Ξεκινήσαμε να δούμε την έκθεση φωτογραφίας της Άρτεμις Αλκαλάη με πορτρέτα των Ελλήνων Εβραίων που επέζησαν από το Ολοκαύτωμα. Αυτό που όμως αντικρίσαμε ήταν κάτι πολύ περισσότερο και κάτι πολύ πιο βαθύ και με περισσότερες προεκτάσεις.
Η έκθεση της Άρτεμις Αλκαλάη μοιάζει με ιστορική διήγηση, με ντοκουμέντο, με ιστορική καταγραφή. Οι φωτογραφίες των Ελλήνων Εβραίων φιλοξενούνται στο χώρο του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης (κτίριο Μ1-φουαγιέ) με τη συνεργασία της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Η συλλογή που εκτίθεται στο Μέγαρο είναι μια διαδικασία που ξεκίνησε από το 2012 η φωτογράφος Άρτεμις Αλκαλάη η οποία ταξίδεψε στην Ελλάδα και το εξωτερικό ώστε να συναντήσει τα πρόσωπα αυτά και να τα βγάλει από την αφάνεια στο φως της τέχνης και της ιστορίας.
Τα πορτρέτα μαρτυρούν το ιδιαίτερο ταλέντο της φωτογράφου αφού καθένα από αυτά είναι διαφορετικό και φέρει τον δικό του μοναδικό χαρακτήρα. Όπως μας πληροφορεί το συνοδευτικό κείμενο της έκθεσης, οι ηλικίες των πρωταγωνιστών κυμαίνονται από τα 74 έως τα 104 χρόνια. Οι πρωταγωνιστές είναι οι Έλληνες Εβραίοι που επέζησαν από το Ολοκαύτωμα από τα στρατόπεδα Άουσβιτς και Μπέργκεν-Μπέλζεν.
Χαρακτηριστικό μοτίβο στις περισσότερες φωτογραφίες των προσώπων ο μαύρος αριθμός του στρατοπέδου στο χέρι τους, ένα μαύρο στίγμα στη μνήμη τους. Άλλο ένα στοιχείο-μοτίβο των πορτρέτων το σχήμα-σύμβολο του σπιτιού που προβάλλει μαζί με τα πρόσωπα να μαρτυρά «τον οίκο, την εστία, τη μνήμη, την απώλεια, το τραύμα και την επούλωση».
Το χρονολόγιο της Γενοκτονίας των Εβραϊκών κοινοτήτων που επίσης συνοδεύει την φωτογραφική έκθεση πληροφορεί τον επισκέπτη για τα τεράστια ποσοστά εξόντωσης των Ελλήνων Εβραίων από τη Θεσσαλονίκη, την Καστοριά, τη Χαλκίδα, τα Ιωάννινα, την Άρτα, την Πρέβεζα, τα Τρίκαλα, τη Κέρκυρα, τη Ρόδο.
Πρόσωπα ήρωες και πρόσωπα οικεία, πρόσωπα που θα μπορούσαν να είναι οι γιαγιάδες ή οι παππούδες μας. Πρόσωπα που κατάφεραν μετά από το μαύρο στίγμα στο χέρι και πολύ περισσότερο μετά από το μαύρο στίγμα στην ψυχή τους, να ξεπεράσουν τις δυσκολίες και πολύ πιθανόν τις απώλειες που είχαν στις οικογένειές τους. Μάτια που άλλοτε βουρκώνουν, καθαρά βλέμματα, κομμάτια ανθρώπινα και χαρακτηριστικά που καθένας θα μπορούσε να αναγνωρίσει στον εαυτό του.
Αυτοί οι άνθρωποι αξίζουν το σεβασμό όλων μας αφού κατάφεραν να ορθοποδήσουν, να αλλάξουν σελίδα και να προχωρήσουν. Όσα πρόσωπα, τόσες και οι ιστορίες, ιστορίες όχι πολύ παλιές αλλά ιστορίες από το χθες. Η έκθεση «Έλληνες Εβραίοι επιζώντες από το Ολοκαύτωμα» είναι πρόσωπα ιστορικά και μαρτυρία μνήμης συλλογικής.
*Η έκθεση θα διαρκέσει έως 23 Φεβρουαρίου 2018.
Είσοδος ελεύθερη
cityculture.gr/ γράφει η Βασιλική Ρούσκα