Η επιστροφή μου στην κεντρική σκηνή του ΚΘΒΕ έγινε μετά από 15 χρόνια. Ίσως και παραπάνω. Κάποιες «κακής ποιότητας» παραστάσεις, εκεί στα μέσα της δεκαετίας του 90, με είχαν απομακρύνει. Όταν την άνοιξη ανακοινώθηκε ότι νέος καλλιτεχνικός διευθυντής αναλαμβάνει ο Γιάννης Βούρος και το διοικητικό συμβούλιο περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων τον Γρηγόρη Βαλτινό, την Άννα Χατζησοφιά και του Γιάννη Χρυσούλη, σκέφτηκα ότι ήρθε η ώρα να επιστρέψω στο Κρατικό Θέατρο.
Η πρώτη παράσταση που παρακολούθησα ήταν η «Ειρήνη» του Αριστοφάνη, στο αρχαίο θέατρο του Δίον, παρόλο που διακόπηκε λόγο έντονης βροχής, άφησε όλο το κοινό ενθουσιασμένο. Η καταγγελία των ηθοποιών επί σκηνής, στην σύγχρονη παραμόρφωση των έργων του Αριστοφάνη από τους «μοντέρνους» μεταφραστές, μου έδειξε ότι νέος αέρας πνέει πλέον στο Κρατικό. Και η παράσταση του Πέερ Γκυντ, του δραματικού ποιήματος του Χένρικ Ίψεν, με αποζημίωσε με το παραπάνω για όλα τα χρόνια που έλειπα σαν θεατής.
Το έργο, βασισμένο σε ένα παλιό νορβηγικό παραμύθι, είναι ένα ταξίδι του Πέερ από την εφηβική-νεανική ηλικία μέχρι και τον θάνατό του. Ψάχνει να βρει τον εαυτό του. Ψάχνει να βρει τον ιδανικό κόσμο που η φαντασία του έχει συλλάβει. Κανείς δεν μπορεί να τον καταλάβει. Σε όλη την διάρκεια του ταξιδιού έχει μετωπικές συγκρούσεις με την «σκληρή» χωρίς φαντασία πραγματικότητα. Κάνει περιουσία αλλά πάντα την χάνει, όμως δεν χάνει ποτέ την αισιοδοξία του. Πάντα ελπίζει ότι θα βρει τον εαυτό του, την Ουτοπία του. Καταδιωγμένος από το χωριό του, γυρίζει μόνο δύο φορές. Για να αποχαιρετίσει την μητέρα του, που πεθαίνει. Και μετά από χρόνια για να πεθάνει και ο ίδιος, στην αγκαλιά του μοναδικού ανθρώπου που τον αγάπησε για αυτό που ήταν και όχι για αυτό που ήθελε να γίνει. Την όμορφη Σουλβάϊγ, που τον περιμένει όλα αυτά τα χρόνια, σαν μια άλλη πιστή Πηνελόπη, στην καλύβα που έχτισε ο ίδιος ο Πέερ στο βουνό.
Η παράσταση είναι μεγάλη, δύο ώρες και σαράντα πέντε λεπτά. Δεν κουράζει όμως καθόλου. Τον ρόλο του Πέερ κρατάνε ισάξια τέσσερις διαφορετικοί ηθοποιοί. Για να ταιριάζουν ηλικιακά στην εξέλιξη του έργου. Θα ξεχωρίσω, έστω και με μικρή διαφορά τον δεύτερο Πέερ, τον Χρίστο Στυλιανό, που είναι συγκλονιστικός. Η σκηνή με την μητέρα του που πεθαίνει, και που με την φαντασία του την οδηγεί με ένα έλκηθρο στις πύλες του παραδείσου, είναι καθηλωτική. Και όποιος μου πει ότι δεν χρειάστηκε χαρτομάντιλο, μου λέει ψέματα. Επίσης και τον τέταρτο Πέερ, Δημήτρη Σιακάρα, για την σκηνή του ναυαγίου, που σωματικά και λεκτικά μας μεταφέρει μέσα στην φουρτουνιασμένη θάλασσα, με την συγκλονιστική του προσπάθεια να μην πνιγεί, να επιζήσει και να γυρίσει πίσω στο χωριό του.
Η Χρυσάνθη Δούζη στον ρόλο της μάνας του Πέερ, σκιαγραφεί την πλήρη παρανοϊκή, υπέρτατη αγάπη που κάθε μάνα έχει για τα παιδιά της. Σε όλη την διάρκεια από την μια κατηγορεί τον γιό της για τα όσα υποφέρει η ίδια, αλλά από την άλλη δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί της αν ακούσει κάποιον να τον κακολογεί. Και μόνο στο τέλος διαφαίνεται το πόσο μάνα και γιος είναι ίδιοι, και από πού έμαθε ο Πέερ να χρησιμοποιεί την φαντασία του για την φυγή του από την πραγματικότητα.
Μπορώ να συνεχίζω για σελίδες ολόκληρες να γράφω για αυτήν την παράσταση, που με έκανε να γελάω και να κλαίω. Θα σας κουράσω όμως και δεν θα τελειώσετε το άρθρο ποτέ. Γι΄αυτό θα περιοριστώ μόνο σε λίγα ακόμα.
Η δραματουργική επεξεργασία του Γιάννη Μαργαρίτη συμπυκνώνει εξαιρετικά το μεγάλο ποίημα που, όπως λέει και ο ίδιος, αν ανέβαινε ατόφιο η παράσταση θα διαρκούσε πέντε ώρες. Η σκηνοθετική ματιά του ιδίου, βάζει τους ηθοποιούς όχι μόνο να ενσαρκώσουν τους ρόλους αλλά και να δημιουργήσουν σωματικά, ακούραστα, θύελλες, ναυάγια, αναρριχήσεις σε βουνά, τον άνεμο που λυσσομανά και τους εμποδίζει να περπατήσουν. Δύο φωνές δημιουργούν τους ήχους του δάσους και της θύελλας, προβολές στο πίσω μέρος της σκηνής από μινιατούρες σπιτιών, πλοίων, συμπληρώνουν ευρηματικά τα σκηνικά της Αγνής Ντούτση.
Ναι με κέρδισε πάλι το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και χαίρομαι πάρα πολύ για αυτό. Η παράσταση αξίζει σίγουρα την προσοχή και την παρουσία σας εκεί. Το χειροκρότημά σας θα δώσει ενέργεια σε όλους τους συντελεστές να ανεβάσουν ακόμα καλύτερες παραστάσεις.