Ενσυναίσθηση ή φοβάμαι να σε ακούσω;

Written by

Δύσκολα διαχειριζόμαστε σωστά τις δυσάρεστες καταστάσεις και η έκκληση για βοήθεια μοιάζει δυσκολότερη από σύνθετο brain11πρόβλημα τριγωνομετρίας. Ξέρουμε να ακούμε; Και αν ναι, η ενσυναίσθηση και η συναισθηματική νοημοσύνη λειτουργούν μέσα μας; Δείχνουμε να συμπάσχουμε με τα προβλήματα των άλλων ή μήπως αυτό είναι μόνο κατάκτηση της εισόδου στην ωριμότητα;

«Στα δύσκολα» δοκιμάζουμε τα όρια των ανθρώπων γύρω μας. Ο τρόπος που προσεγγίζεται το πρόβλημά μας υποδηλώνει την στάση ζωής που ακολουθεί ο καθένας και το πόσο συναισθάνεται. Συνήθως λέγονται τυπικά λόγια προκειμένου να ειπωθεί κάτι θετικό. Όχι από τυπικότητα αλλά από αμηχανία και άγνοια αντιμετώπισης της κατάστασης. Λές και οι άνθρωποι απαγορεύεται να είναι λυπημένοι. Λες και αν υποβαθμιστεί η αξία του  προβλήματος του άλλου μειώνεται και η στεναχώρια. Ένα παράδειγμα:

-φοβάμαι!

-Δεν φοβάσαι είναι η ιδέα σου.

– Μα αφού φοβάμαι.

– Εντάξει, μη φοβάσαι.

-Δε νιώθω καλά.

-Θα συνηθίσεις κάποια στιγμή και δε θα φοβάσαι.

– Δεν ελέγχω τον φόβο  μου.

-Εντάξει και εσύ τώρα γιατί φοβάσαι; Αν ζούσες στην Αφρική και δεν είχες να φας δεν θα σε ένοιαζαν οι φόβοι.

-Μα δε καταλαβαίνεις τι σου λέω;

– Εντάξει, έλα να σου πω πώς πέρασα χτες στο πάρτυ. Τι είπες ότι φοβάσαι;

-Δεν είμαι καλά. Γιατί δεν καταλαβαίνεις;

-Εγώ φοβάμαι τις κατσαρίδες.

-Έχω ζόρια.

-Εντάξει, είμαι δίπλα σου, πάρε με τηλέφωνο όταν με χρειαστείς. Σου δίνω χρόνο να σκεφτείς τον φόβο σου. Έχω να ασχοληθώ με τι θα φορέσω αύριο.

Παρά την επιθυμία για βοήθεια οι παραπάνω προτάσεις είναι αναποτελεσματικές. Όταν μας ζητάνε βοήθεια, ούτε υποβαθμίζουμε το πρόβλημα, ούτε το κρίνουμε με τα δικά μας δεδομένα, ούτε αλλάζουμε συζήτηση, ούτε βρίσκουμε ευκαιρία να μιλήσουμε για εμάς, ούτε φεύγουμε διακριτικά επειδή ζοριζόμαστε να έρθουμε αντιμέτωποι με δύσκολες καταστάσεις.

Δεν υπάρχει πιο ευεργετική λέξη από το «σε καταλαβαίνω», πιο παρήγορη στάση από το να ακούς χωρίς να ασκείς κριτική. Η αλήθεια είναι ευεργετική. Ας μη ξεχνάμε ότι έστω και η παρουσία μας μπορεί να είναι χρήσιμη. Ακόμα και αν δε λέμε τίποτα. Η σιωπή δεν είναι ένοχη.

Δυστυχώς δεν έχουμε μάθει να αντιμετωπίζουμε δυσάρεστες καταστάσεις. Δεν διδαχθήκαμε πώς στεκόμαστε στη λύπη. Νιώθουμε αμηχανία στο να κλαίει κάποιος, στο να μην είναι καλά αγνοώντας την ευεργετική δράση της αγκαλιάς. Δυσκολευόμαστε να σταθούμε δίπλα στον άλλον γιατί ούτε στον εαυτό μας μπορούμε.

Οι άνθρωποι θα ήμασταν λιγότερο μόνοι αν ξέραμε να ακούμε και να ακουμπάμε στο πρόβλημα του άλλου. Αν βάζαμε ως προτεραιότητα την ανάγκη του άλλου.

Ντίνα Γιαννουπλάκη