Σε μια επαγγελματική συνάντηση, η ευπαρουσίαστη κυρία που μας υποδέχεται με χαιρετάει με θερμή χειραψία και μου λέει συνομωτικά, φιλικά και πειρακτικά, «Πες μου χρόνια πολλά και φίλησέ με, έχω γενέθλια σήμερα». Υπακούω και τη φιλάω στο ένα μάγουλο και στο άλλο, και της λέω, «Χρόνια πολλά και ό, τι επιθυμείς…». Μου λέει «ευχαριστώ» και συμπληρώνει χαμογελώντας πονηρά, «Εγώ το μόνο που θέλω είναι να έχω υγεία και… έρωτα». Περιμένει την αντίδρασή μου. Της απαντώ αυθόρμητα, «Εγώ το μόνο χρειάζομαι… τώρα, σε αυτήν τη φάση, είναι… χρήματα». Και πριν προλάβει να απορήσει, προσθέτω, «Τα άλλα δύο, υγεία και έρωτα, θα τα… αγοράσω». Γελάει, σαν να είπα ένα ωραίο αστείο, και συναινεί, «Σωστό και αυτό!». Αλλά εγώ το εννοούσα.
Ο Γκάτσμπυ, ο γνωστός σαν «The Great Gatsby» ήρωας του Εφ. Σκοτ Φιτζέρλαντ (που τον έχει ενσαρκώσει στο σινεμά ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ και ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο)… αυτός ο τύπος λοιπόν, αγόρασε το όνομα Γκάτσμπυ και την περσόνα του πιο μυστηριώδους πλούσιου… που οργάνωνε θρυλικά πάρτι χλιδής… με ένα μόνο σκοπό: να ξανακερδίσει τον έρωτα της αγαπημένης του Νταίζης… που δεν τόλμησε να ζητήσει σε γάμο πριν πέντε χρόνια γιατί ήταν τότε… ένα όμορφος και τίμιος αξιωματικός… αλλά φτωχός και άσημος… Κι αυτή από «καλή οικογένεια» και προορισμένη για έναν «καλό γάμο»… Μέσα στα πέντε χρόνια, που της έχει ζητήσει να τον περιμένει, εξαφανίζεται και καταφέρνει και γίνεται πλούσιος (γρήγορα πλούσιος με απατεωνιές) και με τα πλούτη του καταφέρνει και «αγοράζει» το όνομα Γκάτσμπυ –και φήμη… Έτσι επιστρέφει για να «αγοράσει» επιτέλους τον μεγάλο του έρωτα… Αλλά η Νταίζη έχει στο μεταξύ παντρευτεί έναν πλούσιο –«από κούνια»… και έχει μαζί του παιδί… δεν είναι πια αυτή που ήταν… η «δική του» Νταίζη… Γι’ αυτό ο Γκάτσμπυ δεν αρκείται στο να «κερδίσει» τον έρωτά της, πάλι, τώρα… απαιτεί να «αγοράσει» -αναδρομικά- και τον χαμένο χρόνο… να ακυρώσει αυτά τα πέντε χρόνια ζωής, της δικής της ζωής
…Κι αυτή η ύβρις είναι που θα φέρει τη νέμεση…
