Ο Amedeo Modigliani (1884-1920) δημιούργησε το πορτρέτο του Έλληνα μουσικού και τότε σπουδαστή στη Schola Cantorum de Paris, Μάριου Βάρβογλη το 1919. Ένας Ιταλός και ένας Έλληνας συναντιούνται στη μητρόπολη των τεχνών, το Παρίσι.
Ο Modigliani βρίσκεται ήδη εκεί από το 1905. Πρόσφατα, το 1917, πραγματοποίησε την μοναδική ατομική του έκθεση. Μάλιστα τα χειμαρρώδη γυμνά του δημιούργησαν σάλο και η έκθεση του ενός στη βιτρίνα της γκαλερί στάθηκε αφορμή για την διακοπή της λόγω της ανεπανάληπτης πρόκλησης για τους συντηρητικούς κύκλους της εποχής.
Το πορτρέτο του Μάριου Βάρβογλη
Στο πορτρέτο του Βάρβογλη συναντάμε όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία της τεχνοτροπίας του Modigliani. Ο μακρύς λαιμός, το κενό βλέμμα, η έντονη μύτη που διαπερνά όλο το πρόσωπο και τα θερμά, γήινα χρώματα που παραπέμπουν στην τέχνη των Κυβιστών και στον Picasso που τόσο εκτιμούσε, είναι όλα εδώ.
Στο επίκεντρο της θεματολογίας του Modigliani βρίσκεται πάντα η ανθρώπινη μορφή. Αισθησιακά γυναικεία γυμνά και πορτρέτα οικείων προσώπων, διανοουμένων, φίλων και συνδαιτυμόνων στα καφέ του Παρισιού, αποτελούν το αποκλειστικό θέμα στο έργο του. Κάπου έξω, λοιπόν, στους χώρους συνάθροισης και διασκέδασης πρέπει να γνώρισε τον κατά ένα χρόνο νεότερό του Μάριο Βάρβογλη. Είναι ένας μουσικός, ένας συνθέτης και αργότερα θα γίνει ένας από τους δημιουργούς της σύγχρονης νεοελληνικής μουσικής σκηνής. Καλοντυμένος, καθιστός, με στάση άνετη, ίσως αγέρωχη κοιτά τον ζωγράφο και ποζάρει με εμφανή οικειότητα. Τα δάχτυλα του δεξιού χεριού κλείνουν σαν να είχαν κρυμμένο ένα κομπολόι… σαν να θέλουν να παίξουν ένα ακόρντο.
Ο Βάρβογλης θα παραμείνει στο Montparnasse του Παρισιού μέχρι το 1922. Ο Modigliani, ο καταραμένος Μοντί (maudit-γαλ.) όπως τον φώναζαν οι φίλοι του, θα πεθάνει στις 24 Ιανουαρίου του 1920. Η δύσκολη διαβίωση κατά την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και η πάντα εύθραυστη υγεία του σε συνδυασμό με τις καταχρήσεις τον οδήγησαν στο θάνατο σε ηλικία μόλις 36 ετών. Το πορτρέτο του Μάριου Βάρβογλη είναι πιθανότατα το τελευταίο του έργο.
Info
Amedeo Modigliani
Πορτρέτο του Μάριου Βάρβογλη (Portrait of Mario Varvogli), 1919
Λάδι σε μουσαμά, 73 x 116 εκ.
Συλλογή Sammlung Franz Meyer, Βασιλεία
cityculture.gr/ γράφει η Γιώτα Χρήστου