Υπάρχουν στο θέατρο παραστάσεις καλές, πολύ καλές, μέτριες ή κακές. Κάποιες άλλες τις θεωρείς εξαιρετικές και νιώθεις τυχερός που τις είδες. Υπάρχουν όμως και κάποιες ελάχιστες φορές που βρίσκεσαι μπροστά σ’ ένα έργο τέχνης! Και τότε νιώθεις μια βαθιά συγκίνηση. «Ο Σωσίας» είναι μια απ’ αυτές, τις ελάχιστες, παραστάσεις.
Παρακολουθούμε επί σκηνής κάποιες σκηνές από τη ζωή του Γκολιάτκιν, ενός ρώσου δημοσίου υπαλλήλου. Δεν πρόκειται ωστόσο για ρεαλιστικές σκηνές, αλλά για το πώς τις βιώνει ο ήρωας στο μυαλό του. Οι εμμονές του γίνονται οι εικόνες που βλέπουμε. Εικόνες, ήχοι και κινήσεις επαναλαμβανόμενες, εμμονικές, αδιέξοδες. Ο ήρωας είναι διασπασμένος. Μοιράζεται την καθημερινότητά του με το Σωσία του που τον συμβουλεύει και τον παρακινεί να κάνει ή να μην κάνει πράγματα. Το σώμα του, όπως και το μυαλό του είναι διχασμένο κι αυτό. Ξεκινάει να κινηθεί προς μία κατεύθυνση , αλλά δεν είναι σίγουρος. Αλλάζει προορισμό. Ξανά και ξανά. Αλλάζει αποφάσεις. Ξανά και ξανά. Υπάρχει μία εκδοχή και παράλληλα κάποια άλλη. Πόσο ασφαλής και σταθερός μπορεί να είναι κανείς όταν προσπαθεί να ικανοποιήσει δύο εαυτούς. Μετά υπάρχουν κι άλλοι. Άλλες μικρές φωνούλες, μεγεθυμένες από εσωτερικά μικρόφωνα. Άλλοι άνθρωποι που τον σπρώχνουν να φερθεί έτσι ή αλλιώς. Και υπάρχει κι αυτό το βουητό στο κεφάλι του…. Ένας εφιάλτης ήχων, κατευθύνσεων και πιθανών επιλογών. Κι αυτός στη μέση να πρέπει να φέρεται φυσιολογικά. Να προσπαθεί να μην αποκλίνει από το κοινωνικά αποδεκτό…
Η παράσταση διαδραματίζεται στο ημίφως , στο συμβολικό ημίφως του μυαλού του Γκολιάτκιν. Παρόλα αυτά ο θεατής προσλαμβάνει την παραμικρή λεπτομέρεια των διαθέσεων των ηθοποιών. Οι αισθήσεις μπαίνουν σε εγρήγορση. Η σύνθεση των κινήσεων και των ήχων δημιουργούν τη δική τους απόκοσμη αρμονία. Οι πέντε άντρες σχολιάζουν με το σώμα σα να δημιουργούν οπτική ποίηση. Η εικαστικότητα του σκηνικού σε σχέση με την εικαστικότητα των σωμάτων των πέντε αντρών δημιουργούν υπέροχες εικόνες.
Η σκηνοθεσία της Έφης Μπίρμπα είναι απλά αριστουργηματική, μεταδίδοντας αλλεπάλληλες συγκινήσεις τόσο σε εικαστικό όσο και σε υποκριτικό επίπεδο. Η αισθητική της είναι μοναδική.
Υποκριτικά οι 5 άντρες λειτουργούν σαν μια καλοκουρδισμένη ορχήστρα παράγοντας μια υπέροχη, απόκοσμη μελωδία.
Αξίζει φυσικά να σταθούμε στην ερμηνεία του Άρη Σερβετάλη . Στην παράσταση αυτή ξεχνάς ότι είναι ηθοποιός. Είναι ένα σκοτεινό αλούτερο πλάσμα που έχει βγει θαρρείς από το μυαλό του ίδιου του Νοστογιέφσκι.
Η θεατρική πρακτική σπάνια έχει την ευκαιρία να ανέβει σε τέτοια επίπεδα αισθητικής. Μια παράσταση που άνετα θα μπορούσε να διακριθεί σε μεγάλες σκηνές του εξωτερικού.
γράφει η Σωτηρία Ζάνταλη