Ο ποιητής Πολ Βερλαίν (Paul Verlaine, 30 Μαρτίου 1844, Μετζ – 8 Ιανουαρίου 1896, Παρίσι) γεννήθηκε στην πόλη Metz στις 30 Μαρτίου το 1844. Δε θα έλεγε κάποιος ότι σαν μικρό παιδάκι ήταν ιδιαίτερα φρόνιμος, καθώς μια φορά κόντεψε να καταπιεί έναν σκορπιό και μια άλλη φορά έχωσε το χέρι του μέσα σε καυτό νερό που έβραζε!
Το 1851 μετακομίζουν οικογενειακώς στην πόλη του Παρισιού, όπου μεγαλώνοντας θα έρθει σε επαφή με την ομάδα των Παρνασσιστών και θα αναπτύξει φιλικές σχέσεις με τον Victor Hugo. Στο Παρίσι θα εκδώσει την πρώτη ποιητική συλλογή του, την οποία θα χρηματοδοτήσει η ξαδέρφη του Eliza. Στο Παρίσι θα καλέσει τον νεαρό Αρθούρο Ρεμπώ, το άτομο που θα φέρει τα πάνω κάτω στην ζωή του.
Προσωπικές σχέσεις
Ένα απόγευμα στο σπίτι του φίλου του Charles de Sivry, θα γνωρίσει την ετεροθαλή αδερφή του Mathilde Maute, την οποία ερωτεύεται. Μέσω μιας επιστολής ζητά από τον αδερφό της, να την παντρευτεί (1870). Στο ποίημα του L’Allee, o Πολ Βερλαίν καταγράφει τις πρώτες εντυπώσεις αυτής της συνάντησης:
“ Blonde, en somme. Le nez mignon avec la bouche
Incarnadine, grasse, et divine d’orgueil”
“Blonde, dainty nose, plump, cherry lips, divine
With pride unconscious.—Subtler, certainly”
Η όποια οικογενειακή ευτυχία δε θα κρατήσει πολύ, ούτε θα αναζωπυρωθεί με την έλευση του παιδιού τους. Μετά την αποχώρησή του για το Λονδίνο θα το δει μία φορά. Χρόνια αργότερα θα μάθει ότι ασκεί το επάγγελμα του ωρολογοποιού. Το ζευγάρι θα αναγκαστεί να μείνει με τους γονείς της κοπέλας. Το κλίμα είναι βαρύ για πολλούς λόγους, κυρίως όμως λόγω του αλκοόλ που καταναλώνει ο Βερλαίν .
H Mathilde Maute Verlaine θα καταθέσει αίτηση διαζυγίου όταν ο Βερλαίν βρίσκεται στην φυλακή (1873-1875) για την απόπειρα τραυματισμού κατά του Ρεμπώ και δε θα τον ξανασυναντήσει ποτέ πια. Η Mathilde δε θέλησε να τον δει, ούτε πριν το ατυχές γεγονός με τον Ρεμπώ, όταν ο ίδιος της είχε γράψει να τον συναντήσει στις Βρυξέλλες, απειλώντας την ότι θα αυτοκτονήσει αν αρνηθεί. Ωστόσο ο Βερλαίν διατήρησε για πολλά χρόνια τις προσδοκίες του για επανασύνδεση με την Mathilde, οι οποίες έσβησαν όταν αυτή ξαναπαντρεύτηκε.
Αρθρουρ Ρεμπώ (1854-1891)
Λόγω του χαρακτήρα του, ο δάσκαλός του στο σχολείο έλεγε ότι επρόκειτο είτε για ιδιοφυία είτε για ψυχασθενικό άτομο. Απότομος, βίαιος, χωρίς κανόνες ο Ρεμπώ μέχρι το 1871 το είχε σκάσει από το σπίτι του τέσσερις φορές μέσα σε έξι μήνες. Πάντα ήθελε να φύγει από τον μικρό τόπο του και να βρεθεί στο Παρίσι.
Και η ευκαιρία αυτή του δόθηκε όταν στέλνοντας τους στίχους του στον Πολ Βερλαίν , ο τελευταίος τον αποκάλεσε ιδιοφυία και του πρότεινε να έρθει αμέσως στο Παρίσι (1871). Η προσπάθεια του Βερλαίν να αποδεχτούν οι ποιητικοί κύκλοι του, την «ιδιοφυία» του Ρεμπώ απέβησαν άκαρπες, ίσως περισσότερο λόγω του εκρηκτικού χαρακτήρα του Ρεμπώ και λιγότερο λόγω της πρωτοποριακής στιχουργικής του.
