Σκηνοθεσία-Σενάριο: Στάνλει Κιουμπρικ
Παίζουν: Κερκ Ντάγκλας, Ραλφ Μεεκερ, Άλδοφ Μενχιου
Υπόθεση: Γαλλο-Γερμανικό μέτωπο. Α’ Παγκόσμιος πόμεμος. Οι Γάλλοι στρατιώτες αρνούνται να εκτελέσουν την διαταγή κατάληψης ενός ελαχίστου σημασίας σημείου. Οι ανώτεροι τους τιμωρούν τρεις απ’ αυτούς προς παραδειγματισμό.
Γιατί να την δω;: Στον πόλεμο (όπως και στην ζωή) υπάρχουν οι άνθρωποι που φαίνονται (βλ. στρατηγοί, στρατάρχες κτλ.) και οι λεγόμενοι “αφανείς ήρωες” (βλ. στρατιώτες). Οι μεν θέλουν με μανία να φανούν οι ηρωικές τους πράξεις χωρίς (τις περισσότερες φορές) να λερώσουν ούτε ένα από τα γαλόνια τους και οι δε ρίχνονται σε μία φρικτή διαδικασία χωρίς νόημα, χωρίς οι ίδιοι να το θέλουν και το μόνο που σκέφτονται είναι να γυρίσουν στο σπίτι του ζωντανοί. Η φρίκη του πολέμου αρχίζει από τον παραλογισμό της αποδοχής μία μονομερούς συνθήκης αφοσίωσης σε έναν ανώτερο αόρατο σκοπό που πηγάζει απ’ τα άβατα της ανθρώπινης μη-λογικής και υλοποιείται με νεκρούς, πόνο και τελικά αγάλματα ηρώων.
Αυτή ακριβώς την φρίκη και τον παραλογισμό αποτυπώνει σε ακραίο βαθμό ο Κιούμπρικ. Η ιστορία είναι η εξής: ο λοχαγός (Κερκ Ντάγκλας) διατάσσεται από τους ανώτερους του ανώτερους του να καταλάβουν ένα ύψωμα άνευ σημασίας. Η όλη διαδικασία μοιάζει πιο πολύ με αυτοκτονία καθώς η εξέλιξη της μάχης το μόνο που σκορπά είναι πτώματα των επιτιθεμένων. Ο αληθινός λόγο της επίθεσης; Τα παράσημα των ανώτερων. Ο ψευτοηρωισμός των χαρτογιακάδων που η μόνη τους συνεισφορά στην εξέλιξη της μάχης είναι οι ασκήσεις επί χάρτου γίνεται όχημα αθέλητης θυσίας νέων αντρών. Η άρνηση της αυτοκτονίας από τον λοχαγό τον φέρνει αντιμέτωπο με το στρατοδικείο το οποίο αντιμετωπίζει ξεκινώντας την απολογία του ως εξής: “Σήμερα ντρέπομαι που λέγομαι άνθρωπος”. Αυτή η ντροπή που νιώθουμε όταν αντιβαίνουμε στον προνόμιο που μας πρόσφερε απλόχερα η φύση, την νόηση, για σκοπούς απύθμενα ηλίθιους. Ντροπή που ο ένας φτωχός αναγκάζεται να πολεμά έναν άλλον φτωχό για όφελος είτε των ανώτερων του είτε κάποιων που το μόνο που τους νοιάζει είναι να πλουτίσουν.
Μία από τις καλύτερες πολεμικές ταινίες όλων των εποχών. Ο Κερκ Ντάγκλας δίνει την καλύτερη του παράσταση και ο Κιούμπρικ χρησιμοποιεί μαεστρικά την εμπειρία του ως φωτογράφους. Επιβλητικές σκηνές, ασυγκράτητος ρυθμός, βαθιά προβληματική πάνω στο θέμα της αξίας της ζωής.