Από τις μπομπίνες στα talkie και από τα talkie στα avatar. Αναδρομή στο σινεμά, μέρος δεύτερο.

Written by

Το 2016 σας αφήσαμε κάπου στα western των 60s και στο Φελινικό νεορεαλισμό της cinecitta. Δεν θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε το νέο έτος με τίποτα άλλο παρά με την υπόσχεση της συνέχειας που θα μας φέρει και στο σήμερα.

70s: Παρά τις μεγάλες οικονομικές δυσκολίες της δεκαετίας, ο κινηματογράφος των 70s χαρακτηρίζεται από καλλιτεχνικά ρίσκα δημιουργών που μας χάρισαν έργα τα οποία θυμίζουν τη χρυσή εποχή του Hollywood. Για να καταλάβετε, σε αυτή συγκαταλέγεται το magnum opus του Stanley Kubrick, Κουρδιστό Πορτοκάλι, που λόγω των ακραίων σκηνών βίας προβλήθηκε στη Μεγάλη Βρετανία για πρώτη φορά το 2000. Είναι η δεκαετία του Ταξιτζή των Scorsese και DeNiro, και του Ελαφοκυνηγού μερικών μόνο από τις δεκάδες ταινίες που καταπιάνονται ψυχαναλυτικά με τα άγχη του Βιετνάμ. Αλλά είναι και η δεκαετία του Εξορκιστή καθώς και του πρώτου Rocky. Η ομολογουμένως, όμως, καλύτερη ταινία της δεκαετίας (για πολλούς καλύτερη όλων των εποχών) είναι ο Νονός του 1972, αλλά και ο Νονός του 1974 που ενισχύει το αξεπέραστο έπος του Coppola το οποίο άλλοτε μεταφράζεται στο φακό σαν ηθογραφία Ιταλοαμερικάνικη και άλλοτε σα Σεξπηρική τραγωδία. BONUS: Σε εντελώς άλλο τόνο, το προσωπικό αγαπημένο της δεκαετίας θα είναι για πάντα το αιωνίως καλτ Rocky Horror Picture Show (1975) που για πολλούς υστερεί κινηματογραφικά σε σημαντικά σημεία, πχ πλοκής, αλλά δεν με νοιάζει καθόλου. Γιατί θα είναι για πάντα η προσπάθεια κινηματογραφικής μεταφοράς της καλλιτεχνικής αίσθησης μιας κάστας ανθρώπων αλλά και ενός θεάματος που στερείται παρουσίας στο σινεμά. Αυτή τη φορά το θέαμα παίρνει τη δύναμη στα χέρια του και παρωδεί με ανελέητο χιούμορ τις B movies της εποχής. Πώς το κάνει αυτό; Με πολύ τραγούδι, χορό, πούπουλα και φυσικά σεξ!

80s: Τα 80s είναι η εποχή του εύπεπτου blockbuster το οποίο δεν ξέφυγε από το στυλ και ύφος της εποχής. Εκτός από τη λακ, η δεκαετία λάτρευε το γυμνό, το science fiction και οτιδήποτε άλλο είχε σχέση με το original Star Wars (1977-1983). Σε ανάλογο τόνο καλύτερη ταινία της δεκαετίας είναι για πολλούς το ET (1982) του Spielberg που υπερβαίνει τα κινηματογραφικά είδη, επιφέρει ερωτήματα, κάνει οικολογικό σχόλιο και γίνεται all time classic. BONUS: Για το προσωπικό αγαπημένο ταλανίστηκα μεταξύ Breakfast Club, Dirty Dancing και The Shinning για να καταλήξω στο Blade Runner (1982) στη βιβλική μεταφορά ενός δυστοπικού μέλλοντος του Ridley Scott που σε κάθε αναφορά της οδηγεί σε οικογενειακό καυγά σχετικά με το αν ο Deckard ήταν ρεπλίκα ή όχι. Για την ιστορία, για το ίδιο θέμα μαλώνουν ο Harrison Ford με τον Ridley Scott τα τελευταία 35 χρόνια. Λέτε να λυθούν οι παρεξηγήσεις στο Blade Runner: 2049 που θα μας έρθει φέτος;

90s: Παρά του ότι η δεκαετία των 90s χαρακτηρίζεται από μία έξαρση του ανεξάρτητου σινεμά από τη μία αλλά και από ανάπτυξη της CGI τεχνολογίας από την άλλη, καλύτερη ταινία της δεκαετίας θεωρείται το Shawshank Redemption ή με τον ελληνικό τίτλο που προτιμά ο Morgan Freeman Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουρθ (1994). Μία ταινία που αγαπάει τη φιλία, που ελπίζει, που φιλοσοφεί γύρω από δυνατούς πρωταγωνιστές και ακόμη πιο δυνατούς β’ ρόλους από τους οποίους πηγάζει όλη η ψυχή της ταινίας. Άλλες αξιοσημείωτες δουλειές των δυνατών κινηματογραφικά 90s είναι το Goodfellas, το Big Lebowski, το Schindler’s List αλλά και οι ταινίες της «Αναγέννησης» της Disney όπως ο Aladdin, ο Tarzan, η Μικρή Γοργόνα και φυσικά ο ανεπανάληπτος Βασιλιάς των Λιονταριών. (Πολύ συνειδητά αγνοώ τον Τιτανικό, συγχωρείστε με). BONUS: Εκτός από την αναγέννηση της Disney, στα 90s τοποθετείται και η γέννηση του Tarantino, η κινηματογραφική βεβαίως βεβαίως. Ως τρελή ταραντινικιά άρα, διαλέγω την καλύτερη για μένα ταινία του Quentin, Reservoir Dogs (1992), όπου ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Tarantino δείχνει τα δόντια του εκ μέρους του σινεμά με ένα φιλμ- εισαγωγή στην επίδειξη δύναμης που ακολούθησε από τα υπόλοιπα έργα του σχετικά με το τι μπορεί να κάνει κανείς στο πανί. Όταν έχεις καταλάβει τη βαθειά παρακμή της ανθρώπινης φύσης, όχι του τώρα αλλά του πάντοτε, δε χρειάζεσαι τίποτα περισσότερο από μία αποθήκη και λίγο Tim Roth.

