Gett: The Trial of Viviane Amsalem/ Το διαζύγιο: Η δίκη της Βίβιαν Αμσαλεμ (2015)

Written by

Σκηνοθεσία: Ronit Elkabetz,  Shlomi Elkabetz

HΘοποιοίRonit Elkabetz, Simon Abkarian, Gabi Amrani, Eli Gornstein

Διάρκεια: 115′

Αυτή είναι η ιστορία της Βίβιαν Αμσαλέμ, που ζει στο Ισραήλ, όπου απαγορεύεται να πάρεις διαζύγιο. Μόνο οι ραβίνοι μπορούν νόμιμα να τελέσουν ένα γάμο ή να ορίσουν τη διάλυσή του. Αλλά αυτή η διάλυση είναι δυνατή μόνο με πλήρη συγκατάθεση του συζύγου. Η Βιβιάν έχει κάνει αίτηση διαζυγίου εδώ και τρία χρόνια. Αλλά ο σύζυγός της δεν συμφωνεί. Η ψυχρή του αδιαλλαξία ενισχύει την αποφασιστικότητα της Βιβιάν να αγωνιστεί για την ελευθερία της. Πρόκειται για το τρίτο μέρος μιας τριλογίας που σκηνοθετούν και γράφουν τα αδέλφια Ronit and Shlomi Elkabetz, με βασικό πυρήνα τη σχέση δύο συζύγων μέσα από το πρίσμα της αντρικής κυριαρχίας που χαρακτηρίζει την Ισραηλινή οικογένεια. Η δραματική αυτή ταινία ήταν Υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Μέχρι πότε η κοινωνική θέση του γυναικείου φύλου θα βρίσκεται σε τόσο εξευτελιστικά χαμηλό επίπεδο και ειδικά στην Ανατολή? Μέχρι που μπορεί να φτάσει ο ανόητος εγωισμός κάποιου? Mια γυναίκα προσπαθεί και παλεύει για αρκετά χρόνια να αποκτήσει κάτι που κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να το ζητήσει, το διαζύγιο.

Το ενδιαφέρον κεντρίζεται αμέσως. Κοντινά πλάνα από την αρχή αγκαλιάζουν το μεγαλύτερο κομμάτι της ταινίας. Κινηματογραφημένα δεξιοτεχνικά, τοποθετούνται πολλάκις πίσω από κάποιον αγκώνα, ή προδίδουν κάποιο προφίλ, και δεν αφήνουν στιγμή τους χαρακτήρες από τα μάτια τους.

Στην εναρκτήρια σκηνή, αργούμε μερικά λεπτά να αντικρίσουμε τον χαρακτήρα της υποδειγματικής για τον αγώνα της, Βίβιαν, παρά μόνο ακούμε δυο άντρες να μιλούν γι’ αυτή. Μια έμμεση κοινωνική κριτική για μια αυστηρά, στα όρια ανοησίας, ανδροκρατούμενη κοινωνία.

Η ταινία ναι μεν χαμηλών τόνων ως προς τον χαρακτήρα, αλλά δεν διστάζει να  κριτικάρει τα πάντα με όπλο την κωμωδία του παραλόγου, κάτι που ταιριάζει απόλυτα με την παραδοξότητα που εμφανίζει η κοινωνία του Ισραήλ (και όχι μόνο!). Οι χαρακτήρες-καρικατούρες προσπαθούν να βρουν μια λύση για αυτό το τόσο “εξωγήινο” θέμα. Το κωμικό στοιχείο απογειώνεται με τους χαρακτήρες στα όρια της βλακείας, που σκέφτονται και εκφράζονται σύμφωνα με ορισμένους, κατά πολύ ξεπερασμένους κανόνες, άγραφους και μη, αγνοώντας επιδεικτικά τα αυτονόητα ανθρώπινα δικαιώματα.
Δεν σε κουράζει στιγμή η πλοκή που περιορίζεται σε ολιγάριθμα πρόσωπα και μακροσκελείς διαλόγους, ή το γεγονός ότι είναι γυρισμένη εξ’ ολοκλήρου σε κλειστούς χώρους, με προτεραιότητα αυτόν του θρησκευτικού δικαστηρίου. Σε κουράζει όμως η βλακεία των ανθρώπων, που πηγάζει και από έναν εγωισμό που δεν αφήνει το μυαλό να αναπνεύσει.

Η συν-σκηνοθέτης Ronit Elkabetz ως Βίβιαν Αμσαλέμ, δίνει μια σπαρακτική ερμηνεία, με πλήρη έλεγχο των κινήσεων του εκφραστικού προσώπου της και του υπό κατάρρευση σώματος της. Τα δίνει όλα μέσα από έναν συγκλονιστικό μονόλογο για τα δικαιώματα του χαρακτήρα της, την τιμή και κυρίως την υποβάθμιση της ως γυναίκα. Ένας μονόλογος που σηματοδοτεί το επιτέλους ξέσπασμά της , μετά από μια υπεράνθρωπη διάρκεια υπομονής.

Ένα σενάριο γεμάτο σασπένς που παράλληλα σημειώνει την κλιμάκωση της συναισθηματικής φόρτισης των χαρακτήρων. Κοφτερό, με καθηλωτικές ατάκες. Ένα αξέχαστο παράδειγμα: “Eύκολα κατηγορούμε αυτόν που φωνάζει”. Ας σταθούμε λιγάκι σε αυτήν την πρόταση και ας αναλογιστούμε το βαθύ νόημα της.

Συγκλονιστικό φιλμ από κάθε άποψη. Ουμανιστικό, αληθινό. Μπουνιά στο απάνθρωπο σύστημα συμπεριφοράς εναντίον των γυναικείων δικαιωμάτων που επικρατεί μέχρι και σήμερα.

Που την βλέπω;: Στον κινηματογράφο Βακούρα. Δείτε εδώ τις ώρες προβολών.