Πολυεπίπεδη η παράσταση «Επτά επί Θήβας» του ΚΘΒΕ στο θέατρο Δάσους. Παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του 3ου φεστιβάλ Δάσους, συνεχίζοντας την επιτυχημένη πορεία της προηγούμενης σεζόν 2016, ένα βήμα πριν την κάθοδο στο φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, στο οποίο συμμετέχει φέτος με παραστάσεις του και το ΚΘΒΕ.
Συμπληρωματικά και σε συνέχεια προηγούμενης (8/7/2016) κριτικής μας, προσθέτουμε κάποιες ακόμη σκέψεις.
Προτάσσοντας, την δυναμική σύγκρουση θεών και ανθρώπων, άλογου και έλλογου στοιχείου, μύθου και λόγου, κανόνων εθιμικού και θεσμικού δικαίου, ο τραγικός ποιητής Αισχύλος, διερευνά το θέμα της εξουσίας, της ηθικής ευθύνης και των επιλογών.
Η πλοκή του δράματος περιστρέφεται γύρω από τα πρόσωπα του Θηβαϊκού κύκλου, στον κλοιό της μοίρας θεών και ανθρώπων, ατόμου και ομάδας, άρχοντα και πόλης, ανδρών και γυναικών, αδερφού εναντίον αδερφού, ομοαίματου και ξένου εισβολέα.
Στην προσεγμένη, καίρια μετάφραση, οι λέξεις χρωματίστηκαν πολύσημα στον νοηματικό τους πυρήνα, αναδεικνύοντας τον ποιητικό και φιλοσοφικό στοχασμό και την πολιτική αμφισημία σε μια τροπή σύγχρονης και επίκαιρης διαχρονικότητας.
Ο σκηνοθέτης κ. Τσ. Γκραουζίνις, μελέτησε το κείμενο αφήνοντας χαραγματιές κωμικότητας, για να ενισχύσει, εκ του αντιθέτου, την τραγικότητα των προσώπων του δράματος, ιδωμένων μεμονωμένα ως άτομα (Ετεοκλής, Άγγελος, Κήρυκας, Αντιγόνη, Ισμήνη), ως δίπολο σχήμα ( Ετεοκλής- Πολυνείκης, Άρχων-χορός, Άρχων-Άγγελος, Άρχων-Κήρυκας, Ετεοκλής- Θηβαίες γυναίκες, Ετεοκλής-στρατηγοί, Ετεοκλής-Ετέοκλος, Ετεοκλής-Αντιγόνη, Ισμήνη), αλλά και ως ομάδα ( θεοί, χορός, εγχώριοι και ξένοι στρατηγοί, Βουλή-προεστοί, πλήθος πολιτών).
Η σκηνοθετική γραφή, αφαιρετική και μοντέρνα, με πολλές σκέψεις στο υπόβαθρό της, έδωσε έμφαση στον λόγο του τραγικού ποιητή, ως προς το θέμα του θεϊκού νόμου, της εξουσίας και του Δικαίου, των αποφάσεων του ενός άρχοντα, της πόλης και των πολιτών, στο θεσμικό κέλυφος της δημοκρατίας.
Χωρίς σκηνικά, στον ελεύθερο χώρο, οριοθετώντας με φώτα το ανάκτορο του άρχοντα των Θηβαίων Ετεοκλή, χρησιμοποιώντας ελάχιστα σκηνικά αντικείμενα και ψηλές σκάλες (τεχνάσματος της ασπίδας-όπλου του εισβολέα-πολεμιστή Ετέοκλου, ενός εκ των επτά Αργείων στρατηγών, εναντίον της επτάπυλης Θήβας), παρέδωσε μια δυναμική παράσταση μεστής έκφρασης, στο εικαστικό αισθητικό και νοηματικό της πλέγμα. Παρωδώντας την μανία της εξουσίας και του αδελφοκτόνου πολέμου, τονίζοντας εκφραστικά τις εικόνες του κειμένου και τις ιδέες του ποιητή, προχώρησε πολυεπίπεδα την ανάγνωση-διδασκαλία της τραγωδίας και του αγώνα παράστασής της, στο πένθος της αδελφοκτόνας ήττας και στα επινίκια της πόλης.
Η ομάδα των ηθοποιών με κάποιες αλλαγές στους αρχικούς ρόλους (Αντιγόνη-Πολυνείκης), με δυνατές ερμηνείες σχηματοποιημένης αντίδρασης, πήρε μέρος στον αγώνα λόγων και στην εξέλιξη του δράματος, μιλώντας για τη ζωή των ανθρώπων, στις σταθερές και εύθραυστες ισορροπίες της.
Ο Ετεοκλής, του κ. Γ. Στάνκογλου, αποδόθηκε πολύπτυχα ως ένας τραγικός ήρωας εγκλωβισμένος στο χρέος της αναπόδραστης συντριβής, στη σκιά προγονικών ύβρεων, χρησμών και αρών. Με εκφραστική ένταση και εσωτερικευμένη δυναμική σιωπών, που ήχησαν εκκωφαντικά ως επιχείρημα και χειρονομία αποδοχής της επικείμενης πικρής αυτοκαταστροφής της γενιάς του, ταυτίστηκε με το πρόσωπο του δράματος. Έγινε ο τραγικός ήρωας. Μόνος έναντι του πλήθους, άρχων της πόλης και αδερφός, υπό το βάρος των Ερινύων και των επιταγών τους, αποδέχεται στωϊκά και με αδιαφορία την μοίρα θανάτου που του κλήρωσαν οι θεοί, προκειμένου να σωθεί η πόλις. Τα λόγια του ακούστηκαν καθαρά σε ποικίλους χρωματισμούς αποφασιστικών, σθεναρών μεταπτώσεων.
