Την ιδιαίτερη παράσταση FESTEN, παρακολουθήσαμε στο φουαγιέ της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών από το ΚΘΒΕ. Μία οικογενειακή γιορτή, με αφορμή τα εξηκοστά γενέθλια του αρχηγού μιας οικογένειας, γίνεται για τα μέλη της η αφετηρία αποκαλύψεων, αντιπαράθεσης, συγκρούσεων και εξόντωσης, στον συμβολικό αγώνα μιας πατροκτονίας ως αρχέγονη διαδικασία ενηλικίωσης.
Σκηνοθετικά πολύ ενδιαφέρουσα παράσταση. Αποτύπωσε σχηματικά και πολυεπίπεδα την απειλή διαταραχής της ισορροπίας και τη ρευστότητα των σχέσεων, σε μια διαρκή εναλλαγή αντιθετικών καταστάσεων: κίνησης-ακινησίας, λόγων-σιωπής, αποδοχής-απόρριψης, πάλης-υποταγής, νίκης-ήττας.
Η σκηνοθετική οπτική του κ. Γ. Παρασκευόπουλου, ανέπτυξε την οικογενειακή τραγωδία, σε μια αίσθηση καχυποψίας, φόβου, επικείμενης καταστροφής. Αφηγήθηκε παραστατικά την ιστορία, επιτείνοντας την ατομική και ομαδική αγωνία, στην ατμόσφαιρα μιας γιορτής γενεθλίων, στη διάρρηξη των σχέσεων και της επίπλαστης επικοινωνίας, στο κυκλικό σχήμα ζωής και θανάτου.
Από την εκκίνηση της παράστασης και μέχρι το τέλος της, υπογράμμισε τη θεατρικότητα του οικογενειακού μηχανισμού, με πολλλές εικόνες-σκηνές και με απλά μέσα (ρούχα-αντικείμενα). Φώτισε τα πρόσωπα της οικογένειας και τα προσωπεία τους, στον κύκλο της γιορτής, στο όριο πριν και μετά, όταν συντελείται η πτώση και η αφύπνιση των προσώπων γίνεται αφετηρία ανατροπής καταστάσεων, αλλάζοντας εκ νέου τις ισορροπίες, με την αποχώρηση του πατέρα και την παραμονή των άλλων μελών στο προσκήνιο.
Ο σκηνοθέτης υπερέβη το σκληρό και στατικό κείμενο, σχεδιάζοντας πολυεπίπεδα την κίνηση των προσώπων και την έκφραση των χαρακτήρων. Με πολλές σκέψεις στην κυριολεξία και μεταφορά της εικονοπλασίας, κατέγραψε την ένταση και τον ανταγωνισμό, στο υπόβαθρο του καταναγκαστικού οικογενειακού μηχανισμού, στη σκιά υποσυνείδητων καταστάσεων καταδυνάστευσης και εξουσιαστικής υπεροχής. Αφουγκράστηκε τη δράση πολυσχηματικά, ως αγώνα εξόντωσης και επιβίωσης και αντίστροφα ως ματαιωμένη επιβεβαίωση βλεμμάτων και λόγων, στη μοναχική- ομαδική αυτοκαταστροφική συνθήκη.
Καταργώντας την στατικότητα της σκηνής, αναμειγνύοντας θεατές και ηθοποιούς, χάραξε την ατμόσφαιρα της γιορτής σε χρονικούς κύκλους στιγμών, στην επίφαση της συμμετοχής πριν και μετά το επικείμενο γεγονός. Η διάταξη του χώρου, μετατόπισε το ερευνητικό πεδίο σε ποικίλα αναδιηγητικά επίπεδα, αφού τοποθέτησε τον αγώνα της δράσης σε διαφορετικούς άξονες, σε ψευδαισθητικά και ρεαλιστικά σχήματα εντός – εκτός, σε μιαν συνθήκη εγγύτητας. Εγγύτητα ηθοποιών-θεατών ως κοινή αίσθηση συμμετοχής στη μαρτυρία τόσο ενός ιδιωτικού γεγονότος (γιορτή γενεθλίων – αλληλεξόντωση), όσο και ενός καλλιτεχνικού γεγονότος, γιορτή συμμετοχής στη θεατρική συνθήκη .
Οι ηθοποιοί της παράστασης, πολύ πειστικοί και απόλυτα ταιριαστοί με τους χαρακτήρες που κλήθηκαν να υποστηρίξουν, κινήθηκαν ως παρατηρητές και παρατηρούμενοι και ως μάρτυρες- θύτες και θύματα- μιας τραγωδίας. Έδωσαν ενισχυτικά σχήμα και φωνή στην κίνηση της οικογενειακής γιορτής, που συντελείται με καλυμμένες εντάσεις και απροκάλυπτες απειλές, στη βία των προπόσεων και του ανταγωνισμού, στο ολισθηρό οικογενειακό περιβάλλον.
