Νούρα, ένα πένθιμο μπλουζ, κριτική παράστασης

Written by

   Το «Νούρα, ένα πένθιμο μπλουζ», υποψήφιο για τα 7 κορφιάτικα βραβεία από την  Ακαδημία Θεατρικών Βραβείων Τέχνης (στις κατηγορίες: καλύτερη παράσταση, καλύτερη σκηνοθεσία, καλύτερο θεατρικό κείμενο, καλύτερη μουσική θεατρικού έργου «Μίμης Πλέσσας», καλύτερο θεατρικό τραγούδι ( ερμηνεία ), καλύτερος νέος ηθοποιός, καλύτερος σχεδιασμός φωτισμών), γοήτευσε τους Αθηναίους και  τώρα ήρθε στη Θεσσαλονίκη.

Η  συγγραφέας  Βάσια Αργέντη, αν και νεότατη,  είναι παιδαγωγός, ηθοποιός, δασκάλα θεάτρου, συγγραφέας, σκηνοθέτις, απόφοιτη της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, αλλά και της  Σχολής  Δραματικής Τέχνης Αθηνών   με  Κρατική Πιστοποίηση, κάτοχος 3 Μεταπτυχιακών Διπλωμάτων (Έρευνας, Εξειδίκευσης  Αγωγής  του  Θεάτρου σε  παιδιά και νέους  και Δημιουργικής Γραφής/Συγγραφής) και πολλών σεμιναριακών πιστοποιήσεων.

« Σκέφτηκα ότι  η  ιστορία  της  ανθρωπότητας  μιλάει για τις μετακινήσεις των ανθρώπων. Είτε στα όρια μίας χώρας είτε από χώρα σε χώρα. Μετοικήσεις, βίαια ή όχι, εκούσια ή ακούσια. Και, επειδή στη χώρα μας αυτό συμβαίνει έντονα τα τελευταία τρία-τέσσερα χρόνια, με συγκινεί ιδιαίτερα. Και με εξαγριώνει το πώς φέρονται οι άνθρωποι στους ανθρώπους. Είπα πως θα ασχοληθώ με αυτό. Σκέφτηκα, λοιπόν, να παρουσιάσουμε την εικόνα του πώς σκέφτεται ένας σύγχρονος άνθρωπος είτε δεξιός είτε αριστερός είτε κεντρώος για το θέμα αυτό και το πώς σκέφτεται ένας πρόσφυγας. Πώς βλέπει όλα αυτά ο ίδιος, μέσα από τα δικά του βήματα». Δηλώσεις της   συγγραφέως  και σκηνοθέτιδας για το κίνητρο που την οδήγησε στη γραφή και στη μεταφορά του έργου  στο θέατρο,  υπό τη σκηνοθετική της  καθοδήγηση.

Ανδριάνα Μπάμπαλη – Μαριάννα Τουμασάτου

Το  κείμενο

Μια  Σύρια  πρόσφυγας  μάνα  αφηγείται την ιστορία της  με  πόνο ψυχής.  Έχει  χάσει ένα παιδί, αγνοείται ο άντρας της, είναι χωρίς πατρίδα και παλεύει να μείνει ζωντανή μαζί με τη μικρή της κόρη, τη Νούρα.   Αυτό το κορίτσι  είναι η ελπίδα, είναι η σανίδα σωτηρίας  για τη μητέρα, η οποία ονειρεύεται  τερματικό σταθμό  στο  αναγκαστικό της ταξίδι  τη Γερμανία, «γη της επαγγελίας»  για μετανάστες  ανεξαρτήτως  χώρας  καταγωγής. Η ίδια έχει εξαπατηθεί από σωτήρες- αγύρτες, έχει καταπατηθεί η αξιοπρέπειά της, έχει  νιώσει πείνα, φόβο, διωγμό, κακουχίες, ξεπεσμό.  Η όποια ελπίδα της σβήνει  τραγικά,  με μία σφαίρα  από   έναν εξαπατημένο και εξαγριωμένο  Έλληνα.

Παράλληλα, ένας νεαρός φοιτητής κυνηγά το όνειρο για ένα καλύτερο αύριο. Ο Αλέξανδρος  επιδιώκει έναν καλύτερο κόσμο. Έχει όνειρα, φιλοδοξίες, φαίνεται πως έχει ψυχή, αλλά η αληθινή ζωή τον κάνει συμφεροντολόγο και πολέμιο του ίδιου του εαυτού του. Δίπλα του ο «φανταστικός» Μάριος, φίλος από τα φοιτητικά χρόνια, αντιπροσωπεύει στάσεις  της  ελληνικής πραγματικότητας.  Η ωσεί παρούσα  μάνα του  είναι  η άλλη άποψη.

 Η  παράσταση

Πρόκειται  για  μια δέσμη  βασανισμένης  ζωής  με στόχο την αφύπνιση  συνείδησης.  Κείμενο   απλοϊκό, χωρίς υπαινιγμούς, θα έλεγα ένα συμμάζεμα από ειδήσεις  έντυπου και ηλεκτρονικού  τύπου . Θα ήθελα να ανακάλυπτα μέσα από κάποιες φράσεις   μια  ξεχασμένη αλληλεγγύη, εκείνη που ανθούσε στα περασμένα  δύσκολα χρόνια , μια   έλλειψη ευαισθησίας  του ανθρώπου  προς  τον  συνάνθρωπο , αλλά , δυστυχώς, η συγγραφέας – σκηνοθέτις  μάς έδωσε  έτοιμη  τροφή  στο πιάτο  τις  κοινωνικές  παθογένειες  της σύγχρονης  Ελλάδας.

