Ο υπογράφων κατάφερε να παρακολουθήσει τέσσερις μόνο παραστάσεις του Φεστιβάλ αυτού καθώς και 2 σεμινάρια. Η απουσία κριτικών που γράφουν άρθρα για όσα βλέπουν, είναι ολοφάνερη εδώ. Το ίδιο το Φεστιβάλ και οι οργανωτές του θα έπρεπε να καλούν μερικούς θεατρολόγους (ακόμη και προπτυχιακούς φοιτητές των Τμημάτων Θεάτρου) οι οποίοι θα μπορούν να συντάσσουν κριτικά σημειώματα για όσα θεάματα βλέπουν. Αυτές οι κριτικέςθα είναι διπλά χρήσιμες : αφενός θα βοηθούν τους καλλιτέχνες να βελτιωθούν και αφετέρου θα μένουν ως «ίχνη» για μελλοντικούς μελετητές. Επίσης θα βοηθούν κάποιους μελλοντικούς κριτικούς να κάνουν πρακτική εξάσκηση.
Είδαμε την «Πινακοθήκη των Ηλιθίων» του Νίκου Τσιφόρου, από την Ομάδα Χ.Ν.Ο.Υ. της Ιατρικής Σχολής Θεσσαλονίκης. Νομίζουμε πως η έμπειρη αυτή ομάδα βασίσθηκε πολύ στο κείμενο και σχεδόν καθόλου στα άλλα εν δυνάμει στοιχεία του θεάτρου, όπως η σιωπή, το διαπεραστικό βλέμμα, οι βουβή επικοινωνία, οι παύσεις, οι ανάσες, τα αγγίγματα. Τα μέλη της ομάδας διεκπεραίωσαν με επιτυχία τις ανάγκες του κειμένου, τους ένοιαξε όμως περισσότερο να το πουν παρά να το παίξουν ή να το ερμηνεύσουν. Απόδειξη αυτού οι πολύ λίγες φορές που οι θεατές γέλασαν (και το κείμενο περιέχει αρκετές τέτοιες στιγμές). Καταλαβαίνουμε πως το επέλεξαν διότι τους προσέφερε την δυνατότητα να κάνουν μοναχικές πρόβες ανά δυο (πολλοί οι διάλογοι ΔΥΟ προσώπων διαδοχικά και εναλλάξ σε όλο το κείμενο). Όμως ως πότε θα επιλέγουν ένα κείμενο με βάση τις ευκολίες που αυτό τους παρέχει ; Αδικαιολόγητες οι μακρόσυρτες ακίνητες πόζες πολλών ηθοποιών στο βάθος της σκηνής. Δεν τα κατάφεραν επίσης να φωτίσουν καλά τους διαλόγους των δυο ζευγαριών στο πλοίο στο προτελευταίο μέρος του έργου, δηλαδή το φως που έπεφτε στο ένα ζευγάρι φώτιζε και το άλλο (που έμενε σιωπηλό) ! Πετυχημένη η έναρξη με τον συγγραφέα να γράφει κάτι σε μια παλιά γραφομηχανή με την συνοδεία τζαζίστικων ήχων. Τα σκηνικά αξεσουάρ ήταν ελάχιστα, αφαιρετικά και άχαρα,αποδεικνύοντας τη μεγάλη δυσκολία του να κουβαλά ένας θίασος βαριά σκηνικά από μεγάλη απόσταση. ΄Ισως να εξυπηρετεί τους θιάσους στο μέλλον το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. με τυχόν δικά του από τις αποθήκες του ….Πάντως η Ομάδα αυτή (το ταλέντο του σκηνοθέτη αλλά και των περισσοτέρων εξ αυτών) θα μπορούσε να πετύχει περισσότερα πράγματα με ένα μιούζικαλ ή μια επιθεώρηση….. Ας της το ευχηθούμε για μια επόμενη χρονιά.
΄Επαιξαν οι : Βιόλου Ζωή, Χριστέλια Κάτια, Καψάλης Γιάννης, Παπαδημητρίου Δήμος, Χατζόπουλος Νίκος, Κάρμας Κώστας, Κυριακάκη Ιωάννα, Γάτου Άννα-Μαρία, Μαλεζάς Γιάννης,Μαραγκός Γιώργος, Ιωακείμ Κώστας, Νικολετάτου Ζωή, Μωϋσίδου Ρόζα, Γραμματικοπούλου Μαρία, Γεωργίου Αρετή, Αυγουστή Ηλέκτρα, Παπαδόπουλος Σταμάτης (ο οποίος έκανε και την σκηνοθεσία).
