ΕΞΟΡΚΙΣΜΟΣ: Παράσταση που διαδραματίζεται σε εσωτερικό χώρο, στους κλειστούς τοίχους ενός σπιτιού, σε απροσδιόριστο χρόνο και τόπο.
Στον εσωτερικό χώρο ενός σπιτιού, με τα σημάδια της φθοράς στους τοίχους, στην όψη των πραγμάτων, στα πρόσωπα, με μια παρελθοντική αύρα χρωματισμού, εκτυλίσσεται η διαδικασία της παράστασης «Εξορκισμός».
Μία κατάδυση στα ερεβώθη βάθη της ψυχής, μία επώδυνη αναμέτρηση του εαυτού με τα αγαπημένα πρόσωπα, στους αρχετυπικούς ρόλους της μάνας, του γιου, της κόρης, της υπηρέτριας, του ιερέα.
Νοσηρότητα στους κόλπους μιας οικογένειας. Μία συνθήκη υπερβατικής αναμέτρησης του εαυτού με τον δαιμονικό κόσμο των ενστίκτων και του κοινωνικού περίγυρου, στη σκιά σκοτεινών συμβόλων και προσευχών τυπολατρικής θρησκοληψίας.
Η παράσταση «Εξορκισμός», δόθηκε στο Μπενσουσάν Χαν. Βασίστηκε στο κείμενο της κ. Μ. Ράπτη, κείμενο ασαφές σε πολλά σημεία του, το οποίο ωστόσο έδενε με την ίδια την ασάφεια της κατάστασης που περιέγραφε.
Συστήθηκε με σύντομους διαλόγους, κραυγές, σιωπές, αφήνοντας ανοιχτό πεδίο πολλαπλών ερμηνειών στους θεατές στη συμμετοχική διαδικασία παρακολούθησης της ιστορίας, χρωματισμένης αισθητικά από τους κανόνες της θεατρικότητας, διακριτούς και στους κοινωνικούς ρόλους, σε μια σύζευξη τέχνης και πραγματικότητας.
Σκοτεινή -και λόγω του θέματος- η ατμόσφαιρα της ιδιαίτερης αυτής παράστασης. Κατέγραψε, ως πολυεπίπεδη κατάσταση, την ένταση και την έξαψη των προσώπων με τρόπο άμεσο και βιωματικό.
Υπαινίχθηκε το παρελθόν και τις συνέπειές του, στην απούσα μορφή του πατέρα, τυλιγμένη σε μιαν σκοτεινότητα ενός ανομολόγητου μυστικού. Επικεντρώθηκε σε ένα παρόν καταναγκασμού, οδυνηρής βιαιότητας, αφύπνισης των ενστίκτων, τονίζοντας επιτακτικά και υπαινικτικά, κάτω από την επιφάνεια, το βάθος της σκληρότητας και της υποκρισίας των κοινωνικών-θρησκευτικών κανόνων-δεσμών, την υποταγή και συντριβή του ατόμου.
Μίλησε για την καταδυνάστευση του μυαλού, την διάσταση της μανίας, την νόσο του σώματος και της ψυχής. Μίλησε για τα δεσμά της αγάπης στους κόλπους μιας οικογένειας, αυτά που περιπλέκουν τον ασφυκτικό κλοιό περιορίζοντας την ελευθερία του ατόμου και για την αναζήτηση λύτρωσης στο ιερό σύμβολο της πίστης, με τα ακατάληπτα λόγια των εξορκισμών.
Έδειξε ακόμη, αχνά, στο τέλος της ιστορίας, την μελλοντική συνέχεια της ζωής, ύστερα από την διαδικασία του εξορκισμού, όταν το άρρωστο-παγιδευμένο σώμα θεραπεύεται και καλείται να ζήσει σε εσωτερική πάλη με την επώδυνη τύψη, να διαχειριστεί την απώλεια, τραυματισμένο για πάντα, σε μια άρρητη σχέση διαχωρισμού από τον κόσμο.
