Κριτική από τον Βαγγέλη Ραφτόπουλο
Ο εκκλησιαστής είναι ένα από τα 24 βιβλία της ιουδαικής βίβλου και το 27ο από τα 49 της ορθόδοξης χριστιανικής παλαιάς διαθήκης, γραμμένο μεταξύ 450 και 180 π.χ
Στην εβραική βίβλο κατατάσσεται στα αγιόγραφα, ενώ στη χριστιανική αγία γραφή συγκαταλέγεται στα διδακτικά βιβλία της σοφίας, ο δε εκκλησιαστής παρ’ όλο που ονομάζεται αυτός που συγκαλεί συνέλευση, παραδοσιακά εννεί τον διδάσκαλο η ρήτορα.
Το βιβλίο αποτελεί περιγραφή εμπειριών και συναγωγή διδαγμάτων από αυτές, ο δε άγνωστος συγγραφέας εξετάζει το νόημα της ζωής και ποιος είναι ο καλλίτερος τρόπος του ζην.
Διακηρύσσει ο εκκλησιαστής ότι όλες οι πράξεις του ανθρώπου είναι μάταιες, καθόσον τόσο ο σώφρων όσο και ο άφρων καταλήγουν στο θάνατο, σαφώς δε υιοθετεί τη σωφροσύνη σαν μέσο για μια καλή επίγεια ζωή, και ο άνθρωπος πρέπει να απολαμβάνει τις χαρές της καθημερινής ζωής, που είναι δώρα Θεού
Ο εκκλησιαστής άσκησε βαθειά επίδραση στη λογοτεχνία και γενικότερα στον δυτικό κόσμο, μεταξύ δε άλλων θέσεων , πολύ γνωστές φράσεις είναι 1. ματαιότης ματαιοτήτων ,τα πάντα ματαιότης και 2. Ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον.
Η Βαρβάρα Δουμανίδου, άριστη μελετητής του εκκλησιαστή κατάφερε σε 70 λεπτά να αναπτύξει την ουσία του πνευματικού πλούτου του βιβλίου, να κάνει αναφορές σε βασικά ζητήματα θεολογικά, φιλοσοφικά, οντολογικά, υπαρξιακά, μεταφυσικά, πεσιμιστικά, υλιστικά, μηδενιστικά, ζητήματα αξιών, εκδίκησης, μίσους και εχθρότητας.
Το θεατρικό έργο, με τον εξαιρετικό Δημήτρη Βασιλειάδη στο ρόλο του εκκλησιαστή, παραθέτει και υποστηρίζει-άλλοτε με λόγο, άλλοτε με τη γλώσα του σώματος-, τις ιδεαλιστικές θέσεις του βιβλίου, με μεγάλη ακρίβεια και λιτότητα, εν μέσω κατανυκτικής μουσικής και σωστής κίνησης.
Οι αντιθέσεις μεταξύ των εννοιών δίκαιο-άδικο, σώφρων-άφρων, πλούτος-ευτυχία, επιβράβευση-τιμωρία, έχουν τη τιμητική τους, το τέλος όμως είναι ο θάνατος για όλους.
Μέσα σ αυτή την ματαιότητα κινούμενος ο άνθρωπος, οφείλει να φοβάται και να σέβεται τον Θεό, που κρίνει τις πράξεις του.
Το κείμενο προάγει την αυτοκριτική και την αυτογνωσία, τον αναστοχασμό και τον μετασχηματισμό των θέσεων και απόψεων του θνητού ανθρώπου, καταλήγει δε υμνώντας τη ζωή και τον θάνατο, αρνούμενο να ασχοληθεί με τη μετά θάνατο ζωή.
Το δύσκολο αυτό κείμενο τόλμησε να παρουσιάσει το θέατρο του άλλοτε πολύ εύστοχα, όπως άλλωστε και όλα τα προηγούμενα ίδιας ποιότητας έργα.
Οι ηθοποιοί, με προεξάρχοντα τον Δημήτρη Βασιλειάδη ήταν θαυμάσιοι στους ρόλους τους, η σκηνοθεσία ήταν πρωτότυπη και μοναδική, η μουσική της Νατάσας Κοψαχείλη ταιριαστή.
cityculture.gr/ Ο Εκκλησιαστής Κριτική παράστασης / Βαγγέλης Ραφτόπουλος