« Ένα μάθημα χορού» κριτική παράστασης Παύλος Λεμοντζής
‘Ένα έργο του Μαρκ Σαν Ζερμέν σε μια παράσταση –μάθημα αυτογνωσίας.
Στο «Αθήναιον» της Βασιλίσσης Όλγας, στη δεύτερη μικρή σκηνή, σ’ έναν ζεστό, φιλόξενο, «οικογενειακό» , θαρρείς, χώρο, κάθισα από τύχη πρώτη σειρά, μισό βήμα απ’ το παλκοσένικο. Αφού οι ανάσες ανάμεσα στα λόγια των ηθοποιών, οι σταγόνες απ’ τα υγρά μάτια της Βίκυς Παπαδοπούλου κι εκείνες απ΄ το αφοπλιστικά «παράταιρο» γέλιο του Γιωργή Τσαμπουράκη έραναν την ψυχή κι όχι το ρούχο.
Βίωσα τη σπάνια ευκαιρία που σου δίνει μια μορφή τέχνης να γλιστρήσεις από τον έξω κόσμο και να περιπλανηθείς σ’ αυτόν που κρύβεις μέσα σου και τον σεργιανάς σε ώρες απολογισμών, αυτοκριτικής, περισυλλογής κι επαναπροσδιορισμών απόψεων περί προσώπων και πραγμάτων.
Θάρρος ή αλήθεια; Παιχνίδι αυθορμητισμού κι όχι επιτήδευσης , όπως ακριβώς το τολμάνε τα παιδιά. Όχι οι ενήλικες. Επειδή τα παιδιά έχουν την αθωότητα σύμμαχό τους και μηδενική την αίσθηση κινδύνου. Με τους όρους της ιδιαιτερότητάς τους έπαιξαν και οι ήρωες του συγκεκριμένου έργου, αλλά όχι μόνοι τους. Έβαλαν κι εμάς στο παιχνίδι. Η διαφορά μας εστιάστηκε στον απέναντι. Εκείνοι είχαν ο ένας τον άλλον. Εμείς τον εαυτό μας.
Πιο αναλυτικά, μια νεαρή καλλιτέχνις χορεύτρια του Broadway , η Σένγκα, σοβαρά τραυματισμένη σ’ ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, έρχεται αντιμέτωπη με τη συντριπτική πραγματικότητα ότι είναι σχεδόν αδύνατο να ξαναδουλέψει στο θέατρο. Υποφέρει από κρίση ταυτότητας, ως συνέπεια της αναπηρίας της. Διαρκώς κρύβεται πίσω από ψέματα. Ζει μέσα από μια στρεβλή και ανειλικρινή προς τον εαυτό της οπτική. Όταν ο ΄Εβερ, καθηγητής γεωφυσικής με μια μορφή αυτισμού (σύνδρομο Άσπεργκερ), τυχαία θα περάσει το κατώφλι της, όλα θα διαταραχθούν. Η αφέλεια και η αγνότητά του θα κάνουν τη Σένγκα ν’ αναθεωρήσει πλήρως τις δομικές αξίες της ζωής της, ενώ η πυγμή του θα προκαλέσει ουσιώδεις μετακινήσεις που θα ωφελήσουν το ιδιαίτερο ζευγάρι.
Οι δυο τους, λοιπόν, ζωντανεύουν μια ιδιόμορφη «χορογραφία», που ξεκινά από απλές κινήσεις και καταλήγει σε μία σύνθετη σπουδή πάνω στις επίπονες κοινωνικές «αναπηρίες» και στις συναισθηματικές αγκυλώσεις. Ψυχομεταπτώσεις, μοναξιά, συμπληρωματικότητα, αυτοσαρκασμός, χιούμορ κι ένας ξαφνικός έρωτας. Ένα βήμα μπρος, ένα βήμα πίσω, σ’ ένα ντουέτο τόσο αδέξιο φαινομενικά, μα τόσο απροσδόκητα αρμονικό. Ίσως, τελικά , το μόνο που χρειάζεται για να’ ρθει μια ισορροπία στην ακαταστασία σου, είναι να ξεχάσεις τα ποικίλματα που μέχρι σήμερα σου δίδαξε καταναγκαστικά η καθεστηκυία τάξη πραγμάτων, ν’ απαγκιστρωθείς απ’ τη φοβία της απόρριψης και μ’ οδηγό τη μοναδικότητά σου, ν’ αποδεχθείς ότι η ζωή απαιτεί υπομονή, επιμονή και θέληση.
