Ο Αιγυπτοκαναδός Αρμένιος Ατόμ Εγκογιάν για μια 10ετία – 1984-1994 – φάνηκε να είναι ο μεγάλος τολμηρός ανανεωτής του Καναδέζικου Κινηματογράφου κι ένας από τους πιο avant garde διεθνείς σκηνοθέτες, με ταινίες όπως : Next to Kin (1984), Family Viewing (1987), Speaking Parts (1989), Calendar (1993) και τα 2 του αριστουργήματα The Adjuster (1991) και Exotica (1994) που ανέδειξαν τον Ηλία Κοτέα σαν σημαντικό ηθοποιό και τον Μάϊκλ Ντάννα σαν κορυφαίο συνθέτη soundtracks. Στο ενδιάμεσο σκηνοθέτησε και 2 επεισόδια της περίφημης τηλεοπτικής σειράς «Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ παρουσιάζει». Και μετά ήρθε η Χολυγουντιανή του αναγνώριση και οι 2 του Υποψηφιότητες για Όσκαρ, με το πραγματικά αξιόλογο, αλλά, κατά τι πιο συμβατικό, «Γλυκό Πεπρωμένο» (1997). Οι επόμενες ταινίες του, αν και πάντοτε ενδιαφέρουσες, θαρρείς και στερούνταν αυτό το κάτι που θα τις έκανε αξιομνημόνευτες.
Με το «Γράμμα από το Παρελθόν» (2015) επανέρχεται σε μεγάλη φόρμα, αποτίνοντας υπόγειο φόρο τιμής και στον μεγάλο δάσκαλο του σασπένς τον Άλφρεντ Χίτσκοκ. Βεβαίως θα πρέπει να ομολογήσουμε ότι έχει στα χέρια του υλικά ΑΑΑ΄ ποιότητας. Κατ’ αρχήν ένα έξοχο σενάριο από τον πρωτάρη Μπένζαμεν Ωγκύστ που υποβλήθηκε σε σειρά ειδικών για την νόσο Αλτσχάϊμερ, ώστε να απεικονιστούν σωστά όλα τα συμπτώματα της άνοιας. Μια σπουδαία ηχητική επένδυση από τον Μάϊκλ Ντάννα. Και 5 κορυφαίους ηθοποιούς που αποδίδουν τους ρόλους τους με υποδειγματική ακρίβεια Μπρούνο Γκαντς, Γιούργκεν Προχνόου, Ντην Νόρρις (Breaking Bad) και κυρίως Μάρτιν Λαντάου – Μαξ (87 χρονών) και Κρίστοφερ Πλάμμερ – Ζεβ (86 χρονών). Έτσι, λοιπόν, ο Εβραίος Ζεβ, που πάσχει από άνοια, μετά από τον θάνατο της γυναίκας του Ρουθ, το σκάει από τον Οίκο Ευγηρίας, και ακολουθώντας πιστά τις λεπτομερείς οδηγίες στο γράμμα που του έχει δώσει ο κι αυτός εσώκλειστος, ημιπαράλυτος φίλος του, Εβραίος Μαξ, αναλαμβάνει την αποστολή να σκοτώσει τον βασανιστή Ναζί Ρούντι Κουρλάντερ, υπεύθυνου για την εξολόθρευση των οικογενειών του Μαξ και του Ζεβ, στο στρατόπεδο Άουσβιτς, κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. 4 οι Κουρλάντερ που τις διευθύνσεις τους έχει ξετρυπώσει ο Μαξ, σε διαφορετικά μέρη των Η.Π.Α. και του Καναδά. Ποιος από τους 4 είναι ο Ναζί; Και ο Ζεβ θα κατορθώσει να ολοκληρώσει την αποστολή του; Πριν το Silver Alert, η αστυνομία και ο γιος του προφτάσουν να τον περιμαζέψουν ; Ο Εγκογιάν με απόλυτη νηφαλιότητα και χωρίς περίπλοκα ή κλισαρισμένα σκηνοθετικά τερτίπια καταγράφει αυτό το ασυνήθιστο road trip, ξέροντας ότι στα χέρια του έχει χρυσό, αυξάνοντας όλο και περισσότερο το σασπένς, μέχρι το πραγματικά συγκλονιστικό τέλος. Remember ο πρωτότυπος τίτλος της ταινίας. «Να θυμάσαι», λοιπόν, γιατί η λήθη σκόπιμη ή ακούσια αλλοιώνει την Ιστορική αλήθεια, αλλοιώνει το Εγώ, αλλοιώνει τις συνειδήσεις. Σπουδαία ταινία. Κε Εγκογιάν θα την θυμόμαστε για καιρό.
Αχιλλέας Ψαλτόπουλος
Σκηνοθέτης, Ηθοποιός, Κριτικός