Τα έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου ή αλλιώς El Greco, όπως συνήθιζαν να αποκαλούν τον καλλιτέχνη οι Ιταλοί, αντλούν συχνά τη θεματολογία τους από βιβλικά χωρία όπως είναι ο Ευαγγελισμός στην Καινή Διαθήκη (Λκ 1, 26-38). Ο Ευαγγελισμός απαντάται κατ’ επανάληψη στα έργα του μεγάλου ζωγράφου. Μέσα από αυτά φανερή είναι η εξέλιξή του ως καλλιτέχνη, αλλά και η βαθιά του θρησκευτικότητα. Στα πρώιμα έργα Ευαγγελισμού του Θεοτοκόπουλου φανερή είναι η μετάβασή του από τη Μεταβυζαντινή στη Δυτική τεχνοτροπία. Ακόμη περισσότερο παρατηρούμε τη χρήση του κυανού χρώματος και την αντίθεσή του με το έντονο κίτρινο και το κόκκινο, την έντονη σωματικότητα των μορφών, στοιχείο της σχολής της Βενετίας, τη στάση της Παναγίας και ιδιαίτερα τη στάση έκπληξης και κατάφασης του θείου θελήματος που φανερώνει η κίνηση του δεξιού της χεριού μπροστά στο στήθος.
Από την έντονη σωματικότητα της Βενετικής Σχολής ο καλλιτέχνης μεταβαίνοντας στην Ισπανία υιοθετεί στοιχεία του μανιερισμού όπως είναι η επιμήκυνση και εκλέπτυνση των μορφών, η παραμόρφωση, οι καμπύλες, η σιγμοειδείς φόρμες (S). Ακόμη τα έργα γίνονται περισσότερο «πολυπληθή» ως προς τον αριθμό των μορφών που απεικονίζουν σε αντίθεση με τα πρώιμα έργα του Γκρέκο, όπου οι μορφές είναι συγκεκριμένες και ξεχωρίζουν. Τα χρώματα που χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης επίσης εξελίσσονται μαζί με την τεχνοτροπία του. Το κόκκινο, το κυανό, το πορφυρό και το κίτρινο κυριαρχούν, αλλά κατά την εξέλιξη της καλλιτεχνικής του πορείας παρατηρούμε την προσθήκη του γκριζογάλαζου χρώματος στην παλέτα του κρητικής καταγωγής ζωγράφου. Το γκριζογάλαζο χρώμα επιτυγχάνει την απόδοση της πνευματικότητας. Σταθερό μοτίβο-σύμβολο είναι το περιστέρι σε κάθε έργο Ευαγγελισμού του Θεοτοκόπουλου. Το περιστέρι συμβολίζει την παρουσία του Αγίου Πνεύματος. Το υπερβατικό στοιχείο είναι κι αυτό σταθερό στα έργα αυτά αφού εμφανής είναι η ένταση και η ιδιαίτερη βαρύτητα που δίνεται από τον δημιουργό στην αποτύπωση του ουρανού με έντονο κυανό χρώμα και άπλετη φωτοχυσία.
Ελ Γκρέκο, Ο Ευαγγελισμός (1595-1600), Museum of Fine Arts, Βουδαπέστη.
Ελ Γκρέκο, Ο Ευαγγελισμός, (περ.1575), Μουσείο Thyssen-Bornemisza, Μαδρίτη.
Ελ Γκρέκο, Χόρχε Μανουέλ, Ευαγγελισμός, (1608-1622), Συλλογή Κεντρικής Τράπεζας της Ισπανίας, Μαδρίτη.
Ελ Γκρέκο, Ο Ευαγγελισμός, (1603-1605), Νοσοκομείο του Ελέους, Ιλλέσκας, Ισπανία.
Ελ Γκρέκο, Ο Ευαγγελισμός (1596-1600), Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη.
cityculture.gr/ γράφει η Βασιλική Ρούσκα