Το χρήμα, λένε, ή μάλλον λέγανε κάποτε, δεν φέρνει την ευτυχία… Ναι, αλλά αν είσαι δυστυχισμένος και πλούσιος -λέμε τώρα!- αγοράζεις όποια δυστυχία θέλεις… Αν έχεις, ας πούμε, μια ερωτική απώλεια, πνίγεις τη θλίψη σου παραγγέλνοντας με τα λεφτά σου, όποια παρηγοριά /διασκέδαση γουστάρεις… Ενώ αν είσαι φτωχός… (Παύση) Αν είσαι φτωχός με καρκίνο, ας πούμε… πεθαίνεις στην ανέχεια… ή προσπαθείς να θεραπευτείς, ή τουλάχιστον να παρατείνεις τη ζωή σου, όσο μπορείς, σε ένα δημόσιο νοσοκομείο… Ενώ αν είσαι πλούσιος… είναι αλλιώς… πας στους καλύτερους γιατρούς και στα καλύτερα θεραπευτικά κέντρα, μπορείς να έχεις γύρω σου… την καλύτερη δυνατή βοήθεια… και την καλύτερη συμπαράσταση… πραγματοποιείς, αν θέλεις, τα τελευταία σου βίτσια /επιθυμίες σαν προνομιούχος ετοιμοθάνατος… Έχει διαφορά, ε;… Αν και, όπως λένε, καλύτερα να είσαι πλούσιος και υγιής παρά φτωχός και ασθενής… Έτσι δεν είναι;
Πλούσιοι είναι, ας πούμε, αυτοί που ξέρουν πώς να βγάζουν χρήματα… Όπως ο Μπιλ Γκέιτς… όπως ο Στίβεν Τζομπς… που έγιναν και διάσημοι γιατί κατάφεραν να γίνουν πλούσιοι… Ή όπως η Όπρα… η Μαντόνα… που έγιναν πλούσιες σαν διάσημες… και πλούσιες και διάσημες… Πλούσιοι είναι όσοι βρέθηκαν με χρήματα, τα οποία ξέρουν να τα διατηρούν… να τα επενδύουν… να τα αυγατίζουν… να τα αξιοποιούν… με τον «καλύτερο» δυνατό τρόπο. Όπως ο Ένγκελς, ας πούμε… που επένδυσε στον ανίκανο να διαχειριστεί στοιχειωδώς τα οικονομικά του, Μαρξ… κι έγινε συνεταίρος του στον μαρξισμό… γράφοντας το όνομά του στην Ιστορία.
Από την άλλη, φτωχοί δεν είναι όσοι δεν ξέρουν πώς να αποκτήσουν πολλά χρήματα… ή όσοι δεν ξέρουν τι να κάνουν με τα πολλά χρήματα… ακόμα κι αν τα είχαν… Ίσως γιατί ποτέ δεν τους ενδιέφεραν τα χρήματα… και… γι’ αυτό ποτέ δεν είχαν… Αυτοί απλώς δεν είναι πλούσιοι… δεν κάνουν για πλούσιοι. Άλλο αυτό όμως… Μπορεί και να επένδυσαν αλλού.
Οι άνθρωποι, οι περισσότεροι άνθρωποι, βλέπεις… έλκονται από τη δύναμη. Έλκονται… από τους ανθρώπους που κατέχουν τη θέση μιας δύναμης… μιας δύναμης που τους επιτρέπει να κάνουν πράγματα… που άλλοι δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν… Ή, που τους επιτρέπει να μην κάνουν πράγματα, αν δεν θέλουν, που οι άλλοι είναι αναγκασμένοι να κάνουν… Κι ας μην είναι, όσοι κατέχουν αυτή τη θέση, αυτοί καθαυτοί, δυνατοί σαν άνθρωποι… Κι ας είναι ψεύτικοι… αδύναμοι… «λίγοι»… χωρίς αυτήν τη θέση…
Στην εποχή μας… τη δύναμη συνήθως κατέχουν, μόνο όσοι έχουν πλούτη… όσοι έχουν τα μέσα να «αγοράζουν» αυτά που θέλουν… Δεν υπάρχουν, βλέπεις, πια εξ αίματος ισχυροί… γαλαζοαίματοι… Κι ας μην αξίζουν όσοι κατέχουν τα πλούτη… τη δύναμη που τους δίνουν τα πλούτη τους… Κι ας έτυχε απλώς να είναι… να γίνουν πλούσιοι… είτε γιατί κληρονόμησαν μια περιουσία… είτε γιατί έκαναν, ρισκάροντας ή από καθαρή τύχη, την κατάλληλη κίνηση / επιλογή / επένδυση… την κατάλληλη στιγμή…