Είχαμε την …. ατυχία να δούμε την παράσταση «Μονόπολις : ΄Ενας πανηγυρικός για την Αθήνα» από την Θεατρική Ομάδα «Θεατροδίνη»του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Περίπου 25 φοιτητές μας παρουσίασαν μια δική τους εκδοχή της σύγχρονης ιστορίας της πρωτεύουσας. Κείμενα χωρίς ειρμό, χωρίς κάποια σύνδεση μεταξύ τους, μερικά μάλιστα ήταν και άσχετα με το κεντρικό θέμα. Ο άνθρωπος που τα βρήκε ή τα έγραψε δεν σκέφθηκε πως τους Σερραίους δεν τους ενδιαφέρει να ακούσουν ασήμαντες λεπτομέρειες από τα όσα έχουν συμβεί στην πρωτεύουσα τα τελευταία 100 χρόνια. Μας έδωσαν την εντύπωση πως ήθελαν όλοι τους να κάνουν επίδειξη του … υποκριτικού «ταλέντου» τους (σε πολλούς ανύπαρκτο),και όχι να μας ενημερώσουν για κάτι που ίσως να μας ενδιέφερε. Το κοινό εγκατέλειπε από τα πρώτα κιόλα λεπτά την αίθουσα συνεχώς, στο τέλος μείναμε μόνο όσοι -λίγοι- είχαμε ειδικό λόγο να το κάνουμε ή από ευγένεια. Στον τομέα της σκηνοθεσίας είχαμε πολλές χασμωδίες και αδικαιολόγητα κενά. Δεν υπήρχε ρυθμός, όλοι ήταν υποτονικοί, οι ηθοποιοί κοιτούσαν διαρκώς και χωρίς λόγο το σανίδι, ενώ τακτικά αντάλλασαν βλέμματα του στυλ «τώρα εγώ μιλάω ή εσύ ;». Ανεβοκατέβαιναν από την πλατεία στην σκηνή χωρίς λόγο, κάλυπταν οπτικά ο ένας τον άλλο με το κορμί του και έτσι δεν βλέπαμε τι γινόταν στο βάθος της σκηνής, έπαιζαν με ή χρησιμοποιούσαν κακοφτιαγμένα αντικείμενα χωρίς ιδιαίτερη σημασία. Κάποιοι από αυτούς είχαν ωραίες φωνές και τραγούδησαν όμορφα κάποια κομμάτια, όμως κάποιοι άλλοι ήταν εξαιρετικά φάλτσοι και άτονοι. Ακούστηκαν συνολικά πολύ λίγα τραγούδια, ενώ το κεντρικό θέμα επέτρεπε να ακουστούν πολύ περισσότερα, ώστε να καλύψουν τις σκηνικές τους αδυναμίες και να μας χαρίσουν έτσι ένα μουσικό θέαμα καλής ποιότητας. Αντιθέτως είδαμε ένα θεατρικό σύνολο χωρίς νόημα και χωρίς στόχο, βαρετό και ανιαρό. Μπορεί κάποιος από την ομάδα να μας πει γιατί πανηγύριζαν (φωνές, πηδηματάκια, χαρτάκια, καραμούζες) στην αρχή της παράστασης στο άκουσμα κάποιων ημερομηνιών και γεγονότων ; Πάντως η χαρά αυτή θα μπορούσε να υπάρχει και στη συνέχεια της παράστασης. Εμείς όμως είδαμε μια μουντή παράσταση, γεμάτη θλίψη και ψευδο-φιλοσοφία. Επίσης κάποιος να μας πει γιατί δεν πραγματοποίησαν προβολές επί μιας μεγάλης οθόνης πίσω για να δούμε κάποια ιστορικά πρόσωπα ή γεγονότα,ενώαντ’ αυτού βλέπαμε το μαύρο και άχαρο πανί που μας «πλάκωνε» την ψυχή ; Οι προβολές σε γιγαντοοθόνη είναι ένα εύρημα (πολύ της μόδας την τελευταία δεκαετία) που δεν απαιτεί ιδιαίτερα κόστη, απαλλάσσει από μεταφορές βαριών σκηνικών, ενώ ξεκουράζει και τον θεατή.
