Ο Φέλιξ Μέντελσον-Μπαρτόλντι καταγόταν από μία εξέχουσα εβραϊκή οικογένεια της Γερμανίας των αρχών του 19ου αιώνα, μέσα από την οποία έμαθε να δίνει προτεραιότητα στην καλλιέργεια των ηθικών και πνευματικών αξιών.
Θεωρήθηκε δικαίως παιδί-θαύμα κάνοντας την πρώτη του δημόσια εμφάνιση σε ηλικία μόλις 9 ετών, ενώ ολοκλήρωσε την υπέροχη Πρώτη Συμφωνία του πριν καν κλείσει τα 15! Η συμφωνία ήταν αφιερωμένη στη Βασιλική Φιλαρμονική Εταιρεία, η οποία και την παρουσίασε στο Λονδίνο το 1829 υπό τη διεύθυνση του ίδιου του Μέντελσον.
Η επίσημη πρεμιέρα της είχε δοθεί 2 χρόνια πριν στη Λειψία, ενώ η… ανεπίσημη (και πιο σημαντική απ’ όλες) πραγματοποιήθηκε σε κλειστό κύκλο στις 14 Νοεμβρίου 1924, λίγο αφότου γράφτηκε, ως δώρο γενεθλίων στην αγαπημένη του αδερφή Φάνι, που έκλεινε τα 19.
Οι μουσικές Κυριακές των Μέντελσον
Οι Μέντελσον ήταν αρκετά εύποροι και έτσι είχαν τη δυνατότητα να διαθέτουν μία ιδιωτική ορχήστρα και να διοργανώνουν, κάθε δυο Κυριακές, μικρές συναυλίες στο σπίτι τους στο Βερολίνο. Πολλά από τα πρώιμα έργα του Μέντελσον έκαναν πρεμιέρα σε αυτές τις ιδιαίτερες Κυριακάτικες συναυλίες, με τον ίδιο στο πόντιουμ.
Η Πρώτη Συμφωνία είναι απολύτως αποκαλυπτική για την πορεία που θα επέλεγε να ακολουθήσει στο μέλλον ο ιδιοφυής Φέλιξ, μέσα σε ένα μουσικό περιβάλλον που, βρισκόμενο σε διαδικασία «αλλαγής εποχής» με την εμφάνιση της επανάστασης των νεορομαντικών, προσέφερε πληθώρα επιλογών στους δημιουργούς της εποχής.
Ο Μέντελσον χρησιμοποίησε όλα εκείνα τα στοιχεία που αποκαλύπτουν τη συστηματική (και τελικά επιτυχημένη) προσπάθεια του δασκάλου του Καρλ Ζέλτερ, να ενσταλάξει στον ξεχωριστό μαθητή του την αγάπη που είχε ο ίδιος για τους Μπαχ, Χάυντν και Μότσαρτ, θέλοντας να τον κάνει άξιο συνεχιστή τους, κάτι που κατάφερε απόλυτα.
Επιρροές
Έτσι είναι φυσιολογικό να συναντάμε στην ‘Πρώτη Συμφωνία’ του μία αίσθηση Μότσαρτ στο ύφος και τη δομή. Η συνήχηση των μελωδιών της παραπέμπει στους κανόνες γραφής του Μπαχ. Υπάρχουν και πιο σύγχρονες επιρροές, όπως από τον Βέμπερν και τον Μπετόβεν. Όλα αυτά ο Μέντελσον τα χρησιμοποιεί με σεβασμό, αλλά και φειδώ. Ήθελε ως γνήσια μεγαλοφυΐα να αφήσει το προσωπικό του στίγμα.
Είναι εντυπωσιακός ο τρόπος που καταφέρνει, σε τόσο μικρή ηλικία, να εξισορροπεί ανάμεσα στην παράδοση και την εξέλιξη. Παρέμεινε πάντα πιστός στις επιταγές του κλασικισμού. Ενσωμάτωσε ταυτόχρονα στη γραφή του όσα στοιχεία του ρομαντισμού θεωρούσε ότι ικανοποιούσαν το εκλεπτυσμένο του γούστο.
cityculture.gr/ γράφει ο Νίκος Κυριακού
Felix Mendelssohn – Bartholdy (1809-1847), Συμφωνία αρ. 1 σε ντο ελάσσονα, έργο 11
Ι. Allegro di molto
ΙΙ. Andante
ΙΙΙ. Menuetto: Allegro molto
ΙV. Allegro con fuoco