Η λοξή αμφιθυμική συμπάθεια του Αγγελιοφόρου, η φιλοσοφική και ειρωνική εποπτεία του Κήρυκα, ο θρήνος- χορός της Αντιγόνης και της Ισμήνης, η απείθεια-ευπείθεια του πλήθους στην απόφαση της Βουλής, σχετικά με την ταφή των νεκρών αδερφών, η μετεώρηση στον ενδιάμεσο χώρο και η μετακίνηση προς την πλευρά του νικητή-ήρωα αλλά και του νικημένου-εισβολέα, ως οπτική αλλαγής στρατοπέδου, υπογραμμίστηκαν σε συμπαγείς σχηματισμούς ευδιάκριτης στάσης και το ύστερο γέλιο του πλήθους, μόνου στην αρένα της σκηνής-πόλης, ακούστηκε τόσο τραγικό στην αντηχητική του παραμορφωτική, θεατρική γκριμάτσα.
Η μουσική της παράστασης χρωμάτισε με ενδιαφέρουσα λαϊκή πολυρυθμία την εξέλιξη της δράσης, με μουσικές φράσεις μελαγχολικής αισθαντικότητας. Σφράγισε την ταυτότητα της παράστασης τυλίγοντάς την με μιαν αύρα μεγαλοπρέπειας, σε επιτονισμό του πολυσήμαντου νοήματος του δράματος. Ο καλλίφωνος χορός, στα χορικά και στις επικλήσεις, άφησε ιδιαίτερη εντύπωση. Οι φωτισμοί φώτισαν τα προσωπεία των ρόλων με μια αλλόκοτη, στην εγγύτητά της, φυσικότητα. Έδειξαν, με μια κλασσική αισθητική ταυτοποίησης, τις αντιθέσεις στις ενδυματολογικές επιλογές του μαύρου- άσπρου για τους ανδρικούς ρόλους και του γκριζογάλανου, με μια αέρινη αίσθηση, των γυναικών του χορού.
«Επτά επί Θήβας». Τραγωδία πολιτικής σκέψης, εξουσιαστικής αναμέτρησης, κανόνων Δικαίου, συγκρούσεων, επαναπροσδιορισμού προτεραιοτήτων, επιλογών και ευθύνης, στο σχήμα της πόλης -κράτους, στο πολίτευμα της Δημοκρατίας και των θεσμικών οργάνων της. Μετασχηματισμός στο παράδειγμα της πόλης, του εταίρου άρχοντα-αδερφού και της ετερότητας του πλήθους των εισβολέων και του ομοαίματου αδερφού, σε διδακτικό εξελικτικό συμβολισμό ήττας του ατόμου και νίκης της πόλης.
Σ’ αυτό το σχήμα του ορμητικού θανάσιμου εναγκαλισμού των γιων του Οιδίποδα, κορυφώθηκε η δυναμική εικονοποιΐα της παράστασης του ΚΘΒΕ, «Επτά επί Θήβας».
Αυτό το πένθος ανήκει στην πατρίδα… ΧΟΡΟΣ
ΑΙΣΧΥΛΟΥ «ΕΠΤΑ ΕΠΙ ΘΗΒΑΣ»
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Σκηνοθεσία: Τσέζαρις Γκραουζίνις
Σκηνικά – Κουστούμια: Κέννυ ΜακΛέλλαν
Μουσική: Δημήτρης Θεοχάρης
Χορογραφία – Κίνηση: Έντι Λάμε
Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος
Μουσική διδασκαλία: Παναγιώτης Μπάρλας
Βοηθός σκηνοθέτη: Αθηνά Σαμαρτζίδου
Βοηθός σκηνογράφου – ενδυματολόγου: Μαρία Μυλωνά
Οργάνωση παραγωγής: Φιλοθέη Ελευθεριάδου
ΔΙΑΝΟΜΗ: Γιάννης Στάνκογλου (Ετεοκλής), Γιώργος Καύκας (Άγγελος), Αλέξανδρος Τσακίρης (Κήρυξ), Κλειώ – Δανάη Οθωναίου (Αντιγόνη), Ιώβη Φραγκάτου (Ισμήνη), Γιώργος Παπανδρέου (Πολυνείκης).
ΧΟΡΟΣ: Λουκία Βασιλείου, Μομώ Βλάχου, Δημήτρης Δρόσος, Ελένη Θυμιοπούλου, Δάφνη Κιουρκτσόγλου, Χρήστος Μαστρογιαννίδης, Βασίλης Παπαγεωργίου, Σταυριάννα Παπαδάκη, Γρηγόρης Παπαδόπουλος, Αλεξία Σαπρανίδου, Πολυξένη Σπυροπούλου, Γιώργος Σφυρίδης, Ευανθία Σωφρονίδου, Κωνσταντίνος Χατζησάββας.
cityculture.gr/γράφει η Άγγελα Μάντζιου