Τη χαλαρή σχέση μεταξύ της διανόησης και της εικαστικής παραγωγής υποδηλώνει η “Primavera”, έργο των αρχών της δεκαετίας του 1480, που δημιουργήθηκε για να στολίσει ένα από τα παλιά σπίτια των Μεδίκων στη Via Larga, στη Φλωρεντία. Το έργο αυτό αποτέλεσε αφορμή για τις περισσότερες ερμηνείες από οποιοδήποτε άλλο της Αναγέννησης, με εξαίρεση ίσως τη Mona Lisa του Leonardo Da Vinci. Υπάρχει ωστόσο συμφωνία για τις διάφορες λογοτεχνικές πηγές, αν και όπως συμπεραίνει τελικά η πλειονότητα των μελετητών το έργο δεν εικονογραφεί κάποιο λογοτεχνικό κείμενο αλλά δεν αποκλείεται ωστόσο να υπήρχε ένα γραπτό πρόγραμμα για το θέμα.
Ο Vasari περιγράφει το έργο ως “ Η Αφροδίτη ως σύμβολο της Άνοιξης που την στολίζουν Χάριτες” και φαίνεται πως κατά βάση είχε δίκιο στην περιγραφή του.
Από δεξιά προς τα αριστερά ξετυλίγεται ο πίνακας ξεκινώντας με τον Ζέφυρο, τον άνεμο των αρχών της Άνοιξης, ο οποίος αρπάζει τη νύμφη Χλωρίδα, η οποία μεταμορφώνεται σε ανθοστόλιστη Φλώρα. Η Αφροδίτη με τον Ερωτιδέα και το πυροφόρο βέλος του έρωτα από πάνω της, μας υποδέχεται στον προσωπικό της χώρο με μια ιδιαίτερα ρητορική στάση χαιρετισμού, ενώ οι Χάριτες στροβιλίζονται χορεύοντας δίπλα της. Ο Ερμής, ο θεός του Μαΐου (άρα και του τέλους της Άνοιξης) σκορπά τεμπέλικα τα τελευταία σύννεφα με το κηρύκειό του και στρέφεται προς το θέρος. Ο προσωπικός χώρος της Αφροδίτης, στολισμένος με τη φρεσκάδα της Άνοιξης, είναι ο κήπος του έρωτα, όπου προΐσταται μια αναπαραγωγική, γενεσιουργός θεότητα.
Ο πίνακας, πλάτους μεγαλύτερου των 3 μέτρων, αναδίδει μια διάθεση αριστοκρατικής κομψότητας. Οι μορφές επιπλέουν σ’ ένα πράσινο λιβάδι, το βάθος μοιάζει με ταπισερί, τα πρόσωπα είναι εξιδανικευμένα σύμφωνα με τις επικρατούσες συμβάσεις για την γυναικεία ομορφιά, τα κοστούμια δεν έχουν ιστορική ακρίβεια, αλλά ανήκουν σε περασμένη μόδα. Έχει προταθεί, αλλά και αμφισβητηθεί, πως οι μορφές είναι προσωπογραφίες πραγματικών ανθρώπων αν και εξιδανικευμένων.
Ο πίνακας μοιάζει να “ξεκλειδώνει” έχοντας στο νου μας την ποίηση του Angelo Poliziano και του Lorenzo των Μεδίκων, καθώς μ’ αυτήν την παράλληλη “ανάγνωση” εισερχόμαστε σε ένα πνευματικό τοπίο γεμάτο παλλόμενους συσχετισμούς, ελεγειακούς και νοσταλγικούς.
Ο πίνακας αυτός φυλάσσεται σήμερα στο Uffizi στην Φλωρεντία.
γράφει η Ιωάννα Λιούτσια