Η Άννα Αχμάτοβα στέκει στον 20ο αιώνα χώρια από όλους τους άλλους ποιητές της Ρωσίας, όπως στεκόταν ένα αιώνα πριν από αυτήν, τον 19ο και ο Αλέξανδρος Πούσκιν. Η ποίηση της Άννας Αχμάτοβα, μολονότι είχε χαρακτηριστεί από το σοβιετικό καθεστώς ως «παρακμιακή», εξέπεμπε τεράστια γοητεία , υπογραμμίζοντας μια αίσθηση πεπρωμένου, που ξεπέρασε τα σύνορα της χώρας της και άσκησε ιδιαίτερη έλξη, όχι μόνο στη Ρωσία, αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα. Η Ρωσίδα ποιήτρια Μαρίνα Τσβετάγεβα (που αυτοκτόνησε το 1941) είχε αποκαλέσει την Αχμάτοβα «Άννα Πασών των Ρωσιών». Η Άννα Αχμάτοβα πέθανε στις 5 Μαρτίου 1966, κατά τραγική ειρωνεία την ημέρα της επετείου του θανάτου του Στάλιν. Στην κηδεία της πλήθος κόσμου την αποχαιρέτησε στο τελευταίο της ταξίδι..
Το τραγούδι της τελευταίας συνάντησης
Στο στήθος ένα σφίξιμο το βήμα χάνω,
πάω βιαστική από την αγωνία, την λαχτάρα,
φόρεσα το γάντι το αριστερό, στο χέρι το δεξί.
Τόσα σκαλιά ν’ ανέβω, αδύνατον.
Μα, είναι τρία χρυσή μου.
Ήχος γλυκός σαλεύει μες στα δέντρα και το φθινόπωρο μου λέει
«Πέθανε μαζί μου».
Η τύχη μου παντοτινά ασταθής άχαρη, σαν εσένα.
Είμαι απελπισμένη.
Λύση καμιά δεν βλέπω, ω! ακριβέ.
Πεθαίνω εγκαταλειμμένη.
Το βλέμμα στρέφω, να το σπίτι μας
κι η κάμαρα κεχριμπαρένια
καίνε ακόμα τα κεριά της τελευταίας μας συνάντησης
το σμίξιμο και η φωνή σου
μες στ’ αυτιά μου ακόμα τραγουδά.
Μετάφραση: Αρης Αλεξάνδρου
Η Άννα Αχμάτοβα ρωσικά: Анна Ахматова, προφορά ΔΦΑ [ˈanːə ɐxˈmatəvə] (А́нна Андре́евна Го́ренко) ψευδώνυμο της Άννας Αντρέγιεβνα Γκόρενκο, ήταν Ρωσίδα ποιήτρια, μία από τις κορυφαίες φυσιογνωμίες της «Αργυρής Εποχής» στην ποίηση της Ρωσίας. Επέλεξε το επώνυμο Αχμάτοβα, που ανήκε στην προγιαγιά της από τη φυλή των Τατάρων, απόγονο του θρυλικού Τζένγκις Χαν.
Η χαρισματική προσωπικότητα της Άννας Αχμάτοβα, ο μυστικιστικός ερωτισμός και η θυελλώδης συναισθηματική ζωή της επηρέασαν, όχι μόνο λογοτέχνες, αλλά και ζωγράφους, γλύπτες και φωτογράφους, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στη μυστηριακά ακαταμάχητη γοητεία της. Ιδιαίτερη έλξη άσκησε η Ρωσίδα ποιήτρια στον Ιταλό ζωγράφο Αμεντέο Μοντιλιάνι, όταν συναντήθηκε μαζί της στο Παρίσι το 1910, όπου η Αχμάτοβα είχε πάει για το μήνα του μέλιτος με τον άντρα της Νικολάι Γκουμιλιόφ. Τον ξανασυνάντησε σ’ ένα δεύτερο ταξίδι της στο Παρίσι το 1911 και έζησαν μαζί μια έντονη ερωτική σχέση. Στο διάστημα αυτό (1910 – 1912), ο Μοντιλιάνι την απαθανάτισε σε δεκαέξι σκίτσα, σε πολλά από αυτά γυμνή, που της τα χάρισε με το χωρισμό τους και που αυτή τα φύλαγε μέχρι το τέλος της ζωής της.