Χθες βράδυ έκλεισε ο κύκλος “Βήμα στους Νέους” που διοργανώνει κάθε χρόνο το Σχήμα Εκτός Άξονα, φιλοξενώντας παραστάσεις νέων ομάδων, νέων σκηνοθετών, νέων ηθοποιών. Η παράσταση που έκλεινε τον κύκλο αυτό, ήταν ο “Φιλοκτήτης” του Heiner Muller από την ομάδα S-Crew.
Η αλήθεια είναι πως πήγα πολύ θετικά προδιαθετειμένη απέναντι στην παράσταση, μια που ο Heiner Muller είναι από τους αγαπημένους μου συγγραφείς. Δυστυχώς, όμως, ακριβώς αυτό το γεγονός ήταν κι η αιτία, κατά πάσα πιθανότητα, που θεωρώ πως ήταν μια παράσταση τουλάχιστον μέτρια. Το εξαιρετικά δυνατό κείμενο του Muller θάφτηκε τελείως. Διαβάζοντας δυνατά τα έργα του, η αλήθεια είναι πως ο αναγνώστης μεταλαμβάνει έναν χείμαρρο εικόνων και λέξεων που σχεδόν τον αναγκάζουν σε κλιμάκωση την ώρα που διαβάζει/ίσως του βγαίνει να εκφέρει τις λέξεις τόσο απανωτά τη μία μετά την άλλη ώστε να προκύπτει ένας συγκεκριμένος ρυθμός που ίσως είναι και το ζητούμενο κατά την ανάγνωση των έργων του Muller. Όμως, χθες είχαμε να κάνουμε με μια παράσταση, όχι με προσωπική ανάγνωση. Αυτό σημαίνει πως δεν γίνεται να πετάς σκόρπια λόγια που δεν περνάνε στο κοινό, που δεν φαίνεται να έχουν καμία σημασία. Μόνο τρεις φορές χθες βράδυ “πέρασε” το κείμενο στο κοινό. Η μία ήταν στην αρχή όταν με τη μάσκα ακόμη ο ηθοποιός τόνιζε παράταιρα τις λέξεις, η δεύτερη αφού σταμάτησε την ημικυκλική κίνηση του με το σχοινί κι η τρίτη μετά από μια ωραιότατη παύση και επανάληψη των λέξεων “σκύλε-ψεύτη” στο τέλος. Γενικώς, πιστεύω πως τα έργα του Muller βασίζονται στον λόγο. Αν ο ίδιος δεν ήθελε κάτι να πει μόνο μέσα από το λόγο του, δεν θα έγραφε τέτοιου είδους έργα. Η παράσταση θα τα πήγαινε πολύ καλύτερα αν βασιζόταν λίγο περισσότερο σε παύσεις και επαναληπτικά μοτίβα.
Παρ’ όλα αυτά, υπήρχαν και μερικές ακόμη ωραίες στιγμές όπως η αρχή με τον ιδιαίτερο βηματισμό που λειτουργούσε ως προετοιμασία των θεατών, κι η μάσκα λειτουργούσε. Και ναι, ο Αντώνης Φωτιάδης (που εκτός από ο μοναδικός ηθοποιός της παράστασης, είχε και την επιμέλειά της) κουράστηκε πολύ, προσπάθησε πολύ αλλά κατ’ εμέ για το κείμενο του Muller δεν χρειαζόταν να κοπανιέται συνέχεια και να “ξερνάει” τις λέξεις. Σίγουρα, ήταν εξαιρετικά δύσκολο αυτό που έκανε αλλά δεν ξέρω αν ήταν κι απαραίτητο. Βοηθός σκηνοθέτη η Στέλλα Δεγερτζόγλου. Η μουσική του Γιώργου Φωτιάδη (#Basement Freaks) ήταν το καλύτερο στοιχείο της παράστασης.
Εν κατακλείδι, ένα υπέροχο κείμενο κατέληξε να γίνει (δυστυχώς) μια κουραστική παράσταση. Κι αναρωτιέμαι, αν κάποιος που λατρεύει τον συγγραφέα έχει αυτήν την άποψη, πώς μπορεί να ένιωσαν οι άλλοι θεατές; Σίγουρα πάντως θα θαύμασαν τις σωματικές αντοχές του, συμπαθέστατου, Αντώνη Φωτιάδη.