Εκ βαθέων, Ναπολέων Λαπαθιώτης
Λυπήσου με θέ μου στο δρόμο που πήρα
Χωρίς ως το τέλος να ξέρω το πώς
Χωρίς να ‘χω μάθει με μια τέτοια μοίρα
Ποιο κρίμα με δένει και ποιος ο σκοπός
Προέταξα αυτούς τους στίχους γιατί το έργο μιλάει καλύτερα στις ψυχές μας για τον άνθρωπο Λαπαθιώτη. Την ποιότητα και τις ευαισθησίες αυτού του σπουδαίου ποιητή που έφυγε από κοντά μας, δίνοντας ο ίδιος τέλος στη ζωή του.
Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης με τη στολή εφέδρου αξιωματικού
Ο «Λευκός Πύργος της Βαβέλ»
Όλοι γνωρίζουμε τον ποιητή, αλλά λίγοι ίσως γνωρίζουν ότι ο Ναπολέων Λαπαθιώτης την περίοδο του εθνικού διχασμού επισκέφτηκε τη Θεσσαλονίκη . Συνόδευε τον πατέρα του με πλοίο από τον Πειραιά. Η πρώτη γνωριμία με την πόλη τον ξάφνιασε ευχάριστα. Ένα ετερόκλητο πλήθος με δίκοχα, φέσια, πηλίκια και σαρίκια κυκλοφορούσαν κατά μήκος της παραλίας μιλώντας διαφορετικές γλώσσες. «Έναν Λευκό Πύργο της Βαβέλ» όπως αργότερα το ονόμασε.
Ένα από τα πιο σημαντικά περιστατικά που έζησε στην πόλη στάθηκε η γνωριμία του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Έμειναν τότε και οι τρεις, Βενιζέλος, Δαγκλής και Κουντουριώτης στο χαρακτηριστικό παλατάκι στη Λεωφόρο των Εξοχών. Τα μάτια του Βενιζέλου τον περιεργάστηκαν αρκετή ώρα, μέχρι να του σφίξει το χέρι και να τον συγχαρεί για την προσφορά του στα ελληνικά γράμματα.
Η περιήγηση στα σοκάκια της πόλης
Συνήθιζε ο ποιητής να παίρνει τον καφέ του στα παραλιακά καφενεία γύρω από την βίλλα Αλλατίνι, στα πέριξ της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, που κάηκε δυστυχώς λίγους μήνες μετά και στις φυλακές του Επταπυργίου, μέσα στα ίδια τα κελιά, με την άδεια του διευθυντή τους.
Συχνά τα βράδια συναντούσε μεθυσμένους ναύτες ξαπλωμένους στους δρόμους της πόλης σαν να ήταν νεκροί. Καμπαρέ και θέατρα επισκέπτονταν συχνά στις νυχτερινές του εξορμήσεις
Όταν ένα απόγευμα άκουσε από το μπαλκόνι ενός μεγάλου κτιρίου την όπερα Τραβιάτα, συγκινήθηκε τόσο, που κρύφτηκε να σκουπίσει τα δάκρυά του. Την έπαιζε στο πιάνο στο σπίτι του στην Αθήνα συχνά, την προτιμούσε από πολλές άλλες. Στο άκουσμά της νοστάλγησε τη ζωή του στην πατρίδα του, την Αθήνα, το σπίτι του ίσως. Όλες οι αναμνήσεις οι συνδεδεμένες μ’ αυτήν ξαναγύρισαν στο νου του.
Σπίτια στα κάστρα
Το αποτύπωμα της πόλης στον ποιητή
Ένα μήνα έμεινε στην πόλη μας ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, αλλά όσα έζησε τον ακολούθησαν για καιρό στη ζωή του. Ο Εβραιόκοσμος της πόλης, οι αερομαχίες Γερμανικών αεροπλάνων με δικά μας, τα τζαμιά και τα φρούρια, τα ιστορικά μνημεία και οι βυζαντινοί ναοί εντυπωσίασαν τον νεαρό ποιητή και χαράχτηκαν στη μνήμη του για πάντα.
Η Θεσσαλονίκη γοήτευε και εξακολουθεί να γοητεύει τους επισκέπτες της. Η αύρα του Θερμαϊκού τους μαγεύει και τα ξωτικά από άλλες εποχές, βασανιστικές αλλά και ειδυλλιακές, ανατρεπτικές και επαναστατικές, ανοίγουν διάλογο μαζί τους, ντύνοντάς τους με την νοσταλγία του χθες και την αναμονή του αύριο σε μια εποχή γρήγορων μεταμορφώσεων και πλανητικών αλλαγών.
cityculture.gr/ γράφει η Όλγα Λιάρατζη
Πηγή:
Κώστας Τομανάς. (1997). «Δρόμοι και γειτονιές της Θεσσαλονίκης». Εκδόσεις Νησίδες.