«Οι έμμεσοι ελαφρυντικοί συμβολισμοί του “The Human Centipede”»

Written by

Γράφει η Γαβριηλίδη Μαρία
Τραχεία και μάταιη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί από την πλειονότητα των σινεφιλικών η αμφίλογη τριλογία του “The human centipede”. Μία ολλανδική ταινία τρόμου, το πρώτο μέρος της οποίας κυκλοφόρησε το 2009 και ολοκληρώθηκε μόλις το 2015 με την κυκλοφορία του τρίτου και τελευταίου μέρους. Στο πρώτο μέρος (First Sequence) παρακολουθούμε την πορεία ενός συνταξιοδοτημένου γιατρού, στην προσπάθειά του να πραγματώσει το όραμα της δημιουργίας ανθρώπινης σαρανταποδαρούσας. Απάγοντας δύο Αμερικανές τουρίστριες και έναν Ιάπωνα τουρίστα, ο φιλόδοξος γιατρός καταφέρνει να εφαρμόσει επιτυχώς την ιδέα του και να συνδέσει τα θύματα σε ανθρώπινη σαρανταποδαρούσα. Στην πορεία της ταινίας όμως, αποδεικνύεται εμφανέστατα ότι το πείραμα αποτυγχάνει και ο δημιουργός του σκοτώνεται εν τέλει από την αστυνομία. Προχωρώντας στη δεύτερη ταινία (Full Sequence), η πρώτη ταινία παρουσιάζεται ως ταινία που εμπνέει ένα άτομο με διανοητική υστέρηση , το οποίο επιχειρεί με την σειρά του ανεπιτυχώς να δημιουργήσει την δική του σαρανταποδαρούσα με περισσότερα άτομα. Βέβαια, στο τέλος του δεύτερου μέρους αποκαλύπτεται τελικά ότι η έμπνευση έμεινε μόνο στο μυαλό του και ότι το όλο σκηνικό της σαρανταποδαρούσα ήταν απλώς ένα προϊόν της φαντασίας του. Φτάνουμε λοιπόν, στο τρίτο και τελευταίο μέρος (Final Sequence), όπου οι δύο προηγηθέντες ταινίες παρουσιάζονται εκ νέου ως ταινίες σε αυτό το μέρος και εμπνέουν με την σειρά τους έναν δεσμοφύλακα να εφαρμόσει την ιδέα της ανθρώπινης σαρανταποδαρούσας στους τροφίμους, ως μέθοδο αναμόρφωσης.

