Χαρούλα Αποστολίδου : Όσο διάβαζα για το Σανατόριο τόσο ανακάλυπτα θησαυρούς (συνέντευξη)

Written by

apostolidou-xaroula800Έγραψε το κείμενο της παράστασης «Λαϊκό Σανατόριο Ασβεστοχωρίου. Ούτε μια αναπνοή χαμένη» που ανεβαίνει από τη θεατρική ομάδα«Ληνός»  των εργαζομένων του νοσοκομείου Γεώργιος Παπανικολάου, στην ερειπωμένη 2η πτέρυγα του πέτρινου κτηρίου του πρώην Σανατορίου.

Πώς προέκυψε αυτή ιδέα και πώς βρέθηκε το υλικό για το κείμενο που έγραψες; Ο Γεράσιμος, μέλος της θεατρικής ομάδας «Ληνός» των εργαζομένων του νοσοκομείου Γεώργιος Παπανικολάου, περνώντας -λόγω δουλειάς, είναι γιατρός- για πολλοστή φορά έξω από τους θαλάμους του πρώην Σανατορίου, συνέλαβε πέρσι την ιδέα. Και, τελικώς, αποδείχτηκε πως είχε έμπνευση!

Για το κείμενο δεν δυσκολεύτηκα να βρω υλικό: μια βόλτα στο Διαδίκτυο με έφερε μπροστά σε εξαιρετικής ποιότητας υλικό, με κορυφαία τη μεταπτυχιακή εργασία του Γιάννη Καλλαρέκου για το Σανατόριο και τη Φυματιούπολη, σημερινή Εξοχή. Δεκάδες επιστήμονες αλλά και λογοτέχνες έχουν ασχοληθεί με το θέμα της Φυματίωσης.

Η σκηνογραφία, δε, της παράστασης χρησιμοποίησε υλικά που έμειναν για δεκαετίες στο χώρο: χιλιάδες ακτινογραφίες, κρεβάτια, ιατρικά μηχανήματα και εργαλεία, βιβλία Εισόδου των ασθενών, μέχρι και μηχανή κινηματογράφου!

Πες μας λίγα λόγια για το ιστορικό αυτού του Σανατορίου. Το Σανατόριο Ασβεστοχωρίου λειτούργησε περίπου 35 – 40 χρόνια, από τη δεκαετία του’20 ως εκείνη του ’60. Δέχτηκε χιλιάδες ασθενείς και αποτελεί μοναδική σε ελληνικό και παγκόσμιο επίπεδο περίπτωση Σανατορίου που δημιούργησε απέναντι Συνοικισμό Φυματιώντων, στον οποίο ζούσαν ασθενείς -ή πρώην ασθενείς- πολλοί από τους οποίους  ήταν εργαζόμενοι  στο Σανατόριο. Η πορεία, δε, του Σανατορίου είναι άρρηκτα δεμένη με τα ιστορικά γεγονότα αυτής της περιόδου στη χώρα μας, μιας περιόδου ιδιαίτερα δύσκολης από κάθε πλευρά.

Πώς δραματοποίησες το υλικό που ανακάλυψες; Ποια είναι τα πρόσωπα του έργου; Όσο διάβαζα για το Σανατόριο τόσο ανακάλυπτα θησαυρούς. Συνειδητοποιούσα λίγο λίγο πως το εγχείρημα είχε δυσκολίες και απαιτούσε -πάνω απ’ όλα- σεβασμό. Έπρεπε, λοιπόν, να εντοπίσω το ανθρώπινο κομμάτι, διότι, όταν έχεις έναν χείμαρρο πληροφοριών, εύκολα περνάς και στα χωράφια της Ιστοριογραφίας.

Για παράδειγμα, σε δυο σειρές στην εργασία του Καλλιαρέκου διάβασα για μία ασθενή, κοριτσάκι 13 χρονών, που οι δικοί του το άφησαν στο Σανατόριο και έφυγαν. Δεν το επισκέφθηκαν ποτέ, παρά μόνο, κάθε τόσο, του άφηναν στην Είσοδο ένα γεμάτο καλάθι και έφευγαν.

Ήταν συγκλονιστική η εικόνα. Αυτό το κοριτσάκι, το είπα Κατερίνα. Με καταγωγή από τη Φλώρινα. Και προσπάθησα να  δω τη ζωή του μέσα  και έξω από το Σανατόριο, παράλληλα και με συγκεκριμένες στιγμές της Ιστορίας της περιόδου.

Ο Ιεροκλής, ο πρόσφυγας καπνεργάτης, φυματικός, και, αργότερα, υδραυλικός του Σανατορίου,  ο Δημήτρης, ο φυματικός Δάσκαλος του Σανατορίου αλλά και ο Ασβεστοχωρίτης  Ανέστης Φάκας, θύμα ελλιπούς ενημέρωσης και  προκατάληψης, η Κατερίνα με τα καλάθια της και όλοι αυτοί μαζί με τον διευθυντή του Σανατορίου, τον Επαμεινώνδα Σακελλαρίου (υπαρκτό πρόσωπο και ιδιαιτέρως αγαπητό σε ασθενείς και κατοίκους της περιοχής, μέχρι και σήμερα) και τη Νοσηλεύτρια Χρυσάνθη, εκπρόσωπο όλων των αδελφών νοσοκόμων .

Ποιο νομίζεις ότι είναι σήμερα το ενδιαφέρον στο θέμα αυτό, πέρα από την αναβίωση της ιστορίας του Σανατορίου; Η ασθένεια , η απομόνωση, ο κοινωνικός αποκλεισμός, ο ρατσισμός, ο φόβος στη διαφορετικότητα, η φτώχεια,  η πρόσβαση στη δημόσια υγεία, η κρατική αδιαφορία -και πολλά, ακόμη, που ο θεατής θα βρει στην παράσταση- είναι, δυστυχώς, μετά από σχεδόν  μισό αιώνα,  τόσο επίκαιρα…

 info:

«Λαϊκό Σανατόριο Ασβεστοχωρίου. Ούτε μια αναπνοή χαμένη» στο νοσοκομείο Παπανικολάου
Από 13 έως 29 Σεπτεμβρίου 2013.
Λόγω ιδιαιτερότητας της δομής της παράστασης και του χώρου, θα τηρηθεί αυστηρά περιορισμένος αριθμός θεατών και υποχρεωτική κράτηση θέσεων.
Τηλέφωνο κρατήσεων: 6937128653