00s: Τη δεκαετία του 2000 είδαμε μία επαναφορά του επικού με ταινίες όπως το Gladiator, αλλά και του musical με αξιοσημείωτες τις δουλειές του Baz Luhrmann στο Moulin Rouge και του Rob Marshall στο Chicago. Καλύτερη κινηματογραφική προσπάθεια της δεκαετίας βέβαια θεωρείται η τριλογία του Lord of The Rings με αποκορύφωμα την Επιστροφή του Βασιλιά (2003)που πήγε τα ειδικά εφέ σε άλλο επίπεδο. Μιας και μιλάμε για εφέ δεν θα μπορούσαμε να αγνοήσουμε το Avatar (2009) του James Cameron όσο κι αν θα το θέλαμε, καθώς αδιαμφισβήτητα έστρωσε άσφαλτο σε ένα δρόμο που οδηγεί σιγά σιγά το σινεμά σε άλλες κατευθύνσεις. Μέσα στα 2000s είδαμε βέβαια και τις επτά πρώτες ταινίες του Harry Potter, το Σκοτεινό Ιππότη αλλά και το Memento του Christopher Nolan καθώς και το αριστούργημα του 2000, Τίγρης και Δράκος. BONUS: Θα συνεχίσω τις αναπάντεχες προσωπικές επιλογές στα bonus μου γιατί το σινεμά είναι μόνο προσωπικό αλλά και το προσωπικό είναι απολύτως πολιτικό όπως ακριβώς δηλαδή κι ο κινηματογραφικός λόγος του Richard Linklater στην Τριλογία του Πριν, με το δεύτερο μέρος της ιστορίας να χρονολογείται στο 2004; 9 χρόνια μετά από την πρώτη συνάντηση μας με το Jesse και τη Celine και 9 χρόνια πριν από την τελευταία. Ο Linklater σκηνοθετεί με συμμετρία στην εικόνα και χάος στο διάλογο δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο το πιο νατουραλιστικά πετυχημένο κινηματογραφικό ζευγάρι μέχρι σήμερα.

10s: Μιλώντας για το σήμερα φτάνουμε και στα 10s και κάτι ικανοποιείται πολύ βαθειά μέσα στην ψυχαναγκαστική μου ύπαρξη μιας και ξεκίνησα από τα 20s και κλείνω με τα 10s που ήρθαν όμως έναν αιώνα αργότερα. Μέσα σε μία αναστάτωση προερχόμενη από το free download, το σινεμά των 2010s αγαπάει τόσο τους σουπερήρωες όσο και τα remake. Περασμένα μεγαλεία με άλλα λόγια. Οι καλύτερες δουλειές τις δεκαετίας όμως φυσικά και δεν είναι ούτε remake ούτε οι Avengers. Django Unchained, A Separation, Nymphomaniac, Amour, The Revenant τα σχόλια της εποχής στον έρωτα, την οικολογία, την ανθρωπότητα. Αν έπρεπε να ξεχωρίσει μία δουλειά από αυτή τη δεκαετία θα ήταν το Boyhood (2014) σε σκηνοθεσία Richard Linklater που εκτείνεται σε βάθος δεκαετίας. Αν έπρεπε να ξεχωρίσουν δύο, τη δυάδα θα συμπλήρωνε το Interstellar (2014), αριστούργημα του Christopher Nolan, εκ πρώτης όψεως ταινία διαστήματος που όμως τοποθετεί τον άνθρωπο στο κέντρο του απέραντου σύμπαντος με φιλοσοφία σχεδόν χριστιανική. BONUS: Στην προσωπική επιλογή είχα σχεδιάσει να βάλω το Birdman επίσης του 2014 (τέλεια χρονιά κινηματογραφικά!). Ο Iñárritu με συγκλονιστικό μονοπλάνο σχολιάζει την ίδια του την τέχνη, το ίδιο του το σινάφι και καλλιγραφεί πάνω στη μεγάλη οθόνη με μία ταινία που δεν θα έφευγε ποτέ από το βάθρο της καρδιάς μου. Μέχρι που είδα το La La Land την προηγούμενη εβδομάδα. Εδώ τα λόγια περιττεύουν. Thank the gods for Damien Chazelle.

Διαβάστε εδώ: Από τις μπομπίνες στα talkie και από τα talkie στα avatar! Αναδρομή στο σινεμά, μέρος πρώτο

cityculture.gr/ γράφει η Άντα Λειβαδά