Η συνολική διάρκεια ήταν 2 ώρες (μας κούρασε ακόμη και αυτή), ενώ θα έπρεπε να μείνουν στην μια ώρα το πολύ, άρα να «πετάξουν» τα μισά κείμενα. Όμως ΠΩΣ να το κάνουν, όταν ήταν ολοφάνερο πως όλοι τους ήθελαν να πουν πολλά λόγια (23 άτομα επί σκηνής), και δεν αντιλαμβανόταν πως έτσι μας κούραζαν διπλά ! Ένα μπλα-μπλα-μπλα χωρίς λόγο ύπαρξης, τη στιγμή που το σύγχρονο θέατρο έχει καταλάβει πως η ποιότηταβρίσκεται στις παύσεις και την σιωπή. Αυτή η δουλειά άξιζε να παρουσιασθεί (επιμένουμε : η μισή μόνον) σε εγκαίνια κάποιου αθηναϊκού ιδρύματος ή σε μια επέτειο αθηναϊκούιδιωτικού Σχολείουκαι όχι σε μια επαρχιακή πόλη δεν ενδιαφέρεται για τα τεκταινόμενα σε άλλες πόλεις, έστω κι αν είναι πρωτεύουσες.
΄Επαιξαν οι : Αβραμίδης Λεωνίδας, Βαμιαδάκης Αντώνης, Γούση Χριστίνα, Δουλφής Γιάννης, Ελευθεριάδης Ηλίας, ΖαβαντήΜάρω, Καρδακάρης Κωνσταντίνος, ΚουμαριώτηΓαβριέλλα, Κρυσταλόγιαννη Κατερίνα, Μέλλιου Νεφέλη, Μιχαλοπούλου Εύα, Μπεντούρ Διονύσης, Ξένος Διονύσης, Παπαδάκη Μαρία, Παπαδόπουλος Άγγελος, Σταμπολάκη Μαριάννα, Σταμπολάκη Χρυσούλα, Στούπα Μάρα, ΤσούρουΚύρα, Φασουλάς Γιώργος, ΧαλδαίοςΚωστας, Ψάχου Ανθή. Σκηνοθεσία : Τάσος Καρακύκλας
Η θεατρική ομάδα του Πανεπιστημίου Κύπρου μας παρουσίασε τις «Πριγκίπισσες», μια σύνθεση κειμένων από παραμύθια. Εδώ είχαμε ένα θέαμα πολύ μικρότερης διάρκειας (μόλις 1 ώρα) και με 4 ηθοποιούς-φοιτήτριες μόνο επί σκηνής, εκ των οποίων οι δυο ανέλαβαν το μεγαλύτερομέρος των κειμένων, ενώ οι άλλες είχαν πολύ λιγότερη συμμετοχή (γιατί ;). Η ομάδα αυτή έδειξε πως έχει πολύ περισσότερο ταλέντο στην υποκριτική από τους προηγούμενους, διότι διαθέτουν λεκτική έκφραση πολυποίκιλη και με έντονους χρωματισμούς, ενώ και σωματικά βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο (μεγάλη εκφραστικότητα των χεριών και των μυών του προσώπου). Οι ενστάσεις μας γι’αυτούς αφορούν την μεγάλη ταχύτητα της ομιλίας τους, τόσο μεγάλης που δεν καταλαβαίναμε τι έλεγαν ! Ξέρουμε πως στην Κύπρο μιλούν γρήγορα, εδώ όμως ξεπέρασαν κάθε ρεκόρ ταχύτητας και μας άφησαν με πολλές απορίες πάνω σε όσα ήθελαν να μας διηγηθούν. ΄Ασε και την κυπριακή προφορά ! Αυτή, σε συνδυασμό με την μεγάλη ταχύτητα, μας έκανε να κοιταζόμαστε και να ρωτάμε ο ένας θεατής τον άλλο «τι είπε τώρα ;» – Επίσης δεν είδαμε κάποια συνοχή στα παραμύθια και νομίζαμε πως πηδούσαν από το ένα στο άλλο χωρίς λόγο και νόημα. Δεν καταλάβαμε γιατί τοποθέτησαν (κρέμασαν σε κρεμάστρα με ροδάκια) περίπου 20 κοστούμια στο αριστερό άκρο της σκηνής (τα πιο πολλά δεν τα χρησιμοποίησαν) και γιατί η οθόνη προβολών δεν ήταν κεντραρισμένη (έγερνε προς τα αριστερά, αφήνοντας κενό στα δεξιά). Επίσης να τους πούμε πως τα βίντεο που βλέπαμε δεν είχαν σχέση με τα όσα ακούγαμε (τα πρόβαλαν απλώς για να γεμίσει η σκηνή, ήτοι να μας εντυπωσιάσουν και το κατάφεραν). Πάντως