«Ο Υπολοχαγός του Ίνισμορ» είναι μια μαύρη κωμωδία του Martin McDonagh σε σκηνοθεσία του Σπύρου Αθηναίου, μια σάτιρα πάνω στη βία, τοποθετημένη στην Ιρλανδία του 1993. Ξεκίνησε τις παραστάσεις στη Θεσσαλονίκη στον πολύ φιλόξενο θεατρικό χώρο του Studio Vis Motrix. O σκηνοθέτης Σπύρος Αθηναίου έδωσε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη στη Μαρία Ανθίδου για το cityculture.gr
………………………………………………………………………………………………………
-Κύριε Αθηναίου ασχολείστε με την σκηνοθεσία τα τελευταία έξι χρόνια και είναι το 3ο έργο του Martin McDonagh που σκηνοθετείτε. Έχοντας παρακολουθήσει και τις τρεις παραστάσεις ομολογώ ότι και τις τρεις τις βρήκα εξαιρετικές. Ποιο χαρακτηριστικό της γραφής του είναι αυτό που σας ωθεί κάθε φορά σε μία νέα ενασχόληση με δικό του κείμενο; Μου αρέσουν οι διάλογοι του, οι αληθινοί χαρακτήρες, και τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται. Μου αρέσει που στο τέλος πάντα ”οι καλοί” πεθαίνουν γιατί τους θεωρεί κατώτερους διότι είναι ευάλωτοι στα συναισθήματα τους, ενώ τους χειρότερους άνθρωπους του κόσμου τους συγχωρεί με τίμημα να συνειδητοποιήσουν τι τους οδήγησε εδώ, και να ζήσουν μ’αυτό. Ο τρόπος που σε κάνει να νιώθεις ένοχος και το χιούμορ που δημιουργούν τα σκοτεινά σημεία.
-Οι περισσότερες παραστάσεις σας έχουν πάντα μία δόση χιούμορ; Πόσο λυτρωτικό είναι για τον θεατή ακόμα και στις πιο σκληρές αλήθειες των έργων σας; Μου αρέσει το μαύρο χιούμορ, είναι ο τομέας μου. Ο ίδιος ο συγγραφέας λέει οτι η βαναυσότητα χωρίζεται απο την κωμωδία με μια λεπτή γραμμή, γιατί το ένα φωτίζει το άλλο. Είναι τελείως λυτρωτικό το χιούμορ όταν περπατάς στην κόλαση, και οι περισσότερες παραστάσεις μου έχουν κωμικά στοιχεία, ιδίως όταν βοηθάνε στο να υπογραμμιστεί η ουσιαστική δράση και να έρθει στην επιφάνεια η ”σκηνοθετική ιδέα”. Άκουγα κόσμο μετά την παράσταση να λέει οτι –δεν ξέρω τι με έπιασε και ‘γελούσα’ με τις δολοφονίες και τις βίαιες αντιδράσεις και άλλους να λένε –δεν καταλάβαινα γιατί γελούσαν, εγώ είχα μείνει κόκαλο.
-Φέτος ανεβάζετε την παράσταση «Ο Υπολοχαγός του Ίνισμορ» στο Studio Vis Motrix του Martin McDonagh, μια μαύρη κωμωδία. Φεύγοντας από την παράστασή σας συνάντησα έναν φίλο κι όταν με ρώτησε τι παρακολούθησα του είπα «θα σου πω κάπως αδόκιμα ίσως, είδα μια splatter μαύρη κωμωδία». Σκηνοθετικά ήταν μέσα στα σχέδιά σας αυτή η σχεδόν κινηματογραφική προσέγγιση; Είναι μια ”splatter” μαύρη κωμωδία ξεκάθαρα, για πρώτη φορά στην πόλη. Είναι οι απαιτήσεις του κειμένου τέτοιες, και σαφώς ήταν στα σχέδια μου αυτή η προσέγγιση. Στο έργο συμβαίνουν γεγονότα που ξεπερνάν τα όρια της ανατροπής και που δεν τα συναντάς στο παγκόσμιο ρεπερτόριο. Ήθελα να συμβεί επι σκηνής ο,τι ακριβώς μου δημιουργήθηκε σαν εικόνα όταν διάβασα το κείμενο.
