«Πλάτωνα, Απολογία Σωκράτη» στο Θέατρο Κήπου *Κριτική Σωτηρία Ζάνταλη

Written by

Παρακολουθήσαμε με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον το ανέβασμα του έργου του Πλάτωνα «Η Απολογία του Σωκράτους» από το ΚΘΒΕ σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη. Η παράσταση παίζεται στα αρχαία ελληνικά με υπέρτιτλους. Πραγματικά ένα πολύ απαιτητικό εγχείρημα που θα περίμενε κανείς να είναι εξαιρετικά δύσκολο για τον θεατή να παρακολουθήσει. Αντί αυτού βρεθήκαμε σε μία παράσταση που παρά τη δυσκολία της γλώσσας κατάφερε να μας συνεπάρει και να μας συγκινήσει.

Το κοίλο του θεάτρου πολύ έξυπνα και στοχευμένα χρησιμοποιήθηκε ως ο πραγματικός αλλά ταυτόχρονα ο σκηνικός χώρος όπου μαζεύτηκαν οι θεατές-δικαστές να βγάλουν την ετυμηγορία για το αδίκημα το οποίο κατηγορείται ο Σωκράτης. Οι ηθοποιοί κάθονται στην αρχή μαζί με τους θεατές, αόρατοι , και περιμένουν υπομονετικά ν’ αρχίσει η παράσταση-δίκη στην οποία κλήθηκαν να συμμετάσχουν. Το ίδιο κάνουν και οι θεατές εν αγνοία τους. Αργότερα μόνο οι θεατές καταλαβαίνουν το ρόλο που τους έχει δοθεί από τη σκηνοθετική αυτή επιλογή. Από ένα σημείο και μετά είχαμε την αίσθηση ότι είχαμε μεταφερθεί στο παρελθόν και παρακολουθούσαμε την πραγματική δίκη.
Η σκηνοθεσία του Δήμου Αβδελιώδη υπήρξε λιτή και ειλικρινής τόσο απέναντι στο κείμενο όσο κι απέναντι στο κοινό που παρακολουθούσε. Έφτιαξε ένα απόλυτα ρεαλιστικό και ποιητικό σύμπαν χρησιμοποιώντας ελάχιστα και δύσκολα στη διαχείριση υλικά. Ο κόσμος στον οποίο μας ταξίδεψε έφερε το βάθος και την ουσιαστική απλότητα ενός έργου τέχνης.
Σπουδάζοντας θέατρο πάντα μας έλεγαν ότι καλός σκηνοθέτης είναι αυτός που δεν μπορείς να τον διακρίνεις μέσα στην παράσταση, που μοιάζει να πεθαίνει μέσα στους ηθοποιούς του. Ο Δήμος Αβδελιώδης το κατάφερε αυτό απόλυτα. Η βαθιά γνώση του αρχαίου κειμένου και η αγάπη του γι’ αυτό μεταλαμπαδεύτηκε στους ηθοποιούς του, έλιωσε μέσα από την πολυετή δουλειά όλων τους πάνω στο κείμενο και κατέβηκε σαν δροσερό νερό στους τυχερούς εμάς, που είχαμε τη μεγάλη χαρά να κοινωνήσουμε τα υπέροχα λόγια του Σωκράτη.
Θα σταθώ με σεβασμό στον Δημήτρη Καραμπούλα που ενσαρκώνει τον Σωκράτη στην παράσταση και πραγματικά δίνει ένα μάθημα υποκριτικής. Στο ρόλο του αυτόν μπορούμε να δούμε πόσο υπέροχο «τέρας» μπορεί να γίνει ένας ηθοποιός και να παράξει άφατη αρμονία μέσα από την τέχνη του. Επί σκηνής βλέπουμε έναν απλό άνθρωπο, το Σωκράτη, να υπερασπίζεται τον εαυτό του. Ξεχνάμε ότι είναι ηθοποιός, μας το θυμίζουν που και που τα αρχαία ελληνικά που χρησιμοποιεί, αλλά λίγο αργότερα ξεχνάμε ότι μιλάει στα αρχαία ελληνικά κι απλά παρασυρόμαστε από τον λόγο που εμφανώς τον έχει δουλέψει στην παραμικρή του λεπτομέρεια, τον έχει καταπιεί και τον εκφέρει σα να είναι η μητρική του γλώσσα.
Επίσης πολύ καλός ήταν και ο Μέλητος- Θανάσης Δισλής που παρά το γεγονός ότι ο ρόλος του ήταν πολύ μικρότερος και εμβόλιμος κατάφερε να διατηρήσει όλη την απαιτούμενη ένταση του ρόλου και να μεταφέρει την εμμονικότητα του κατηγόρου του Σωκράτη.
Πιστεύουμε ότι αυτή την παράσταση θα πρέπει να την δουν όλα τα παιδιά, ιδιαίτερα του γυμνασίου και του Λυκείου. Μια παράσταση που κατά τη γνώμη μας θα τη φέρουν στις αποσκευές τους για πάντα. Είναι μια σπάνια, αν όχι μοναδική, ευκαιρία ν’ ακούσουν την αρχαία ελληνική γλώσσα να μιλιέται και να έρθουν σε επαφή μ’ ένα κείμενο που θέτει διαχρονικά και πανανθρώπινα ζητήματα για την αρετή, την αυτογνωσία, το ανθρώπινο μεγαλείο.
Στους καιρούς που ζούμε η παράσταση αυτή ήταν σαν ανάσα δροσιάς σε μια εποχή αμείλικτης πνευματικής ξηρασίας.
γράφει η Σωτηρία Ζάνταλη