Δυο  ζωές, δυο διαφορετικοί άνθρωποι, δυο ήρωες,  που  ο καθένας παλεύει για τα δικά του  όνειρα.  Κοινός  παρανομαστής  ο αγώνας επιβίωσης, σε μια έκθεση  περιγραφική γεγονότων που συνέβησαν, που εξακολουθούν  να  συμβαίνουν και  που  τα βλέπουμε σε εικόνες  και σε γράμματα  καθημερινά στα δελτία ειδήσεων. 

Μαριάννα Τουμασάτου

Ενδιαφέρον έχουν:  η  διάταξη των ηθοποιών στη σκηνή, το λιτό  σκηνικό  με τα συρματοπλέγματα  που  παραπέμπουν σε hot spots , τα μουσικά ιντερμέδια της Ανδριάνας  Μπάμπαλη  και οι ερμηνείες των ηθοποιών.  Η Μαριάννα Τουμασάτου και  ο Γιάννης Χαντέλης, προσπάθησαν να  ξεφύγουν από τον αφηγηματικό ρόλο και  ενστικτωδώς  να υποδυθούν  χαρακτήρες. Η εμπειρία τους και  οι γνώσεις τους , τους κατατάσσουν στα συν της παράστασης. Οι φωτισμοί του Μανώλη Μπράτση  βοήθησαν να δημιουργηθεί  μια κάποια   συναισθηματική  ατμόσφαιρα. Το ίδιο  και η ζωντανή  μουσική από τον πιανίστα  επί σκηνής. Δε θ’ αναφερθώ στα πλην. Είναι αρκετά και στη δομή της παράστασης  και στο τεχνικό μέρος.

Από μια δημιουργό  μ’ ένα τόσο «βαρύ»  βιογραφικό, ένας απαιτητικός  θεατής   θα ήθελε η παράσταση να  είναι ένα  κιτάπι  γεμάτο παραπομπές. Δεν ήταν, επειδή μέσα από την τραγικότητα των γεγονότων και την πανανθρώπινη διάστασή τους, η συγγραφέας – σκηνοθέτις  δεν έδωσε κανένα  κίνητρο   ν’ ανατρέξει  κανείς   στις  εξελίξεις  στη  Μέση Ανατολή. Αυτή  η αφήγηση είναι  πολιτική κίνηση. Άρα,  πρόκειται για πολιτική στάση και  καταγγελία – διαμαρτυρία  και  όχι  για  αναμάσημα  ειδήσεων.

Δεν μπορείς να προσπεράσεις  συσχετισμούς  ή  να κάνεις σφυγμομετρήσεις, όσο αυθαίρετες κι αν θεωρηθούν από άνθρωπο του πνεύματος με τις αντίστοιχες  ευαισθησίες της συγγραφέως. Η πραγματικότητα είναι ένα σήμαντρο κινδύνου. Ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε πρόσφατα πως η Άγκυρα θα στείλει στην Ευρώπη τους 3,6 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Τουρκία, αν οι ευρωπαϊκές  χώρες  χαρακτηρίσουν κατοχή την τουρκική στρατιωτική επιδρομή στη Συρία : «Θα ανοίξουμε τις πύλες και θα σας στείλουμε 3,6 εκατομμύρια πρόσφυγες», είπε σε ομιλία του προς βουλευτές του κόμματός του  στην Άγκυρα.

Μαριάννα Τουμασάτου

Επομένως, οι πρόσφυγες  είναι ταυτόχρονα θύματα, πρόσχημα και όπλο του πολέμου.  Τούτο το σημαντικό «διά ταύτα» δεν πέρασε από τη σκέψη της  συγγραφέως. Και δεν είναι η  μόνη.  Μια σφαιρική κάλυψη τόσο ευαίσθητων θεμάτων που αφορούν κοινωνίες  χειμαζόμενες   και ευημερούσες, θα έπρεπε να τονίζει   τη δράση, το ενδιαφέρον   και  την αδιαφορία μεγάλων   δυνάμεων  στον παγκόσμιο   χάρτη.  Δυστυχώς, καμία αναφορά στους υπεύθυνους   πολέμων. Καμία  αναφορά  στη «λιποταξία»  ισχυρών κρατών  (Ρωσία)  και  ομόθρησκων , εύρωστων οικονομικά  κρατών ( Σαουδική Αραβία, Κατάρ) , που  κρατούν ερμητικά  κλειστές  τις  πόρτες  τους στους  Σύρους  πρόσφυγες. Δεν υπάρχουν  στόχοι σ’ αυτήν την  παράσταση , γι αυτό λείπουν τα βέλη.  Όλα τα υπόλοιπα που είδαμε κι ακούσαμε  είναι    μια πραγματικότητα με πασίγνωστες  διαστάσεις στους  Έλληνες.

Ωστόσο, το άρθρο  είναι  υποκειμενική  άποψη. Πρέπει  να δείτε  την παράσταση  για να διαφωνήσετε  ή να  συμφωνήσετε  μ’ αυτήν.

Ταυτότητα της παράστασης “Νούρα, ένα πένθιμο μπλουζ” στο θέατρο Αριστοτέλειον
Συντελεστές:
Συγγραφέας: Βάσια  Αργέντη
Σκηνοθέτης: Βάσια  Αργέντη
Σκηνογραφία: Βάσια  Αργέντη
Κοστούμια: Art In Art
Φωτισμοί: Μανώλης  Μπράτσης
Μουσική: Ανδρέας Καρανίκας
Μουσική σύνθεση: Ανδρέας Καρανίκας
Ερμηνεύουν: Μαριάννα Τουμασάτου, Ανδριάνα Μπάμπαλη, Γιάννης Χαντέλης, Θεώνη Φύτρου, Δανάη  Αλυσανδράτου