Κώστας Σωτηρίου –Συγγραφέας του έργου: Σταματία, το γένος Αργυροπούλου. -Μονόλογος που παρουσιάζεται από το θέατρο του Νέου Κόσμου,σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου με πρωταγωνίστρια την Ελένη Ουζουνίδου.
Είχαμε τη χαρά να συνομιλήσουμε μαζί του με αφορμή την παράσταση του έργουστη Θεσσαλονίκη, στο θέατρο Άνετον. Στις ερωτήσεις του Thessaloniki-portal.gr, να τι μας απάντησε ο συμπαθής συγγραφέας:
Μιλήστε μας για την ηρωίδα του κειμένου σας –Σταματία, το γένος Αργυροπούλου. Πώς πλάσατε αυτή τη γυναικεία φιγούρα, από ποια αφορμή έμπνευσης προέκυψε αυτή η ζωηρή αναδιήγηση της ζωής της;
Η Σταματία δεν είναι παρά συνισταμένη πολλών γυναικών που πλαισίωσαν την παιδική μας ηλικία, σφραγίζοντάς την με ένα τρόπο μοναδικό, τέτοιο που θα έπρεπε να περάσουν τα χρόνια ώστε να μπορούμε να τον κατανοήσουμε και να πάρουμε τις αναγκαίες αποστάσεις. Αυτή η ανάγκη «τακτοποίησης» όλων αυτών των εικόνων, συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση της φιγούρας της Σταματίας.
«-Κάθε Κυριακή θα τρώμε όλοι μαζί. Όπως πάντα, τους είπε ήσυχα. Διαφορετικά, να ξέρετε πως εγώ θα πεθάνω».
«…δεν παραδέχομαι ότι ένστολος Έλλην είναι δυνατόν να προβεί εις βιαιότητας εναντίον ομοεθνών του. Ό,τι να μου ειπούν, αυτό εγώ δεν το παραδέχομαι!»
«Είμαι το γένος Αργυροπούλου εγώ, κύριε». (Από το κείμενο).
Πώς νιώσατε όταν είδατε την ηρωΐδα σας -από τον τρόπο που εσείς τη φανταστήκατε- να εξομολογείται τη ζωή της στη θεατρική σκηνή;
Είχα, ευθύς εξ αρχής, την άποψη ότι ο θεατής, συνεπώς και εγώ, θα δει και θα ακούσει τη Σταματία μέσα από τη ματιά του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου και το ταλέντο της Ελένης Ουζουνίδου διότι προφανώς, άλλο πράγμα να διαβάζεις ένα βιβλίο και άλλο να μετέχεις στα δρώμενα μιας θεατρικής παράστασης. Παρακολουθώντας τις πρόβες και στη συνέχεια την παράσταση,χάρηκα ιδιαίτερα βλέποντας ότι οι απόψεις μας για την ηρωίδα συνέπιπταν. Το τελικό αποτέλεσμα με συγκινεί και θεωρώ ότι δικαιώνει απόλυτα το κείμενό μου.
Στο κείμενό σας διαπλέκεται έντεχνα και η Ιστορία του τόπου μέσα από το βίωμα ζωής αυτής της γυναίκας. Πώς πετύχατε να εκφράσετε τόσο καίρια τη διαδρομή δεκαετιών Ιστορικών συμβάντων και των αντίστοιχων κοινωνικών μεταβολών που ακουμπούν, από τη δεκαετία του ’30 ως τη σύγχρονη εποχή, στη μοναχικότητα του παραδείγματος;
Πιστεύω πως πάντοτε, ή σχεδόν πάντοτε, τα παραδείγματα είναι μοναχικά. Άλλοτε όμως τα παραδείγματα είναι πετυχημένα και άλλοτε αποτυχημένα. Στην προκειμένη περίπτωση, φαίνεται πως καταφέραμε να δώσουμε εύστοχα μέσα από την ιστορία της Σταματίας, τη διαδρομή του τόπου μας από τον Εμφύλιο ως τις μέρες μας. Εξάλλου, διαδρομές και στάσεις ζωής απλών καθημερινών ανθρώπων είναι αυτές που «γράφουν» την ιστορία.
«…Ευτυχώς, παρά τα όσα επηκολούθησαν, για τον πόλεμο και την κατοχή λέω, τα βιβλία διεσώθησαν. Διότι πολλοί ήσαν εκείνοι που στην απελπισίαν απάνω, στην απόγνωση και την πείνα, είτε τα έδωσαν για μια φέτα ψωμί, είτε τα πέταξαν. Μέχρι στη σόμπα ξέρω πως τα έβαζαν, να ζεσταθούν ελλείψει καυσόξυλων.
Στο σπίτι μας, δόξα τω θεώ, την εποχήν εκείνη πείνα δεν γνωρίσαμε. Ο μπαμπάς, λόγω της θέσεώς του εις το Υπουργείον, μα κυρίως λόγω των γνωριμιών του, τα κατάφερνε ».
