Μικρό αφιέρωμα στον Σιντευ Λιούμετ (1/3)
Σκηνοθεσία: Σίντνευ Λιούμετ
Σενάριο: Φρανκ Πιρσον
Παίζουν: Αλ Πατσίνο, Τζον Καζάλε, Πενέλοπε Άλεν
Το 1972 δύο άντρες προσπαθούν να ληστέψουν μία τράπεζα στο Μπρούκλιν. Η ληστεία δεν πάει όπως θα ήθελαν οι ληστές και σύντομα η τράπεζα περικυκλώνεται από την αστυνομία, τα ΜΜΕ και το αχόρταγο για θέαμα κοινό. Το ασυνήθιστο σ’ αυτή την ιστορία είναι το κίνητρο που ώθησε τον έναν από τους δύο δράστες στην παράτολμη αυτή πράξη. Προσπάθησε να ληστέψει λοιπόν για να βοηθήσει οικονομικά τον σύντροφο του να κάνει αλλαγή φύλλου! Θέλετε κι άλλο; Ο «ληστής» είναι παντρεμένος και έχει και δύο παιδιά!
Αυτή λοιπόν η αρκετά «σουρεάλ» κατάσταση ενέπνευσε τον Σίντνει Λιουμετ να φτιάξει μία ταινία που έρχεται να ρημάξει τις αμερικάνικες προκαταλήψεις και να ξύσει πληγές σχετικά με το αυτονόητο δικαίωμα του ανθρώπου στον έρωτα και στο σεξ. Και το καταφέρνει βάζοντας ως πρωταγωνιστή έναν άνθρωπο που κάνει δύο ηθικά “λάθη”: απατά την γυναίκα του-και δη με άντρα!- και ληστεύει μία τράπεζα. Αλλά αυτά τα ατοπήματα δεν δείχνουν να επηρεάζουν το κοινό που αποθεώνει τον Σόνυ (περί ου ο λόγος) και τον ανεβάζει στο βάθρο του ήρωα. Μαζί και τα μίντια που με την γνωστή κουτσομπολίστικη διάθεση τους κάνουν το προσωπικό δράμα του πρωταγωνιστή δημόσιο θέαμα.
Έντονη λοιπόν κοινωνική κριτική γύρω από θέματα ταμπού, αποδόμηση του ηθικού και γείωση των θεμάτων γύρω από το σεξ, τις επιλογές και την ισχύ του νόμιμου στην κοινωνική συνοχή. Παράλληλα αναδεικνύονται τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Σονυ και τα οποία προέρχονται από την αποστειρωμένη κοινωνία και το κράτος τιμωρό της διαφορετικότητας που δείχνει με το δάκτυλο το «άλλο», καταπιέζει τα «θέλω» και τιμωρεί τα «διαφορετικά». Κριτική και στην εκούσια επιπολαιότητα των μίντια που σαν λαίμαργα σκυλιά ορμούν να τραφούν με καθετί που μπορεί να κάνει τον κόσμο να τετραγωνίσει τις κόρες των ματιών του και να τους προσφέρει νούμερα και χρήμα.
Ο Λιούμετ φτιάχνει μία ταινία που γυρίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου μέσα στην τράπεζα, εναλλάσσει το δραματικό με το κωμικό, προσφέρει συναισθηματικές μεταπτώσεις, γεμίζει με πλούσιο θέαμα και ανατρέπει συνεχώς την εξέλιξη της . Έτσι, ενώ αρχικά οι όμηροι έχουν υποστεί σοκ, στην συνέχεια γίνονται μία παρέα που το μόνο που θέλουν είναι να μην τσαλακωθεί το ίματζ τους απ’ όλη αυτή την ιστορία. Εξαιρετικές ερμηνείες από τον Αλ Πατσίνο και τον Τζον Καζάλε με τον πρώτο να προσεγγίζει με απόλυτη φυσικότητα τον χαρακτήρα (όπως επιτυχημένα έκανε και στο Σερπικο), με μία έκδηλη αμηχανία η οποία εναλλάσσεται με δυναμισμό όταν πρέπει και τον δεύτερο να επιδεικνύει αρχικά απίστευτη ψυχραιμία η οποία όμως με την ώρα κάμπτεται καθώς το σχέδιο δεν πηγαίνει όπως το είχαν σχεδιάσει.
Η ταινία λοιπόν έχει κοινωνική σάτιρα, σασπένς, χιούμορ, σπάσιμο προκαταλήψεων, συγκλονιστικές ερμηνείες, κριτική πάνω στο νόμιμο και στο ηθικό και μία λιτή σχεδόν απαρατήρητη σκηνοθετική προσέγγιση από έναν μεγάλο σκηνοθέτη. Τις επόμενες δύο μέρες θα συνεχίσουμε να προτείνουμε ταινίες του Σίντνευ Λιούμετ αποτίοντας φόρο τιμής στον μεγάλο Αμερικανό σκηνοθέτη.