Σκηνοθέτης: Isciar Bollain
Παίζουν: Gael Garcia Bernal, Luis Toscar, Karra Elejable
Υπόθεση: Ένας σκηνοθέτης και ένας παραγωγός αποφασίζουν να γυρίσουν μία ταινία με θέμα την ληστρική κατάκτηση της Αμερικής από τον Κολόμβο, στον τόπο του εγκλήματος. Διαλέγουν την Βολιβία καθώς υπάρχουν αρκετοί ινδιάνοι που θα μπορούσαν να παίξουν στην ταινία-και με λίγα χρήματα- και να την κάνουν πιο αληθοφανή. Στην πορεία των γυρισμάτων, μία πολυεθνική εταιρεία ιδιοποιείται το νερό της περιοχής και οι ντόπιοι μένουν χωρίς πρόσβαση στο βασικό αυτό αγαθό. Οι πρωταγωνιστές φεύγουν στον φόβο ταραχών και τα γυρίσματα μένουν στον αέρα αφήνοντας τον παραγωγό και τον σκηνοθέτη να αντιμετωπίσουν τα τεκταινόμενα.
Γιατί να την δω;: Η φτώχεια μαστίζει ακόμα την Βολιβία. Δεν ξεθύμανε ποτέ. Από την κατάκτηση της Αμερικής από τον Κολόμβο (όρος αδόκιμος καθώς καμία περιοχή δεν κατακτάται από κανέναν όταν εκεί μένουν άνθρωποι) μέχρι την κατάκτηση ολόκληρου του πλανήτη από τις πολυεθνικές, ο άνθρωπος πρέπει να μάθει να ζει ανάλογα με το που γεννήθηκε. Έτσι, οι ινδιάνοι, που ο βραχνάς του κατακτητή τους κυνηγά όσα χρόνια γνωρίζουμε την παρουσία τους, έρχονται τώρα αντιμέτωποι με τον πόλεμο του σύγχρονου κόσμου.
Το χουμε πει ξανά, πως η παραγωγή μίας ταινίας, αυτού του πολύ συγκεκριμένου έργου τέχνης, εκτός από λίγες περιπτώσεις, γίνεται με όρους αγοράς. Τόσα θα βγάλω, τόσα θα πάρω. Αν μπορεί λοιπόν ο παραγωγός να μειώσει τα έξοδα στο ελάχιστο θα το κάνει εκμεταλλευόμενος ακόμα και την νομισματική ισοτιμία και την φτώχεια μίας συγκεκριμένης περιοχής. Κομπάρσοι ινδιάνοι λοιπόν, παίζουν στην ταινία του παραγωγού Costa με την σύμφωνη γνώμη του σκηνοθέτη Sebastian. Άσχετα με το ότι η ταινία θέλει να αναδείξει την βίαιη τακτική του Κολόμβου απέναντι στους ντόπιους και την ληστρική του διάθεση κτλ. Πολιτικό και ηθικό συγχωροχάρτι δεν παίρνει κανείς όταν οι όροι παραγωγής συνάδουν με τις τακτικές που υποτίθεται πως κριτικάρεις μέσα από το έργο σου.
Ο παραλληλισμός με την σύγχρονη αποικιοκρατία γίνεται εύκολα και την καταλαβαίνει ο καθείς. Μάλιστα για να δυναμώσει την αντιστοιχία, η σκηνοθέτης της ταινίας, Iciar Bollain, βάζει στον ρόλο του ηγέτη των ντόπιων που θα αντισταθούν του Κολόμβου, έναν εκ των επικεφαλής της τωρινής αντίστασης της περιοχής στην πολυεθνική που ως λάφυρα παίρνει την πρόσβαση των κατοίκων στο νερό και απομυζεί στο έπακρο τις πηγές στην ευρύτερη περιοχή. Το διαφανές πετρέλαιο γίνεται η κόλλα για να φτιάξουν οι κάτοικοι της περιοχής ένα κίνημα αντίστασης απέναντι στον κατακτητή. Έναν κατακτητή που θα μπορούσε να λέγεται Χριστόφορος Κολόμβος.
Ο Costa και ο Sebastian ζουν από πολύ κοντά αυτή την αλλαγή στην ζωή των ανθρώπων. Και αν οι σταρ της ταινίας την έκαναν με ελαφρά πηδηματάκια αποζητώντας την ασφάλεια των σπιτιών τους, οι δυο τους, παραγωγός και σκηνοθέτης, παρακινούμενοι αρχικά από την θέληση να ολοκληρώσουν τα γυρίσματα, και αργότερα από την εξέγερση που λαμβάνει χώρα μπροστά τους, αποφασίζουν να μην φύγουν και να γίνουν και αυτοί κομμάτι της νέας τοπικογονίας.
Έντονα αυτοαναφορική ταινία που αποδομεί σε πρώτη βάση την λογική των παραγωγών ταινιών υψηλού κόστους. Έντονα κινηματική καθώς πάει κόντρα στην εκμετάλλευση της γης από τις πολυεθνικές. Έντονα αντιαποικιοκρατική γιατί η πρώτη της στάθμη είναι τα γυρίσματα μίας ταινίας με θέμα την κακή πλευρά του Κολόμβου (γιατί υπήρχε και καλή πλευρά;) . Η ταινία αποφεύγει βαρύγδουπα μότο, βαθιές αναλύσεις και πίσω κείμενα. Και καλά κάνει κατά την γνώμη μας. Η λογική της «ταινίας μέσα σε ταινία» φτάνει και περισσεύει για να τονίσει την διαλεκτική θέση ανάμεσα στο παρόν και στο παρελθόν και να συνθέσει μία συνθήκη που συναντάται παντού ανά τον κόσμο καταφέρνοντας στην ουσία να κάνει το τοπικό, παγκόσμιο.
Η κινηματογράφηση δεν κρατά κάποια ισορροπημένη γραμμή, προφανώς εσκεμμένα αφού από μία ελεγχόμενη συνθήκη (βλ. γυρίσματα ταινίας) πάμε σε μία ανεξέλεγκτη άρα αλλάζει και η μορφή κινηματογράφησης (σταθερά πλάνα- κάμερα στο χέρι). Ενδιαφέρουσα και η φωτογραφία και εξαιρετικές οι ερμηνείες του υπέροχου Bernal και του Toscar που ήταν για εμάς μία ευχάριστη έκπληξη. Η Isciar Bollain δημιουργεί συνεχώς καινούργιες ταινίες με ενδιαφέρουσες προβληματικές και αξίζει πραγματικά κάποιος να παρακολουθήσει την πορεία της. Ενδεικτικά σας προτείνουμε το «Take my eyes” και το «Flores de otro mundo».