Αλλά οι άνθρωποι, συνήθως, οι περισσότεροι άνθρωποι -σήμερα, κι όπως πάντα- έλκονται από τη δύναμη… από τη θέση ισχύος που κατέχει ένας άνθρωπος… για όσο την κατέχει… όποιος κι αν είναι αυτός… Και όχι πια από την προσωπικότητά του… όχι από την σοφία του… όχι από την αληθινή ομορφιά του… Κι έτσι, είναι σαν να του λένε… να λένε στον άλλον, σε αυτόν που έχει… που φαίνεται να έχει… ένα σχήμα… μια ακεραιότητα χαρακτήρα… μια αξιοπρέπεια, ένα ήθος… κάτι… ένα ταλέντο… μια συμπεριφορά… -ακόμα κι αν δεν του το λένε κατάμουτρα-… είναι σαν να του λένε: «Μα πώς;… πώς γίνεται να είσαι ωραίος τύπος;… να είσαι ολοκληρωμένος;… να έχεις αυτοπεποίθηση;… να είσαι αυτάρκης;… Πώς γίνεται;… να είσαι άνθρωπος σοφός… με ευθυκρισία… αυθεντικός… διορατικός… αφού δεν κατάφερες να αξιοποιήσεις όλα αυτά τα χαρίσματα;… να επωφεληθείς από αυτά;… και ν’ αποκτήσεις οφέλη… πλούτο και αναγνώριση –που προσφέρουν τα πλούτη;»… Ή ακόμα χειρότερα, είναι σαν να του λένε στην τελική: «Μα ποιος είσαι; Ποιος νομίζεις, τέλος πάντων, ότι είσαι;»
Πρόσεξε: Αν μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις, επειδή απλώς μπορείς να αγοράσεις ό,τι θέλεις, υπάρχει κίνδυνος να κάνεις εντέλει ό,τι θέλεις… ξανά και ξανά… και όλο και περισσότερο… ώσπου κάποτε να ξεπεράσεις τα όρια… και να μετανιώσεις μετά… όταν πια θα είναι αργά για να επανορθώσεις… γιατί έκανες πράγματα ή γιατί δεν έκανες πράγματα… επειδή απλώς μπορούσες… Ή να φτάσεις στον κορεσμό… και να μη θέλεις πια… να μη θέλεις τίποτα πια. Πρόσεξε τι επιθυμείς… αν μπορείς απλώς να το αγοράσεις…
Εντάξει, υπάρχουν πλούσιοι και υπάρχουν φτωχοί… πάντα υπήρχαν αυτοί… Πλούσιοι όμως δεν είναι όσοι έχουν πολλά χρήματα… Ούτε οι φτωχοί είναι το άλας της γης… Υπάρχουν και οι άλλοι… που δεν είναι ούτε πλούσιοι ούτε φτωχοί… που είναι αυτοί που είναι… αυτοί που επιλέγουν να είναι… αυτοί που μπορούν… που μπορούν να είναι… ο εαυτός τους… που θέλουν… να γίνονται… να ολοκληρώνονται… που το παλεύουν… που το παλεύουν να είναι… ό,τι είναι… Και που τα καταφέρνουν να είναι… να ζήσουν κάθε στιγμή, καλή και κακή… να γευτούν τη ζωή… χωρίς να ξεχνάνε… ποιοι ήταν, ποιοι είναι.
Μην είσαι μαλάκας… η ζωή είναι… πολύτιμη… είναι μοναδική… με χρήμα ή χωρίς χρήμα… Τι πάει να πει: πλούσιοι και φτωχοί;
Μήπως έχεις να μου δανείσεις 50 – 70 ευρώ… για να βγούμε έξω να τα πιούμε; Ε; Έλα, κερνάω εγώ…