Η δράση της ιστορίας τοποθετείται σε ένα νησί στο οποίο ναυαγούν πρόσφυγες. Γύρω από τους επιζώντες και τους πνιγμένους, στο σκηνικό του ναυαγίου και στο φαινόμενο μιας καταιγίδας, οι κάτοικοι του νησιού εκδηλώνουν ποικίλες συμπεριφορές, τόσο οι τοπικοί φορείς, όσο και οι απλοί κάτοικοι, στην προσπάθειά τους να συνδράμουν τους ξένους, να ανακουφίσουν πρόσκαιρα τον πόνο των ανθρώπων αυτών, να επιλύσουν πρακτικά ζητήματα,να μεταθέσουν το πρόβλημα σε άλλους υπεύθυνους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τη δύσκολη κατάσταση για την οποία δεν είναι προετοιμασμένοι .
Πολλά πρόσωπα και με διαφορετικές ιδιότητες και διαθέσεις, από την πλευρά των ντόπιων, στέκονται απέναντι στο πλήθος των ξένων, στην ιστορία αυτή. Ο συγγραφέας παρακολουθεί τα πρόσωπα αυτά , μεμονωμένα και σε ομάδες, αλλάζοντας εστίαση, πότε από την μία πλευρά, των ντόπιων, πότε από την άλλη, των ξένων, καταγράφοντας τις αντιφατικές αντιδράσεις, την καχυποψία, τον φόβο,τη βία και τις συγκρούσειςπου προκύπτουν από την συνάντηση των διαφορετικών αυτών ομάδων.
Στους διαλόγους και στις συζητήσεις που προκύπτουν, κυρίως ανάμεσα στους ντόπιους, διαφαίνεται η απόπειρα να δοθούν ρεαλιστικά οι πιθανές αντιδράσεις των εμπλεκομένων στο πρόβλημα αυτό, σύγχρονο για τους νεώτερους, παλαιό για τους πιο ηλικιωμένους, στην προσπάθειά τους να δώσουν λύσεις και απαντήσεις στα ερωτήματα και στα ηθικά διλήμματα. Από την πλευρά των ξένων, παρατηρούμε μια- μικρότερης κλίμακας- αντίδραση σχολιασμού, διότι ο συγγραφέας εστιάζει σε λιγότερα πρόσωπα, μέσα στο πλήθος των ξένων. Στην ιστορία υπάρχει κι ένας συγγραφέας, ο οποίος βρέθηκε στο νησί αναζητώντας, χωρίς επιτυχία, την εξέλιξη στο βιβλίο που γράφει. Θα ανακαλύψει στη συνέχεια ότι άλλα θέματα πια τον απασχολούν, ύστερα από τα γεγονότα που εκτυλίσσονται μπροστά στα μάτια του. Αλλά και οι άλλοι κάτοικοι, δεν θα μείνουν ανεπηρέαστοι από το γεγονός του ναυαγίου, που αντιμετωπίζεται μεν προσωρινά, έχει όμως συνέχεια όπως φαίνεταιαπό την εξέλιξη της εξιστόρησης στους τελευταίους διαλόγους μέσα στο καφενείο του νησιού.
Τριτοπρόσωπη αφήγηση, μικρά κεφάλαια με διάρθρωση επεισοδίων κινηματογραφικού τύπου, στο ίχνος της επικαιρότητας του προσφυγικού ζητήματος, όπως αυτό εξελίσσεται στην διαδικασία της μυθοπλασίας στις σελίδες του βιβλίου. Η αφήγηση ωστόσο είναι επίπεδη και χωρίς ιδιαίτερη εμβάθυνση σε χαρακτήρες και κίνητρα συμπεριφορών, επιμένοντας σε μια σκηνική αφηγηματική ροή χωρίς δύναμη.
Το πέρασμα: Ένα έμμεσο σχόλιο γύρω από πρόσωπα που ανήκουν σε διαφορετικές ομάδες-πολιτισμούς, μία συνάντηση ανθρώπων που πυροδοτεί – εκατέρωθεν – αντιφατικές αντιδράσεις και γεννά προβληματισμούς, για την ηθική και την ελευθερία, ως σύγχρονο πρόβλημα αντιμετώπισης του ξένου.
«Κι όμως, ακριβώς αυτή είναι η ιστορία του είδους μας. Μια ιστορία συνεχών πολέμων και μαζικών μετακινήσεων».σελ.155
«Ούτε η Ευρώπη είναι ο παράδεισος που ονειρεύονται.Τουλάχιστον δεν μπορεί να είναι παράδεισος για όλους«Θα συμφωνήσετε ωστόσοπως ούτε η κόλαση είναι ίδια για όλους» αντέτεινε ξερά ο Ρασίντ. σελ. 156
«Δίχως να το σκεφτεί παραπάνω, έκλεισε το αρχείο και το έσυρε στον κάδο ανακύκλωσης. Ύστερα μάζεψε από το τραπέζι, το κρεββάτι και το πάτωμα, όσες εκτυπωμένες σελίδες υπήρχαν και τις έβαλε στη σακούλα με τα σκουπίδια. Δεν υπήρχε τίποτα το δραματικό ή στενάχωρο στην απόφασή του». σελ.184-185
«Δεν είναι λίγο να κάνει κανείς ό,τι μπορεί». σελ. 244
«Είμαστε θαλασσινοί, αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει ποτέ» είπε καρφώνοντας το βλέμμα του έξω από το παράθυρο. σελ. 257
«Σαν να ‘χε γυρίσει ανάποδα ο κόσμος του φαινόταν,…». σελ.9
ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΑΜΙΩΤΗΣ
ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
cityculture.gr/ γράφει η Άγγελα Μάντζιου