Με μια σκηνή φαγητού ξεκίνησε η παράσταση. Μια συμβολική εικόνα τεσσάρων ατόμων γύρω από το οικογενειακό τραπέζι. Η αυταρχική μητέρα, η αδύναμη κόρη, ο άρρωστος γιος, η υπηρέτρια, έδωσαν το δραματικό περίβλημα του έργου, ξεδιπλώνοντας σταδιακά φόβους και απωθήσεις, στίγματα πράξεων που δεν κατονομάζονται, σε μια ψυχαναγκαστική-ψυχαναλυτική διάσταση, την οποία διαχειρίζεται η εκκλησία, στο πρόσωπο του ιερέα -εξορκιστή, σε μια διαπάλη θεϊκών – εωσφορικών δυνάμεων, στο ημίφως της ζωής και της επιστημονικής γνώσης.
Οι ηθοποιοί της παράστασης αυτής, μαζί και η σκηνοθέτις κ. Β. Δουμανίδου, διαχειρίστηκαν πολύ εκφραστικά την καταγραφή της αρρωστημένης και οριακής συνθήκης, που έρχεται από πολύ παλιά, από το έρεβος της ζωής των ανθρώπων καθώς καλούνται να διαχειριστούν το ίδιο το ένστικτο και τα υπερβατικά αντιφατικά και αιώνια ερωτήματα.
Ο κ. Δ. Βασιλειάδης ως γιος, έδωσε με την ερμηνεία του, το αδρό προσωπείο της ζωώδους φύσης των ενστίκτων που καταλαμβάνουν το πνεύμα και το σώμα του εγκλωβισμένου προσώπου, το οποίο αντιμετωπίζεται από τους άλλους ως κάτι διαφορετικό από αυτό που είναι, προσεγγίζεται με φόβο, άγνοια και εν τέλει πέρα από αυτό που έχει πραγματικά ανάγκη. Θεραπεύεται, στο όνομα του ελέους της θρησκείας και της αγάπης. Εξοντώνεται στην ακαταληψία και στον σκοταδισμό, στο περιβάλλον μιας θρησκόληπτης καταναγκαστικής ακαμψίας.
Τα άλλα πρόσωπα κινήθηκαν γύρω του, τονίζοντας τη σχέση εγγύτητας με έντονη συναισθηματικότητα και στάθηκαν σε απόσταση, υπερβάλλοντας και μεγεθύνοντας φόβους και φοβίες, σε μια αληθοφανή αναμέτρηση αντίδρασης, στην ζοφερή τελετουργία ενός εξορκισμού.
Περιφερόμενοι από δωμάτιο σε δωμάτιο, οι θεατές, κοίταξαν απάνω στην κλίνη το πάσχον σώμα του γιου και της αδερφής του, ανακαλώντας στην μνήμη, ιστορίες εγγεγραμμένες σε αταβιστικούς-δεισιδαιμονικούς κύκλους του συλλογικού ασυνειδήτου. Ακούγοντας ακατανόητες φράσεις, στον αμυδρό φωτισμό των κεριών και στο απόλυτο σκοτάδι, αφουγκράστηκαν, στην αύρα του θεάτρου, το τραγικό και αποτρόπαιο σκότος της ανθρώπινης ύπαρξης.
Θέατρο του ‘Αλλοτε
«Εξορκισμός»
Κείμενο: Μαρία Ράπτη
Σκηνοθεσία: Βαρβάρα Δουμανίδου
Σκηνικά: Θέατρο του ‘Αλλοτε
Σκηνικά αντικείμενα: Μη με λησμόνει
Τεχνική υποστήριξη: Μαρία Σεμερτζίδου
Σχεδιασμός κοστουμιών: Κατερίνα Αμπρικίδου
Δημιουργία αφίσας: Φωτεινή Φιλοξενίδου
Δημιουργία trailer: Τόμης Βρακάς – Κώστας Βρακάς
Φωτογραφίες: Νίκος Γκάρας
Διανομή:
Μάνα: ‘Ολγα Καλαμάρα
Γιος: Δημήτρης Βασιλειάδης
Κόρη: Βαρβάρα Δουμανίδου
Οικονόμος: Τζώρτζια Βογιατζόγλου
Πάτερ: Στέργιος Κωνσταντζίκης.
cityculture.gr/ γράφει η Άγγελα Μάντζιου