-Μια σάτιρα πάνω στη βία. Η βία είναι το όπλο των αδυνάτων ή των δυνατών αυτού του κόσμου; Υπάρχουνε περιπτώσεις που κάποιος μπορεί να δικαιωθεί για την άσκηση βίας; Παρόλο που κανείς τελικά δεν δικαιώνεται, η βία ασκείται. Αν παρουμε για παραδεγμά μια υβρυδική μορφή βίας που εχουμε τα τελευταια χρονια, την ηθική βια, αυτη δηλαδή που την ασκούμε για το καλό της ανθρωπότητας κάνοντας πειράματα σε ζώα για να σωθεί ο κόσμος, τοτε θα μπορούσε να ασκηθεί σάτυρα πάνω στο οτι τα ποντίκια και τα πιθήκια πεθαίνουν σαν ήρωες. Κανείς δεν δικαιώνεται με την άσκηση βιας ούτε σε βάθος χρόνου γιατί η βια φέρνει βια. Η βια είναι το όπλο όσων νιώθουν κενοί μέσα τους ή όσων δεν μπόρεσαν να διαχειρηστούν τη βια που τους ασκηθηκε και ταυτίστηκαν με αυτήν.
-Μιλώντας πριν για μια κινηματογραφική προσέγγιση, με καταιγιστικούς ρυθμούς και εναλλαγές, πόσο δύσκολο ήταν τεχνικά-πρακτικά αυτό για σας; Πολύ δύσκολο. Αρχικά αυτό ήταν κίνητρο για μένα και τους συνεργάτες μου. Προκειμένου να βγει στην επιφάνεια ο ρυθμός και το ύφος που θέλαμε έγινε μια πολύ σοβαρή έρευνα πάνω στο έργο καθως και για τεχνικά μεσα που θα χρειαστεί να υποστηρίξουν ένα τέτοιο εγχείρημα, για να δημιουργήσουμε μια παράσταση ”θηρίο” για τα δεδομένα τα ελληνικά. Πρακτικά χρειάστηκε μια συγκεκριμένη μέθοδος δουλειάς με τους ηθοποιούς σε όλα τα επίπεδα, για να μπορούν να είναι έτοιμοι σε ένα τέτοιο έργο με τέτοιο ρυθμό και σκηνικές απιτήσεις. Είναι ένα δικό μου σύστημα εκπαίδευσης ηθοποιών προκειμένου να δημιουργήσουν έναν αληθινό χαρακτήρα, και ονομάζεται ”μέθοδος Τουπόλσκι”. Πρακτικά έχουμε πρόσβαση σε έναν εξοπλιστικό τομέα προκειμένου να στηθεί η παράσταση με ”μαγικά κόλπα”. Το οτι ο θεατής έρχεται στο θέατρο και ταξιδεύει στην Ιρλανδία είναι το λιγότερο.
-Μια από τις συχνότερες ερωτήσεις που γίνονται είναι η αναφορά της παράστασης στο σήμερα και βέβαια εάν αυτή υπάρχει; Θεωρείται ότι τον κόσμο τον αφορούν παραστάσεις μόνον με σύγχρονο ενδιαφέρον ή το θέατρο είναι κάτι άλλο πέραν από την ειδησεογραφία; Αναφορά στο σήμερα υπάρχει ακόμα και σε φουτουριστικά έργα. Ο ”Ο Υπολοχαγός του Ίνισμορ” είναι μια σύγχρονη παράσταση και έχει τόπο και χρόνο, αν δεν είχε θα φαινόταν σαν επιστημονική φαντασία ή σαν πειραματική μυθοπλασία. Είναι τέτοιες οι ανατροπές του κειμένου και τόσες σε αριθμό που παρουσιάζοντας το ειδησιογραφικά θα χανόταν αυτό το στοιχείο της χαρτογράφησης της μεταμοντέρνας Ιρλανδίας που θέλει να βγάλει ο ΜακΝτόνα. Τον κόσμο τον αφορούν παραστάσεις που τον αλλάζουν μέσα του, που τις παίρνει μαζί του σπίτι του και δεν θα τις ξεχάσει ποτέ. Αυτό που έχει σημασία είνα να πάρει το μήνυμα, και ας είναι και σε έργο του Γ. Σουρή ή του Ε. Ίψεν… Είχαν ρωτήσει ένα φίλο μου συγγραφέα, γιατί δεν γράφει για την οικονομική κρίση, Και τους έλεγε, –Μα τι να γράψω, αφού δεν το χω δει να τελειώνει, δε έχει κάνει κύκλο μέσα μου, πως θα ξέρω που θα με πάει όλο αυτό…
-Αν και ήδη έχετε μια πολύ αξιόλογη πορεία, ως νέος δημιουργός αυτής της πόλης πείτε μας ένα θετικό και ένα αρνητικό σημείο στο θεατρικό γίγνεσθαι της Θεσσαλονίκης. Η πόλη έχει να δείξει αξιόλογες δουλειές που αλλάζουν συνειδήσεις, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχουν αξιόλογοι χώροι για να τις αναδείξουν και να αξιοποιήσουν τις ιδέες των καλλιτεχνών.