Κάθε φορά που ένας άνθρωπος στιγματίζεται ως «διαφορετικός», το οικείο περιβάλλον, τουλάχιστον, κάνει ένα τεράστιο πισωγύρισμα. Κάθε φορά, αντιθέτως, που ένα ταμπού καταρρίπτεται και η λίστα της διαφορετικότητας μικραίνει, μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι – έστω και δειλά – πορευόμαστε πλησίστιοι προς το φωτισμένο αύριο. Εδώ ο ήρωάς μας κερδίζει ένα βραβείο ως καθηγητής Γεωφυσικής κι επιμένει να χορέψει στην τελετή απονομής , ν’ ανεβεί στη συνέχεια στο βήμα και να εκφωνήσει λόγο. Είναι η αφορμή για να πλέξει την ιστορία του ο Μαρκ Σαν Ζερμέν και να διδάξει αφενός τη δύναμη της θέλησης που δίνει «φτερά» κι αφετέρου να στείλει μηνύματα αποδοχής της διαφορετικότητας απ’ την κλειστοφοβική κι αγκυλωμένη κοινωνία στο μοντέλο του «κανονικού» . Σαφώς ασαφής ορισμός το «κανονικό», εφόσον η νοητική κατάσταση, η εξωτερική εμφάνιση, η αναπηρία, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η φυλή ή η θρησκεία, δεν προσδιορίζουν το ποιόν του ανθρώπου.
«Είναι ένα κείμενο που διαβάζοντάς το με συγκίνησε βαθιά, ενώ ταυτόχρονα μ’ έκανε να γελάσω πολύ. Το « Ένα Μάθημα Χορού» είναι γοητευτικά αστείο και βαθιά ανθρώπινο», αναφέρει χαρακτηριστικά σε συνέντευξή της η Βίκυ Παπαδοπούλου.
Ο Μαρκ Σαν Ζερμέν, διάσημος Αμερικανός κωμωδιογράφος, φημίζεται για το βάθος των προβληματισμών του και τον αιχμηρό σχολιασμό της δυτικής κοινωνίας. Σ’ αυτό το έργο καταπιάνεται με δύο αντιφατικούς χαρακτήρες, που όμως όταν θα ’ρθουν σε επαφή θα πυροδοτήσουν μία καινούρια στάση επί της ουσίας της ζωής.
Η παράσταση έκανε ήδη έναν κύκλο στην Αθήνα, υποθέτω ότι θα επιστρέψει εκεί ανοίγοντας έναν καινούργιο και οικοδομήθηκε από μια ομάδα εξαιρετικά ταλαντούχων καλλιτεχνών. Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Μπογδάνος, έχοντας παρακαταθήκη το θετικό πρόσημο των προηγουμένων σκηνοθεσιών του, έστησε με σαφήνεια, ρεαλισμό και ισορροπία τις αμφίσημες προσωπικότητες των δυο ηρώων του έργου. Έδρασε σ΄ ένα λιτό σκηνικό , πέρασε στην πλατεία δεξιοτεχνικά και σε ισόποσες δόσεις το χιούμορ, τη γλυκόπικρη γεύση της αλήθειας και του ψέματος , την αποδοχή και την απόρριψη ιδιαίτερων ανθρώπων και καθοδήγησε ουσιωδώς δυο χαρισματικούς ηθοποιούς να ερμηνεύσουν με πειθώ τους τόσο διαφορετικούς χαρακτήρες , που, ωστόσο, μηδένισαν την απόσταση και ενώθηκαν.
Η Βίκυ Παπαδοπούλου, σκληρή αλλά και εύθραυστη Σένγκα, κυνική αλλά και συναισθηματικά πεινασμένη, μας έδωσε μια σημαντική ερμηνεία μ’ όλες τις ψυχολογικές διακυμάνσεις της ηρωίδας, ενώ ο ταλαντούχος Γιωργής Τσαμπουράκης, μας χάρισε έναν έξοχα απολαυστικό , αξιαγάπητο αυτιστικό ΄Εβερ. Δίκαια κέρδισαν θαυμασμό και θερμό χειροκρότημα. Συνεπίκουρος της πολύ καλής δουλειάς, οι μουσικές επιλογές του Κωστή Ξενόπουλου και του σκηνοθέτη.
Αυτή η παράσταση είναι ψυχαγωγία, διασκέδαση, μα πάνω από όλα είναι μάθημα ζωής.
«Ένα μάθημα χορού» Συντελεστές:
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Μπογδάνος
Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος
Πρωταγωνιστούν: Βίκυ Παπαδοπούλου & Γιωργής Τσαμπουράκης
Κινησιολογία: Μαριάννα Καβαλλιεράτου
Σκηνικά & Κοστούμια: Λυδία Κοντογιώργη
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Μουσική: Κωστής ΞενόπουλοςΜουσική επιμέλεια: Κωστής Ξενόπουλος, Δημήτρης Μπογδάνος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Κωνσταντίνος Κουνέλλας
Φωτογραφίες: Γιάννης Ζάχος
Δημόσιες σχέσεις: Ρίτα Σίσσιου.
cityculture.gr/ «Ένα μάθημα χορού» κριτική παράστασης / Παύλος Λεμοντζής