«Το βιβλίο που ξέρω ότι εύχονταν να είχαν διαβάσει τη δεκαετία του 1960 οι γονείς ή οι παππούδες μου θα περιέγραφε πώς επρόκειτο να επηρεαστεί ο κόσμος από την παγκοσμιοποίηση. Το βιβλίο που θα ήθελα να έχω διαβάσει τότε που τελείωνα το κολέγιο, εδώ και πάνω από είκοσι χρόνια, θα μου έλεγε πώς επρόκειτο να επηρεαστεί ο κόσμος από το διαδίκτυο και την ψηφιοποίηση». Σελ. 28
«Το βιβλίο αυτό αφορά την επόμενη οικονομία. Έχει γραφτεί για όλους όσοι θέλουν να μάθουν πώς το επόμενο κύμα καινοτομίας και παγκοσμιοποίησης θα επηρεάσει τις χώρες μας, τις κοινωνίες μας και εμάς τους ίδιους». Σελ. 20 Εισαγωγή.
«Οι βιομηχανίες του μέλλοντος», είναι ένα βιβλίο που εξετάζει το ψηφιακό μέλλον και την πολιτική της καινοτομίας σε οικονομικό-πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον υπό την οπτική της εξέλιξης της επιστήμης και της τεχνολογίας. Μελετά τη δυναμική πολιτικών συστημάτων στο θέμα της καινοτομίας, εξετάζοντας ιστορικά την εξέλιξη των οικονομιών αναπτυγμένων, αναπτυσσόμενων καθώς και υπανάπτυκτων χωρών. Διερευνά το θέμα της εκπαίδευσης και των ατομικών πρωτοβουλιών, σε ένα περιβάλλον ενθάρρυνσης ή αποκλεισμού, σε κοινωνίες ανοικτού ή κλειστού τύπου. «Η καινοτομία δεν προκύπτει σε κλειστά περιβάλλοντα,…». Σελ. 32. Με πολλά παραδείγματα, τεχνικές επαναλήψεων, χιούμορ, με συνεντεύξεις και ποικίλες απόψεις, με τρόπο άμεσα βιωματικό, πρακτικό και εκλαϊκευμένο, εστιάζει στο θέμα της παγκοσμιοποίησης και της εξέλιξής της στην ψηφιακή εποχή, αναγνωρίζοντας «τις δυνάμεις που διαμορφώνουν τον κόσμο» (σελ. 14). Επικεντρώνεται στο μέλλον της πολιτικής και της οικονομίας, καθώς και στις διασυνδέσεις του επιστημονικού-επιχειρηματικού-επενδυτικού κόσμου, σε πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο, σε διαφορετικούς τύπους κοινωνιών. Αναλύοντας επιστημονικά δεδομένα, αντιλήψεις, διεπιστημονικές μελέτες, πολιτικές επιλογές κρατών, ατομικές και συλλογικές συμπεριφορές, σε επίπεδο υποθέσεων αλλά και με πραγματικά στοιχεία, καταλήγει σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα, διερευνώντας και τις τυχόν αρνητικές όψεις των ψηφιακών δεδομένων τα οποία χαρακτηρίζουν την εποχή μας.
«Ο καθηγητής του ΜΙΤ Έρικ Μπρινιόλσον κάνει λόγο για «το μεγάλο παράδοξο της εποχής μας. Η παραγωγικότητα βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ, η καινοτομία ποτέ άλλοτε δεν κινούνταν με ταχύτερους ρυθμούς, και παρ’ όλα αυτά βλέπουμε το μέσο εισόδημα να μειώνεται και τις θέσεις εργασίας να ελαττώνονται. Οι άνθρωποι μένουν πίσω επειδή η τεχνολογία προοδεύει ταχύτατα, ενώ οι δεξιότητες και οι θεσμοί μας δεν ακολουθούν το ρυθμό της». Σελ. 75
Διαρθρωμένο σε έξι κεφάλαια με τίτλους: Έρχονται τα ρομπότ, Το μέλλον της ανθρώπινης μηχανής, Η κωδικοποίηση του χρήματος, των αγορών και της εμπιστοσύνης, Η οπλοποίηση του κώδικα, Δεδομένα: Η πρώτη ύλη της εποχής της πληροφορίας, Η γεωγραφία των αγορών του μέλλοντος, Συμπέρασμα: Η πιο σημαντική δουλειά που θα κάνεις ποτέ, ολοκληρώνεται με τα κεφάλαια: Ευχαριστίες, Σημειώσεις, Ευρετήριο.