Έδειξαν με την ενέργειά τους, τη σκοτεινή πλευρά των επιθυμιών και της αμφιθυμίας, με ένταση και μεγάλη εκφραστική ποικιλία, αιωρούμενη στα λόγια, στις σιωπές, στις σκέψεις τους, κάτω από το πέπλο της ευπρέπειας και της υπέρβασής της. Η ατομική περίπτωση και ο ομαδικός κύκλος, αναδύθηκαν αδρά με τις δυνατές ερμηνείες καταγράφοντας με την απαιτούμενη τάση, τις ιδιαιτερότητες, την τραχύτητα, την αφέλεια, την αντίδραση. Ξετύλιξαν άμεσα την αίσθηση συμμετοχής και των εναλλαγών οπτικής, στο γεγονός της πατροκτονίας, συντελούμενο στο προφανές χρονικό όριο, στο πλαίσιο της γιορτής γενεθλίων, με τα διαφορετικά κοστούμια τους στις συμβολικές σκηνές φαγητού.
Ο ρόλος του Χέλγκε, του κ. Β. Σπυρόπουλου, με εκφραστικές κορυφώσεις, κρατήθηκε, πολύ σωστά, έναν τόνο πίσω από την έκρηξη των παιδιών του. Έκρηξη αποστροφής ιδωμένη στο ανατρεπτικό και μη αναμενόμενο σχήμα δυναμικών με μεγάλη ποικιλομορφία, από την πλευρά των ηθοποιών που υποδύθηκαν τους αντίστοιχους ρόλους, στην φορτισμένη με οργή ένταση του κ. Κ. Χατζησάββα (Μίκαελ), στην μπλοκαρισμένη συναισθηματική περιδίνηση του κ. Χ. Στυλιανού(Κρίστιαν), στην ατίθαση μελαγχολία της κ. Ι. Παγιατάκη (Ελένε).
Η μουσική ακολούθησε διακριτικά τα τεκταινόμενα αλλά και εισαγωγικά δημιούργησε πεδίο ήχων έντασης και φόβου, λίγο πριν ακουστούν τα λόγια και το επαναλαμβανόμενο ομαδικό τραγούδι. Οι φωτισμοί έδωσαν ψευδαισθητικές εντυπώσεις, ενισχύοντας το διφορούμενο και ρεαλιστικό οπτικό πεδίο, στην ένταση της έκφρασης. Άφησαν τον θεατή να δει και να φανταστεί τις αιτίες της ανελέητης ακύρωσης.
«Οικογενειακή γιορτή», καταγραφή ψυχαναλυτικής διάστασης, στην εικόνα της υπερβολής και του διφορούμενου: Διατυπωμένη σκηνοθετικά με πολλές σκέψεις και απαιτητική ενέργεια ερμηνειών. Καθαρότητα εκφραστικών μέσων στην αποκάλυψη των μηχανισμών των οικογενειακών σχέσεων – δεσμών. Ρεαλισμός των σχέσεων ως κυριολεξία και μεταφορά στον πολυμορφικό καθρέφτη του θεάτρου .
«ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΓΙΟΡΤΗ» των Τόμας Βίντερμπεργκ, Μόγκενς Ρούκοφ, Μπο Χρ. Χάνσεν.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Αλίκη Δανέζη Κνούτσεν, Μανώλης Δούνιας
Ελεύθερη απόδοση στίχων: Μαγδαληνή Μπεκρή
Σκηνοθεσία: Γιάννης Παρασκευόπουλος
Σκηνικά-Κοστούμια: Σοφία Παπαδοπούλου
Μουσική: Μάνος Μυλωνάκης
Κίνηση: Αλέξης Τσιάμογλου
Φωτισμοί: Στράτος Κουτράκης
Α΄ Βοηθός σκηνοθέτη: Άρης Νινίκας
Β΄ Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώργος Χιώτης
Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Δανάη Πανά
Βοηθοί φωτιστή: Ιφιγένεια Γιαννιού, Αθανασία Λάζου, Σταματία Σαπατόρη
Οργάνωση παραγωγής: Εύα Κουμανδράκη
ΔΙΑΝΟΜΗ (με σειρά εμφάνισης): Χρίστος Στυλιανού (Κρίστιαν), Στεφανία Ζώρα (Το μικρό κοριτσάκι), Κωνσταντίνος Χατζησάββας (Μίκαελ), Σταυρούλα Αραμπατζόγλου (Μέττε), Κωνσταντίνος Λιάρος (Λαρς), Ιωάννα Παγιατάκη (Ελένε), Γιολάντα Μπαλαούρα (Έλσι), Βασίλης Σπυρόπουλος (Χέλγκε), Μαγδαληνή Μπεκρή (Πία), Νίκος Καπέλιος (Χέλμουντ), Αλέξανδρος Τσακίρης (Παππούς), Νεφέλη Ανθοπούλου (Πάουλα), Γιάννης Παρασκευόπουλος (Κιμ), Βασίλης Παπαγεωργίου (Μπάτοκαϊ).
cityculture.gr/ γράφει η Άγγελα Μάντζιου