The Human Centipede 3Η ιδέα πράγματι υλοποιείται και εφαρμόζεται σε όλους του κρατούμενους, εισάγοντας μάλιστα και την νέα τεχνική της ανθρώπινης κάμπιας για τους ισοβίτες. Έτσι, το πείραμα τελικά πραγματώνεται στην τρίτη ταινία, η οποία μάλιστα παρουσιάζεται ως πραγματικότητα και όχι σαν ταινία όπως οι δύο πρώτες. Κάπως έτσι λοιπόν, ολοκληρώνεται αυτή η τριλογία με την ασύδοτη βία, τις υπερβολικά αποκαλυπτικές σκηνές και την έλλειψη κάποιου τελικού περιεχομένου. Όσοι έκαναν τον κόπο να την δουν, στο τέλος απλά προσπάθησαν να την ξεχάσουν, καθώς ομολογουμένως πρόκειται για ένα κινηματογραφικό έκτρωμα, που τουλάχιστον με μία πρώτη θέαση δεν προσφέρει τίποτα· ίσως μόνο καλές ερμηνείες και προσεγμένη σκηνοθεσία. Ωστόσο, εγώ έκανα μία προσπάθεια να λάβω κάποιες κρυμμένες προσπάθειες του σκηνοθέτη Tom Six, να δικαιολογήσει την ακρότητα των ταινιών του και επιχείρησα να βγάλω κάποιο νόημα ερμηνεύοντας την σύνολη τριλογία ως προϊόν συμβολισμού. Αρχικώς λοιπόν, σύμφωνα με την δική μου οπτική, ο T.Six επέλεξε να παρουσιάσει τα δύο πρώτα μέρη ως ταινίες έτσι ώστε να δείξει την αδυναμία πραγματοποίησης της ανθρώπινης σαρανταποδαρούσας στην πραγματική ζωή. Δηλαδή, παρουσιάζοντας τις ταινίες του ως ταινίες και όχι ως τετελεσμένο κινηματογραφημένο συμβάν, προσπάθησε να μετριάσει την εξωφρενικότητα του σεναρίου και να δείξει απλά ότι πρόκειται για μία εξτρεμιστική ιστορία. Μάλιστα, αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι ενώ η σαρανταποδαρούσα διαρθρώνεται και στις δύο ταινίες, στο τέλος αναιρείται καθώς στην πρώτη ταινία η σαρανταποδαρούσα διαλύεται και στο δεύτερο μέρος η σαρανταποδαρούσα είναι μόνο ένα αποκύημα της ονειροπόλησης ενός ατόμου με διαταραγμένη προσωπικότητα και διανοητική υστέρηση. Κάπου εδώ να υπογραμμίσω κιόλας ότι, στο “The human centipede 2” ο Six επιλέγει ένα ιδιαίτερο άτομο, με μειωμένη αντίληψη και εμφανείς διανοητικές δυσλειτουργίες που προσπαθεί να ενστερνιστεί τον φιλόδοξο γιατρό, για να καταδείξει ακριβώς ότι μόνο ένα πνευματικά ανάπηρο μυαλό θα μπορούσε να εμπνευστεί από την νοσηρή ιδέα της ανθρώπινης σαρανταποδαρούσας. Ακόμα, όσον αφορά το δεύτερο μέρος, η ταινία είναι γυρισμένη εξ ολοκλήρου με ασπρόμαυρο φιλμ, το οποίο πιστεύω επιλέχθηκε όχι μόνα για να ενισχύσει την έκφυλη ατμοσφαιρικότητα, αλλά κυρίως για να μειώσει τον αντίκτυπο της άμετρης βίας και της αιματοχυσίας. Πράγματι, αποτυπώνοντας τις σκηνές αυτές σε μαυρόασπρο, η ένταση της αποστροφής θα μπορούσαμε να πούμε ότι ελαττώνεται αμυδρά, καθώς πολλές λεπτομέρειες χάνονται στο σκούρο φόντο. Τέλος, στο “The human centipede 3” οι συμβολισμοί μειώνονται αισθητά, καθώς η ταινία παρουσιάζεται ως πραγματικότητα και η ανθρώπινη σαρανταποδαρούσα ως υπαρκτό μόρφωμα. Επομένως, ένα στοιχείο που θα άμβλυνε στο ελάχιστο την απέχθεια μίας τέτοιας ιδέας είναι απλώς το γεγονός ότι το σχέδιο της ανθρώπινης σαρανταποδαρούσας εφαρμόστηκε κατά αποκλειστικότητα σε κρατούμενους ως ποινή για τις εγκληματικές τους πράξεις, η οποία μάλιστα θα λειτουργούσε υποδειγματικά όταν οι κατάδικοι θα αφήνονταν ελεύθεροι και θα έφεραν πάνω τους τα σημάδια αυτής της τιμωρίας. Μάλιστα, η χρήση της ιδέας της σαρανταποδαρούσας, ως προσωρινή τιμωρία στους τροφίμους, απηχεί την ρίζα της σύλληψης του σεναρίου από τον T.Six, ο οποίος είχε οραματιστεί την ιδέα αυτή ως ποινή για τους παιδεραστές. Κοντολογίς, η τριλογία “The human centipede” θα μπορούσε να ειδωθεί κάπως έτσι, ώστε να περιορίσει μερικούς κόκκους αηδίας και να ελαφρύνει λίγο την κριτική στο σενάριο υλοποίησης μίας ανθρώπινης σαρανταποδαρούσας, η οποία σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, σεναριογράφο και παραγωγό της ταινίας Tom Six, είναι απόλυτα εφικτή και ιατρικά επιτεύξιμη. Ωστόσο να προσθέσω και να κλείσω ότι, σε καμία περίπτωση οι έμμεσοι αυτοί συμβολισμοί δεν δικαιολογούν την σύνολη διαστροφή που διατρέχει τις τρεις ταινίες.

cityculture.gr / Γαβριηλίδη Μαρία