Whiplash/ Χωρίς μέτρο (2014)

Written by

Σκηνοθεσία: Ντάμιαν Κάζελ

Παίζουν: Μάιλς Τέλερ, Τζ. Κ. Σίμονς, Μελίσα Μπινόιστ

Διάρκεια: 107′

Ο Άντριου είναι ένας νέος ντράμερ. Και παίζει καλά. Πολύ καλά. Αλλά στο μουσικό “πανεπιστήμιο” που φοιτά δεν αρκεί αυτό. Πρέπει να είσαι τέλειος. Αν βέβαια θέλεις να μπεις στην μεγάλη ορχήστρα της σχολής. Την οποία διευθύνει ο Φλέτσερ. Και παίζει μόνο τζαζ. Καλή τζαζ. Θεσπέσια τζαζ. Τα λάθη δεν επιτρέπονται, το άτομο δεν υπάρχει για τον εαυτό του αλλά για να υπηρετεί το όλο. Ο μουσικός υποτάσσεται στον υπέρτατο σκοπό. Την αλάνθαστη εκτέλεση του τζαζ κομματιού.

Πόσο μπορεί να επηρεάσει ο δύστροπος χαρακτήρας του Φλέτσερ τον Άντριου. Ομολογουμένως πολύ. Δεν είναι παρά ένας νεαρός που αν και δεν έχει την απαραίτητη στήριξη από το σπίτι. δοκιμάζει τα όρια του. Εξαντλείται και απορροφάται απ’ αυτόν τον στόχο. Την επίτευξη του τέλειου. “Υπεύθυνος” γι αυτό, είναι ο Φλέτσερ. Ένας μανιακός με την τελειότητα μαέστρος (που μου θύμισε τον “δικός μας” Μητρόπουλο) ο οποίος δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του όσον αφορά το τελικό (τέλειο) αποτέλεσμα. Είναι ο άρχοντας, ο απόλυτος κριτής. Ακούει τα πάντα, βλέπει τα πάντα, δεν δέχεται καμία κουβέντα πάνω στην μουσική που διευθύνει και δεν έχει κανενα πρόβλημα να προσβάλει κάποιον από τους μουσικούς του που δεν συμμορφώνεται με τις υποδείξεις του. Συμπεριφέρεται σαν μονάρχης και όλα αυτά για να βρει (σύμφωνα με τα λεγόμενα του) έναν νέο Τσάρλι Πάρκερ.

Σπουδή στο “τέλειο” ή σύγκρουση δύο κόσμων; Ασημαντότητα του ατόμου μπροστά στο τελικό αποτέλεσμα της τέχνης ή ύμνος στο μαεστρικό θέσφατο; Αιέν αριστεύειν ή απόλαυση της διαδικασίας παραγωγής τέχνης; Ο νεότατος Ντάμιαν Καζελ προσεγγίζει ένα θέμα πρωτότυπο, δίνοντας βάση στην σύγκρουση μεταξύ δύο διαφορετικών κόσμων. Και επιλέγει για την μία πλευρά, αυτήν που “εκτελεί” τις οδηγίες, έναν ντράμερ της τζαζ, δηλαδή έναν από τους λιγότερο δημοφιλείς μουσικούς της εν λόγω μουσικής. Από την άλλη, επιλέγει μία μουσική διάνοια που μπορεί να ευνουχίσει μουσικά άπαξ δια παντός οποιονδήποτε νέο δεν αγγίζει τον δικό του πήχη τελειότητας ή στο τέλος τέλος όποιον δεν γουστάρει και του πάει κόντρα. Βέβαια, έκαστος εφ’ ω ετάχθη, αλλά καμιά φορά η λάθος κρίση οδηγεί αστέρια και ταλέντα στον πάγο και εκμαυλίζει την ουσία της εκπαιδευτικής διαδικασίας αλλά και την ουσία της τέχνης. 

Εξαιρετική ερμηνεία (και όταν λέω εξαιρετική το εννοώ για κάθε γράμμα της λέξης) από τον Σίμονς αλλά και τρομερή ισορροπία ανάμεσα στο μουσικό θέμα και στο κινηματογραφικό εποικοδόμημα από τον εξαιρετικό Ντάμιεν Καζελ.  Υπέροχη μουσική, τρελό τέμπο και μια ταινία που βγαίνει απνευστί. Υποψήφια για πέντε όσκαρ (ανάμεσα σ’ αυτά και Σεναρίο, Β’ αντρικού ρόλου).

Που την βλέπω;: Σύντομα στις ελληνικές αίθουσες.