Ευρεία θεματολογία που εστιάζει σε μελλοντικές πρακτικές εφαρμογές και στον αντίκτυπο στην ζωή των ανθρώπων. Η χρήση ρομποτικών μηχανών, η εργασία, η επιστημονική έρευνα και οι κατακτήσεις, το άυλο χρήμα και οι σχέσεις εμπιστοσύνης, οι κώδικες και τα δεδομένα των πληροφοριών, η διαμόρφωση της πολιτικής και η γεωγραφία των αγορών του μέλλοντος, εξετάζονται θεωρητικά και πρακτικά, με ιστορικά και συγκριτικά στοιχεία και με παραδείγματα περιπτώσεων από διάφορες γωνιές του πλανήτη.
«Εντός της ρομποτικής κοινότητας, το μέλλον της τεχνολογίας περιστρέφεται γύρω από την έννοια της μοναδικότητας (singularity), του θεωρητικού χρονικού σημείου στο οποίο η τεχνητή νοημοσύνη θα φτάσει ή θα ξεπεράσει την ανθρώπινη. Δεν είναι σααφές πώς θα διαμορφωθεί η σχέση μεταξύ ρομπότ και ανθρώπων αν επιτευχθεί η μοναδικότητα». Σελ. 51
«Γενικά, γίνεται η παραδοχή ότι τα ρομπότ συνεπάγονται μόνο κεφαλαιουχικές και μηδέν λειτουργικές δαπάνες, όμως οι κεφαλαιουχικές δαπάνες που πραγματοποιούνται για τα ρομπότ δεν εξαλείφουν τις λειτουργικές δαπάνες που εξακολουθούν να είναι απαραίτητες για τους ανθρώπους…Η αναβάθμιση των ανθρώπων δεν είναι τόσο εύκολη όσο η αναβάθμιση του λογισμικού». Σελ. 80
«Το χρήμα αποτελούσε για πολύν καιρό ένα κατά κύριο λόγο υλικό αντικείμενο -κάτι που μπορούμε να το κρατήσουμε και να το ζυγίσουμε. Οι ίδιες οι ονομασίες πολλών από τα νομίσματα της υφηλίου αντανακλούν την ιδέα ότι το χρήμα είναι κάτι χειροπιαστό. Το «πέσο», το ισραηλινό «σέκελ» και η βρετανική «pound» (στερλίνα) προκύπτουν από λέξεις που έχουν την έννοια του βάρους. Το «ρούβλι» προέρχεται από την παλιά ρωσική λέξη rubiti –«τεμαχίζω, κόβω, τέμνω»-επειδή το αρχικό μεταλλικό νόμισμα είχε μορφή ασημένιων ράβδων, από τις οποίες γινόταν αποκοπή του απαραίτητου ποσού». Σελ. 134
«Κατά την εικοσαετία 2000-2020, η αγορά της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο θα αναπτυχθεί, και από μια αγορά 3,5 δις δολαρίων που απασχολούσε μερικές χιλιάδες εργαζομένους σε διευθύνσεις πληροφορικής, θα μεταβληθεί σε μια αγορά 175 δις δολαρίων, που παρέχει ζωτικής σημασίας υποδομές σε επιχειρήσεις κάθε λογής, μεγάλες και μικρές». Σελ.211
Με βάση το παρελθόν και το παρόν, ο συγγραφέας, αξιοποιώντας την θεωρητική- επιστημονική του κατάρτιση και την εμπειρία του στην πολιτική, τα ταξίδια του σε χώρες με διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης, αντλώντας από τα βιώματά του και επικαλούμενος τις απόψεις ειδικών, εστιάζει στην εικόνα του μέλλοντος, σχετικά με την ανάπτυξη και την προσαρμογή των χωρών στα δεδομένα του ψηφιακού ανταγωνιστικού κόσμου. Διαβλέποντας παράλληλα με τις θετικές επιπτώσεις και τις αρνητικές όψεις της ψηφιακής εποχής, απαντά και στους φόβους μιας μεγάλης μερίδας ανθρώπων, ως προς το νέο μοντέλο που οικοδομείται και αφορά το κοινό μέλλον και κυρίως τις επόμενες γενιές. Υποστηρίζει ότι οι ανοιχτές κοινωνίες-συστήματα θα αποτελέσουν κέντρα εξελίξεων και οικονομικής ανάπτυξης αφού ενθαρρύνουν την έρευνα στην καινοτομία και χρηματοδοτούν τις νέες ιδέες, δείχνοντας εμπιστοσύνη στους φορείς των ιδεών αυτών, τη δυναμική ομάδα των νέων που ζουν ήδη στην ψηφιακή εποχή. Τέλος τονίζει και την συλλογική ευθύνη στο θέμα της εκπαίδευσης- κατάρτισης-προσαρμογής, στο όνομα της κατάκτησης της ευτυχίας των επόμενων γενεών που πρόκειται να ενταχθούν και να ζήσουν στον ψηφιακό κόσμο του μέλλοντος.
