The Imitation Game/ Το παιχνίδι της μίμησης (2015)

Written by

Σκηνοθεσία: Μόρτεν Τυλντουμ

Σενάριο: Γκράχαμ Μουρ

Παίζουν: Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, Κέιρα Νάιτλι, Μάθιου Γκουντ

Υπόθεση: Κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και ενώ οι Ναζί προελαύνουν, ο Άλαν Τουρινγκ, ένας σπουδαίος μαθηματικός καλείται να λύσει τα μυστήρια της συσκευής Enigma με την οποία οι Γερμανοί στέλνουν αποκρυπτογραφημένα μηνύματα με τις επιθέσεις τους. Ο Τούρινγκ όμως, πέραν της διάνοιας του, έχει και ένα επιπλέον στοιχείο: είναι ομοφυλόφιλος. Πως επηρεάζουν την ζωή του αυτές οι δύο “ιδιαιτερότητες”;

Γιατί να την δω;: Ο Άλαν Τουρινγκ δεν είναι απλά ένας μεγάλος μαθηματικός. Είναι ο άνθρωπος που σύμφωνα με τους ιστορικούς κατάφερε να σώσει εκατομμύρια ζωές και να συμβάλει στην ταχύτερη ήττα των Ναζί από τους Συμμάχους. Η ιδιοφυΐα του κρύβει από πίσω έναν άνθρωπο ιδιαίτερο, με ένα παρελθόν γεμάτο, που το συναντά συχνά πυκνά μπροστά του. Η αφοσίωση του και η επιμονή του στην δημιουργία μίας μηχανής (πρόγονο των ηλεκτρονικών υπολογιστών) θα σταθεί ικανή στην πραγμάτωση της μεγαλύτερης νίκης της τεχνολογίας και της επιστήμης απέναντι στον φασισμό.

Χρονικά , η ταινία δομείται πάνω σε τρεις αφηγήσεις. Η πρώτη είναι η παιδική ηλικία του Τούρινγκ στην οποία από την μία δέχεται την περιφρόνηση και τον χλευασμό των συνομήλικων του οι οποίοι φρονούν την διαφορετική του ψυχοσύνθεση και την έμφυτη τάση της ιδιοφυΐας για απομόνωση και από την άλλη τον πλατωνικό έρωτα για τον Κρίστοφερ, τον μοναδικό του φίλο και τον πρώτο και σημαντικότερο του έρωτα ο οποίος θα τον στιγματίσει για πάντα.

Η δεύτερη αφήγηση, με την οποία και ξεκινά η ταινία, είναι αυτή του Τούρινγκ στον αστυνομικό που τον ανακρίνει με την κατηγορία της ομοφυλοφυλίας. Ο Τούρινγκ διηγείται στον αστυνομικό, ο οποίος εκτός των άλλων έχει την υποψία πως ο μαθηματικός μας είναι πράκτορας τον σοβιετικών, όλα όσα έζησε στην μυστική βάση της Βρετανίας στην οποία και διεξήγαγε τις έρευνες για την κατασκευή της μηχανής του που θα αποκρυπτογραφούσε το Enigma υποβιβάζοντας και ο ίδιος τις κατηγορίες για ασέλγεια.

Η τρίτη, και βασικότερη, είναι το (κινηματογραφικό) τώρα. Είναι η ιστορία γύρω από την κατασκευή της μηχανής που θα νικήσει τους Ναζί. Θα την ονομάσει Κρίστοφερ, ως φόρο τιμής στον μεγάλο του παιδικό έρωτα, από τον οποίο αν και θα προδοθεί, θα τον έχει πάντα για συναισθηματική πυξίδα.

Ο Μόρτεν Τύλντουμ  λοιπόν, μέσα από τις τρεις χωροχρονικές συνιστώσες παρουσιάζει τις συγκρούσεις του Άλαν Τούρινγκ με το παρελθόν, την κοινωνική ηθική, την νομοθεσία και την επιστήμη. Η διαφορετικότητα του, τόσο στην προσέγγιση των μαθηματικών, όσο και στις σεξουαλικές του προτιμήσεις δομούν την ιδιοσυγκρασία του συγκροτώντας έναν χαρακτήρα μυστηριωδώς δυναμικό τον οποίο το εκάστοτε ιστορικό “τώρα” αντιμετωπίζει υποτιμητικά αγνοώντας , ή καλύτερα, αδιαφορώντας για την ιδιοφυή του πρωτοπορία η οποία θα τον δικαιώσει και θα δώσει απαντήσεις στους εχθρούς του οι οποίοι μαίνονται εναντίον του πνιγμένοι στην εγωιστική τους φύση.

Η ταινία  πετυχαίνει δύο στόχους. Από την μία να παρουσιάσει μία από τις μεγαλύτερες και σπουδαιότερες προσωπικότητες των αιώνων, η οποία στους περισσότερους παραμένει άγνωστη τόσο η συνεισφορά της στον μεγαλύτερο πόλεμο που γνώρισε η ανθρωπότητα όσο και στην συμβολή της στην δημιουργία του μεγαλύτερου σύγχρονου τεχνολογικού επιτεύγματος που δεν είναι άλλο από τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και από την άλλη να καυτηριάσει την ανθρώπινη ηθική η οποία τοποθετείται αυστηρά στο “τώρα” αδιαφορώντας για την μικρή της δύναμη απέναντι στην ιστορική ισχύ. Και αυτό το δεύτερο στοιχείο γίνεται εμφανές με δύο τρόπους: πρώτον με το (αρχικό) μίσος των συνεργατών του Τούριγνκ στην επιστημονική του πρωτοπορία η οποία υποτάσσει τα περαιτέρω χαρακτηριστικά της προσωπικότητα τους και τονίζει την “παραξενιά” του και δεύτερον (και τελικά σπουδαιότερο) την αδυναμία της ανθρωπότητας στο να αποδεχτεί την πολύπλοκη ανθρώπινη φύση που καθοδηγεί τελικά την σεξουαλική, συναισθηματική και νοητική προσωπική οδό του ενός. Η “κοινωνία” φτιάχνει νόμους πάνω σε ιδεοληψίες και “πυροβολεί” αδιακρίτως στην βάση του “κοινώς αποδεκτού” και στην υστερική της αντίληψη για την ορθότητα και την ομοιομορφία στα περί της ηθικής θέματα.

Ο Μπενεκτιβ Κάμπερμπατς ξεπερνά τις προσδοκίες και δένει μία για πάντα στο μυαλό όλων τον Άλαν Τούρινγκ με την συγκεκριμένη ερμηνεία του. Δίπλα του ένα καλά ενορχηστρωμένο καστ που ξεχωρίζει η πάντα καλή ερμηνευτικά Κέιρα Νάιτλι και ένα πλήθος καλών ηθοποιών που από την φύση της ταινίας χάνονται στην δυναμική του πρωταγωνιστή. Πετυχημένη η φωτογραφική ισορροπία ανάμεσα στις διαφορετικές χρονικές περιόδους αλλά κυρίως, η μονταζιακή συνέπεια, μιας και το τμήμα του μοντάζ της ταινίας είχε να διαχειριστεί τρία διαφορετικά επίπεδα αφήγησης και να καταφέρει να τα δέσει σαν μία ενιαία και αδιάσπαστη ενότητα.

Που την βλέπω;: Odeon, Village, Ster, Κολοσσαιον, Ολύμπιον