-Έχετε στο μυαλό σας κάποιο νέο σχέδιο για παράσταση ή ακόμα είναι πολύ νωρίς να μιλήσουμε για το μέλλον; Κάνω έρευνα πάνω σ’ένα φοβερό κείμενο.
-Πείτε μας κ Αθηναίου κάποια πράγματα για την παράσταση «Ο Υπολοχαγός του Ίνισμορ» και για τους υπόλοιπους συντελεστές . Στο συγκεκριμένο έργο μπορεί να συμβούν τα πάντα. Το κάστ όπως και η δουλειά πάνω στο κείμενο μου πήρε πάρα πολύ καιρό. Οι ηθοποιοί που ερμηνεύουν τους ρόλους είναι πολύ ταλαντούχα παιδιά και ανάμεσα τους και ο Δημήτρης Καστέλλος, ”η έκπληξη του αιώνα”. Πίσω απ τη σκηνή υπάρχουν δύο stage managers που ελέγχουν και φροντίζουν για την ομαλή διεξαγωγή της παράστασης, η Μαρία Αρβανίτη και η Αναστασία Διατσίδου, ο σκηνογράφος Κωνσταντίνος Παυλίδης που συντηρεί τα props, ο Κωνσταντίνος Σακάλογλου για τα σπέσιαλ εφέ, ο Θανάσης Χατζηαγόρου για τον Airsoft εξοπλισμό, ο Αντώνης Καπουσούζης που οργανώνει την παραγωγή και η Βαλεντίνα Μπουζαλά η μεταφράστρια του έργου. Τέλος, την παραγωγή ανέλαβε η Σάσα Νάτση που πίστεψε στην παράσταση και βοήθησε να στηθεί όλο αυτό στο Studio Vis Motrix. Εξαιρετικοί συνεργάτες, σημαίνει πολύ καλό αποτέλεσμα. Εγώ έχω τους καλύτερους.
………………………………………………………………………………………………….
«Ο Υπολοχαγός του Ίνισμορ» στο Studio Vis Motrix
Δείτε εδώ περισσότερα για το έργο και το πρόγραμμα παραστάσεων στη Θεσσαλονίκη
Σκηνοθεσία: Σπύρος Αθηναίου
Μετάφραση: Βαλεντίνα Μπουζαλά/ Σπύρος Αθηναίου
Stage Manager A’: Μαρία Αρβανίτη
Stage Manager B’: Αναστασία Διατσίδου
Εικαστική Επιμέλεια: Κώσταντίνος Παυλίδης
Κινησιολογία: Κώστας Γεράρδος
Ενδυματολογία: Α. Διατσίδου / Μ. Αρβανίτη
Μουσική Διδασκαλία: Μιχάλης Γούτης
Σχεδιασμός Φωτισμού: Δημήτρης Κοκολινάκης
Όπλα/ Εξοπλισμοί: Airsoft City
Υπεύθυνος Επικοινωνίας: Αντώνης Καπουσούζης
Επιμέλεια βίντεο: Dato Boukhra
Φωτογραφίες: Γιώργος Σπανός/ Dato Boukhra/ Γιάννης Τσότσος
Special Effects: Κώστας Σακάλογλου
Οργάνωση Παραγωγής: Αντώνης Καπουσούζης
Παραγωγή: Σάσα Νάτση
Παίζουν οι ηθοποιοί:
Θανάσης Διμηνάς
Νατάσα Αραμπατζή
Δημήτρης Καστέλλος
Αλέξανδρος Παπατριανταφύλλου
Τριαντάφυλλος Δελλής
Γιάννης Τσότσος
Λάμπρος Σταυρινόπουλος
Οδυσσέας Ζήκας
cityculture.gr/ γράφει η Μαρία Ανθίδου