«Η καινοτομία δεν συνοδεύεται μόνο από υποσχέσεις, αλλά και από κινδύνους. Οι ίδιες δυνάμεις που απελευθερώνουν μια άνευ προηγουμένου αύξηση του πλούτου και της ευημερίας, μπορούν να επιτρέψουν και σε έναν χάκερ να κλέψει την ταυτότητά σας ή να χακάρει το σπίτι σας. Ένας υπολογιστής που μπορεί να επιταχύνει την ανάλυση νομικών εγγράφων μπορεί και να συρρικνώσει τον αριθμό των δικηγόρων στο εργατικό δυναμικό. Τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν ν’ ανοίξουν δρόμους για τη δημιουργία νέων επαφών ή να δημιουργήσουν νέες μορφές κοινωνικού άγχους. Η ψηφιοποίηση των πληρωμών μπορεί να διευκολύνει το εμπόριο ή να οδηγήσει στην εμφάνιση νέων μορφών απάτης. Σελ.20
«Αν τα μεγάλα σύνολα δεδομένων, η γονιδιωματική, η κυβερνητική και η ρομποτική συγκαταλέγονται στις ταχέως αναπτυσσόμενες βιομηχανίες του μέλλοντος, τότε οι άνθρωποι που θα βγάζουν το ψωμί τους σ’ αυτούς τους κλάδους πρέπει να γνωρίζουν άριστα τις γλώσσες κωδικοποίησης στις οποίες βασίζονται». Σελ. 408
«Από οικονομική σκοπιά, οι σημαντικότερες πόλεις είναι οι λεγόμενες κοσμοπόλεις, λόγου χάρη η Σαγκάη, το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη και το Τόκιο. Εξάγοντας προηγμένες υπηρεσίες σε όλη την υφήλιο, οι πόλεις αυτές αποτελούν οικονομίες σε μικρογραφία». Σελ. 330
«Όλοι θέλουμε να συνοδεύεται από ελευθερία η έντονη διαδικτυακή ζωή μας, αλλά η ελευθερία χωρίς ασφάλεια είναι εύθραυστη, ενώ η ασφάλεια χωρίς ελευθερία ισοδυναμεί με καταπίεση. Τα επόμενα χρόνια θ’ αναγκαστούμε περισσότερο από ποτέ άλλοτε να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στα δύο». Σελ. 256
«Υποχρέωση όσων κατέχουν θέσεις εξουσίας και προνομίων είναι να διαμορφώνουν τις πολιτικές μας έτσι ώστε να επεκτείνουν σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους τις ευκαιρίες που θα προκύψουν χάρη στις βιομηχανίες του μέλλοντος. Για τους περισσότερους από τους 7,2 δισεκατομμύρια κατοίκους αυτού του πλανήτη, η καινοτομία και η παγκοσμιοποίηση έχουν δημιουργήσει ευκαιρίες που παρόμοιες δεν υπήρξαν ποτέ άλλοτε.
…Οι αλλαγές αυτές συνεπάγονται νέες ευκαιρίες για όλους μας -για τις επιχειρήσεις, τις κυβερνήσεις, τους επενδυτές, τους φοιτητές και τα παιδιά. Ελπίζω ότι αυτό το βιβλίο θα μας βοηθήσει να τις αξιοποιήσουμε όσο καλύτερα γίνεται». Σελ.415
ALEC ROSS
Οι βιομηχανίες του μέλλοντος
Μετάφραση: Νίκος Ρούσσος
Εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ
cityculture.gr/ γράφει η Άγγελα Μάντζιου