Μια θυελλώδη σχέση
Η σχέση τους υπήρξε θυελλώδης: ο Πολ Βερλαίν εγκατέλειψε για χάρη του τη γυναίκα και το παιδί τους. Μαζί ταξίδεψαν στο Βέλγιο, στις Βρυξέλλες και έμειναν στο Λονδίνο για λίγο καιρό. Στο Λονδίνο βρέθηκαν δύο φορές, την πρώτη φορά πήγαν μαζί(1872). Την δεύτερη φορά μετά από τον πρώτο τους χωρισμό ο Βερλαίν τον κάλεσε τηλεγραφικώς(1873). Αυτή τη δεύτερη φορά στο Λονδίνο, τα οικονομικά τους βρίσκονταν σε άσχημη κατάσταση. Η αφορμή του χωρισμού τους, ήταν το σχόλιο του Rimbaud για το μπαγιάτικο ψάρι που είχε αγοράσει ο Verlaine.
O Πολ Βερλαίν τον εγκατάλειψε αμέσως χωρίς δραχμή στο Λονδίνο και έφυγε για τις Βρυξέλλες. Εκεί θα παιχτεί η τελευταία πράξη της σχέσης τους, όταν μετά από τηλεγράφημα του Πολ Βερλαίν στον Rimbaud -για να τον συναντήσει στις Βρυξέλλες- ο τελευταίος πηγαίνοντας στο ξενοδοχείο όπου διέμενε ο Verlaine, τον αποχαιρετά οριστικά. Μετά από μία μικρή βόλτα στους δρόμους των Βρυξελλών όπως είχαν κάνει ένα χρόνο νωρίτερα, επέστρεψαν στο δωμάτιο του ξενοδοχείου – εκεί βρισκόταν και η μητέρα του Verlaine- ο Verlaine τράβηξε πιστόλι και πυροβόλησε δύο φορές τον Rimbaud, τραυματίζοντάς τον ελαφρά στο χέρι.
Ο Πολ Βερλαίν θα συλληφθεί, θα οδηγηθεί στις φυλακές Prison de Carmes και θα καταδικαστεί με ποινή φυλάκισης δύο χρόνων και χρηματικό πρόστιμο 200 φράνκα. Γράφει μέσα από τις φυλακές το ποίημα Le ciel est par dessus, le toit, όπου στο τελευταίο δίστιχο αναρωτιέται για το τι έχει κάνει με τα νιάτα του, “ Dis qu’as tu fait, toi que voila, de ta jeunesse?”.
Esther Boudin & Eugenie Krantz
To 1891 o Πολ Βερλαίν ερωτεύεται δύο γυναίκες: την Esther Boudin και την Eugenie Krantz. Μάλλον ήταν πιο πολύ ερωτευμένος με την πρώτη, η οποία ή ήταν παντρεμένη ή είχε παράλληλη σχέση με κάποιον άλλον. Αυτές οι γυναίκες δεν ήταν νέες, ούτε πολύ όμορφες, ούτε νοικοκυρές. Δεν ήταν καν πιστές στον Verlaine και ξεπουλούσαν αμέσως τα ποιήματά του για λίγα φράνκα! Η συμβίωση έμοιαζε τις περισσότερες φορές με φασαρία παρά με κάτι άλλο: “ Tu m’as frappe, c’est ridicule, Je t’ai battue et c’est affreux…”, “Με χτύπησες είναι γελοίο, σε πάλεψα είναι τρομερό”!
Αλκοόλ
Ο Πολ Βερλαίν είχε ιδιαίτερη αδυναμία στο αλκοόλ και κυρίως στο αψέντι, το οποίο το αποκαλούσε « πράσινη μάγισσα». Άρχισε να πίνει πολύ από το 1862 όταν ήταν στο Fampoux με αυξητικές τάσεις μέχρι το 1870. Η Mathilde, μετά το γάμο τους κατάφερε να τον περιορίσει για κανένα χρόνο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα υπερκατανάλωσης αλκοόλ από τον Πολ Βερλαίν αποτελεί ο θάνατος της εξαδέλφης του Eliza. Ο ποιητής πίνει για 3 μέρες σε ένα πανδοχείο. Δυστυχώς οι περισσότερες φάσεις της ζωής του συνοδεύονται από το αλκοόλ, με μικρές διακοπές.
Τίτλοι τέλους
Ο Πολ Βερλαίν απεβίωσε στις 8 Ιανουαρίου του 1896, έχοντας καταρρεύσει πλήρως ο οργανισμός του. Έπασχε από βρογχίτιδα, καρδιοπάθεια, σύφιλη, διαβήτη και αρθρίτιδα. Μέρος των εξόδων της κηδείας του καλύφθηκε και από το Υπουργείο Παιδείας της εποχής. θεωρήθηκε ως μία έμπρακτη συγγνώμη προς τη στάση που τήρησαν πολλοί απέναντί στο έργο του με γνώμονα την ζωή του. Αγαπημένο μου ποίημα του, το Nevermore από τη συλλογή Poemes Saturniens. Διαβάστε καταραμένοι ποιητές, γαλλιστί Les poetes maudits, ένα αφιέρωμα για τους καταραμένους ποιητές
cityculture.gr/ γράφει η Αριστέα Αθ. Βραζιώτη