπονο , με τα ίδια αλάθευτα επιχειρήματα των Ελλήνων. Το μόνο επιχείρημα προς αλλαγή που έχουμε να προσφέρουμε είναι αυτό της στέγασης των μαρμάρων. Τότε εγγυόμασταν ότι την ημέρα που θα επιστραφούν τα μάρμαρα στην Αθήνα θα υπάρχει έτοιμο να τα δεχτεί ένα όμορφο μουσείο με τα πιο προηγμένα συστήματα ασφαλείας και συντήρησης, δίπλα στην Ακρόπολη. Και να που και αυτό το έργο επιτελέσθηκε. Και τώρα τί; Θα μας δοθεί πίσω η κληρονομιά μας; Τι άλλο θα σταθεί εμπόδιο στο να πάρουμε πίσω ότι μας άφησαν οι πρόγονοι μας; Πόσο ακόμα τα δικά μας μάρμαρα θα υπομένουν αυτή την εξορία?
Και τι μας ενδιαφέρουν ένα σωρό κατεστραμμένες πέτρες και αγάλματα που είναι έτοιμα να καταρρεύσουν; Την στιγμή που ο Έλληνας έρχεται αντιμέτωπος με το παρόν και το αβέβαιο μέλλον, γιατί να παλέψει και με το παρελθόν;
Μια ερώτηση που με ταλάνιζε αρκετό καιρό μέχρι να δώσω μιαν απάντηση. Στην σχολική μου ηλικία οι εθνικές γιορτές , οι εκδρομές σε μουσεία και αρχαία μνημεία ερμηνεύονταν από μένα όπως και για τους περισσότερους φαντάζομαι ως μια απόδραση από τα μαθήματα.
Τώρα όμως ξέρω…
Ναι πρέπει να παλέψω για το παρελθόν γιατί αυτό πρώτα πάλεψε για μένα. Στο παρελθόν οφείλω το γεγονός ότι είμαι ελεύθερος, ότι όλοι οι υπόλοιποι λαοί με σέβονται ως Έλλην και υποκλίνονται στο άκουσμα τη ιστορίας μας. Ναι γιατί το παρελθόν και η πολιτιστική μας κληρονομιά μας ενώνει… Γιατί δεν θέλω να σκορπίζομαι για να βρω την Ελλάδα …
<< Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί για τον πολιτισμό. Η Ελλάδα , αυτό είναι η κληρονομιά της, αυτό είναι η περιουσία της και αν το χάσουμε αυτό δεν είμαστε ΚΑΝΕΙΣ>> Μελίνα Μερκούρη
γράφει ο Ηλίας Δρυστέλλας