«Ακούστε κατάντημα! Η κόρη, η πρωτότοκη, του Γεωργίου Αργυρόπουλου, κατέληξεν εργάτρια! Ποιος μπορούσε να το φανταστεί;» (Από το κείμενο).
Εντύπωση μας έκανε η επιλογή της μικτής γλώσσας του κειμένου σας ως προς το ανάλαφρο αποτέλεσμα και τη ρευστή αίσθηση της προφορικότητας. Μιλήστε μας για την τεχνική και το αισθητικό αποτέλεσμα αυτής της επιλογής.
Από τη στιγμή που το κείμενο είναι ένας μονόλογος, γραμμένος σε πρώτο πρόσωπο, δεν υπήρχε, κατά την άποψή μου, θέμα επιλογής γλώσσας. Η απλή καθαρεύουσα, ανακατεμένη με τη δημοτική, ήταν, και φοβάμαι πως σε κάποιο βαθμό είναι ακόμη, σήμα κατατεθέν ανθρώπων που νομίζουν και επιχειρούν να δείξουν ότι είναι κάτι περισσότερο, από αυτό που είναι στην πραγματικότητα.
«…Υπήρχε, βλέπεις, και το πρόβλημα της γλώσσης. Η Ζωίτσα, όπως όλοι οι λαϊκοί άνθρωποι, ομιλούσε και καταλάβαινε μίαν γλώσσα διαφορετική από εκείνη των βιβλίων που εγώ προσπαθούσα να της μεταδώσω». (Από το κείμενο).
Πώς βλέπει ένας συγγραφέας τον κόσμο ; Εσάς ποια θέματα σας απασχολούν;
Νομίζω πως τον βλέπει όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, δηλαδή όπως θέλει ο καθένας. Είναι εξάλλου γνωστό ότι υπάρχουν άνθρωποι που γράφουν χωρίς να βλέπουν απολύτως τίποτα, χωρίς να έχουν απολύτως τίποτα να πουν. Τώρα σχετικά με τα θέματα θα μπορούσα να σας πω ότι γενικά με απασχολούν οι ιστορίες των ανθρώπων, όσες τουλάχιστον, λίγες δυστυχώς, πέφτουν στην αντίληψή μου και ακουμπούν τις ευαισθησίες μου.
«-Κόφ’ το, ρε μαλάκα! Είπε με τη φωνή αγριεμένη στον αδελφό της. Τι κάθεσαι και μιλάς με τη Σταματία; Αυτή έχει τζαζέψει απ’ το λιβάνι και την αγαμία!»
«… Το μόνο που ενθυμούμαι είναι ένα βουητό. Ένας βόμβος μέσα στο κεφάλι μου που εμεγάλωσε με ταχύτητα αστραπιαία. Όλα κατόπιν σκοτείνιασαν και σωριάστηκα καταγής».
«Με καρδιά τρεμάμενη επήγα ως την τράπεζα, σημεία και τέρατα γίνονται στις μέρες μας με τους αλλοδαπούς…Ας είναι όμως, ο θεός προνόησε και έστειλε στο πλάι μου τρία ατρόμητα παλικάρια. Του σώματος προσκόπων, υποθέτω. Για τον φόβο των Ιουδαίων, με συνόδευσαν από την τράπεζα ως πίσω. Παρότι είχαν πένθος, όπως συνεπέρανα από την αμφίεσίν τους. Μαύρα φορούσαν, τα καημένα…Μαύρα από την κορυφή ως τα νύχια!». (Από το κείμενο).
Τι είναι για σας η γραφή κύριε Σωτηρίου; Γιατί γράφετε, σε ποιον τύπο αναγνώστη απευθύνεστε;
Η γραφή για μένα δεν είναι παρά μια περιπέτεια που ξεκίνησε πριν από είκοσι χρόνια, σε συνεργασία με τον Νίκο Θεοτοκά και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Γράφω απευθυνόμενος σε ανθρώπους που γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση, χωρίς να κάνω διάκριση και να κατηγοριοποιώ τους αναγνώστες.
info
Ο Κώστας Σωτηρίου γεννήθηκε το 1957 στην Αθήνα και σπούδασε στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών.
Ζει στην Αθήνα και εργάζεται ως πολιτικός μηχανικός.
Με τον Νίκο Θεοτοκά έχει γράψει τα εξής έργα:
| Οι Αχινοί | Μυθιστόρημα | Καστανιώτης | 1996 |
| Ο Νάμπυκας | Μυθιστόρημα | Νεφέλη | 1997 |
Άλλα του έργα:
| Κοντραπόστο-Αφηγήματα της πόλης | Συλλογή διηγημάτων | Νεφέλη | 1998 |
| Ο παναμάς | Συλλογή διηγημάτων | Νεφέλη | 1999 |
| Σκύλος χωρίς όνομα | Μυθιστόρημα | Εστία | 2001 |
| Αναπάντητη κλήση | Μυθιστόρημα | Μελάνι | 2008 |