Σκηνοθεσία: Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν
Παίζουν: Χαλούκ Μπιλγκινέρ, Μελίσα Σόζεν, Ντεμέτ Ακμπάγκ, Αϊμπερκ Πεκτσάν, Σερχάτ Κιλίτς, Νεγιάτ Ισλερ, Ταμέρ Λεβέντ
Διάρκεια: 196′
Ο ΑΪντίν, ένας πρώην ηθοποιός. δουλεύει μία μεγάλη ξενοδοχειακή μονάδα στην κεντρική Ανατολία. Μαζί του, η όμορφη νεαρή γυναίκα του Νιχάλ, με την οποία έχουν μία θυελλώδη σχέση και η αδερφή του Νετζλά, η οποία “αναρρώνει” από το πρόσφατο επώδυνο διαζύγιο της. Κλεισμένος στους τέσσερις τοίχους του αχανούς (και πανέμορφου) ξενοδοχείου, οι μόνες του συναναστροφές είναι με τις δύο γυναίκες και με μερικούς υπαλλήλους. Η πραγματική ανθρώπινη ζωή έξω από το ξενοδοχείο, του είναι άγνωστη. Όταν ένα νεαρό αγόρι, νιώθοντας θυμό για την ταπείνωση που υπέστη ο πατέρας του από τον διαχειριστή του Αϊντίν ρίχνει μία πέτρα στο αυτοκίνητου τους, έρχεται για πρώτη φορά αντιμέτωπος με τον έξω κόσμο.
Ας πάρουμε τα πράματα με την σειρά. Κατ’ αρχάς, o Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν μας έχεις συστηθεί με το “Κάποτε στην Ανατολία”, το “Three Monkeys” και το “Uzak”, εξαιρετικές και οι τρεις. Είναι ένας από τους καλύτερους νέους Τούρκους σκηνοθέτες με διεθνή αναγνώριση, πολλά βραβεία και ιδιαίτερο στυλ. Αυτή η ξεχωριστή προσέγγιση δεν λείπει ούτε από αυτή την ταινία η οποία στηρίζεται κατά βάση στον πυκνό λόγο. Η επιρροή του ΤσεΪλάν από το θέατρο είναι εμφανής (μου θύμισε τα “επαρχιακά” θέματα του Τσέχοφ) όπως εμφανής είναι και η διάθεση για δημιουργία νοητικών επιπέδων μέσω του λόγου.
Το πρώτο επίπεδο λοιπόν, είναι κατανοητό απ’ όλους. Ένας άντρας, ας τον χαρακτηρίσουμε ως διανοούμενο, με προβλήματα στην σχέση του με την γυναίκα του και την αδερφή του. Αμπελοφιλοσοφίες και ένταση μέσα σε τέσσερις τοίχους. Απλό. Το δεύτερο επίπεδο γίνεται όλο και πιο καθαρό όσο περνά η ώρα. Οι διανοούμενοι (άθλιος όρος) και η πραγματικότητα. Και μεταξύ τους μία μεγάλη απόσταση. Ο Τσεϊλάν επικρίνει με αρκετά έντονο ύφος την απουσία της διανόησης από την πραγματική δύσκολη καθημερινή ζωή του απλού λαού και ειδικότερα του φτωχού λαού. Η ταξική του ματιά είναι στην αντιμετώπιση της καθημερινότητας και το βάρος με γνώμονα της σπουδαιότητα των πράξεων για την κάθε τάξη καθοδηγεί την αφήγηση.
Η μεγάλη διάρκεια της ταινίας δεν της επιτρέπει να γίνει μία σπουδή πάνω στην διαφορά της θεωρίας και της πράξης. Η χειμέρια νάρκη των διανοούμενων καταστρέφει πρώτα και κύρια των “απλό” λαό και συνηγορεί τελικά στην υλοποίηση όλων όσων καυτηριάζει μέσα από τα κείμενα της. Η θεωρητικοποίηση της αδράνειας των διανοούμενων έρχεται μέσα από το λεξιλογικό οπλοστάσιο και κρύβεται στην ειρωνική προσέγγιση της αρνητικής κρίσης εναντίον τους. Αποστειρώνει το “εγώ” της και εκμαυλίζει τελικά την ουσία των γραφόμενων στρέφοντας επί της ουσία την-κατ’ αυτούς- “πλέμπα” εναντίον τους.
Άψογη φωτογραφικά. Κάθε κάδρο του είναι ένας μελετημένος πίνακας ζωγραφικής. Σ’ αυτό βοηθά και το υπέροχο άγονο, άγριο τοπίο. Το χιόνι πέφτει στοργικά πάνω στην γη και το ημίφως δημιουργεί της απαραίτητες αντανακλάσεις για να δημιουργηθεί ακριβώς εκείνη η ποιητική-απόκοσμη αισθητική που θέλει ο Τσεϊλάν. Ερμηνείες στιβαρές, θεατρικές, χωρίς ένταση, ισορροπημένες. Ειδικά του Χαλούκ Μπιλγκινέρ!
Η ταινία βραβεύτηκε με Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ Καννών.
Που την βλέπω;: Στον κινηματογράφο Ολύμπιον. Εδώ περισσότερες πληροφορίες.