ήταν ο μόνος φοιτητικός θίασος (απ’ όσους είδαμε φέτος) που χρησιμοποίησε το σύστημα ανεβάσματος και κατεβάσματος σκηνικών από ψηλά, έστω κι αν τα όσα σχήματα (τι παρουσίαζαν, αλήθεια 😉 κατέβηκαν για 10 λεπτά, δεν δικαιολογήθηκαν απόλυτα από την σκηνοθεσία,δεν επεξήγησαν ή «συμπλήρωσαν» τα κείμενα. Οι ίδιοι μοίρασαν ένα ερωτηματολόγιο στους θεατές πριν την έναρξη, το πήραν συμπληρωμένο λίγα λεπτά αργότερα, όμως το μόνο που πέτυχαν ήταν να διαβάσουν κάποια αποσπάσματα-γνώμες των θεατών στο τέλος, παρά να το κάνουν πράξη και να αυτοσχεδιάσουν επ’ αυτών. Η μόνη όμορφη στιγμή ήταν όταν κάλεσαν, όσες απάντησαν, να χορέψουν επί σκηνής.Τότε όμως είδαμε άσκοπο χορευτικό αυτοσχεδιασμό, εκτός από μια πιτσιρίκα που ήταν «όλα τα λεφτά» !.. Τέλος να πούμε πως δεν δικαιολόγησαν τον τίτλο της παράστασης, ούτε κειμενικά, αλλά ούτε και σκηνοθετικά (με την απόδοση κάποιου σχετικού ρόλου). ΠΟΥ ήταν οι πριγκίπισσες στο κείμενο και στην σκηνή ;
΄Επαιξαν οι : Χριστίνα Θεοχάρους, Μαρία Σωκράτους, Κατερίνα Χατζηγεωργίου
Σκηνοθεσία : Μάριος Θεοχάρους
Η ίδια ομάδα οργάνωσε ένα σεμινάριο παραμυθιού στην μικρή σκηνή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Εκεί διατήρησαν το ίδιο μπρίο και την ίδια εκφραστικότητα (ο σκηνοθέτης και μια βασική του ηθοποιός έμοιαζαν σαν να μας παρουσίαζαν ένα άλλο θεατρικό έργο, με διαλόγους, ρόλους, έξυπνες ατάκες) όμως δεν καταλάβαμε γιατί να βάλουν τα 12 μικρά παιδιά να γράψουν ένα παραμύθι και όχι να το παίξουν.Είδαμε τα πιο μεγάλα κορίτσια να γράφουν όσα τα μικρότερα δεν μπορούσαν ούτε κατά διάνοια να σκεφτούν. Επίσης αναρωτιόμαστε : παιδιά Πρώτης και Δευτέρας Δημοτικού ΠΩΣ θα καταλάβουν έννοιες όπως «παράβαση», «ανυπακοή» (σε χαρτιά που μοίρασαν στην αρχή σαν ενδογενή στοιχεία παραμυθιών, στοιχεία για τα οποία διαφωνούμε, αυτά είναι για φοιτητές Παιδαγωγικής και Φιλοσοφικής και όχι για μικρά παιδιά), ακόμη και αν τους την εξηγήσεις ;Και αν την καταλάβουν (αμφίβολο), πώς μπορούν να την αποδώσουν σκηνικά ; Και γιατί στο πρόγραμμα μιλούσαν κυρίως για δραματοποίηση παραμυθιών και όχι για συγγραφή ;
Την τελευταία μέρα του Φεστιβάλ η Δεύτερη Ομάδα Θεάτρου των ΤΕΦΑΑ Σερρών παρουσίασε μια διασκευασμένη παραλλαγή του παραμυθιού «Ο Τζακ και η Φασολιά». Πρόκειται για μια ομάδα που έχει εμπειρία στο Θέατρο (μεγάλη άνεση στην χορευτική κίνηση, πολλά ευρήματα βασισμένα στα σώματα των νεαρών ηθοποιών), όμως σε πολλές στιγμές είδαμε μια αμηχανία και όχι σωστή εκφορά του λόγου. Αυτός έβγαινε χωρίς τους κατάλληλους τονισμούς σε πολλές λέξεις, με αποτέλεσμα να μην καταλαβαίνουμε τι ήθελαν να πουν.Ο βασικός ήρωας αλλά και κάποιοι άλλοι κοιτούσαν διαρκώς και χωρίς λόγο το σανίδι, ενώ δεν ήξεραν πώς να κινηθούν στον χώρο σε σχέση με τους υπόλοιπους ηθοποιούς. Δηλαδή καλή η σωματική έκφρασή τους,αλλά μόνο σε χορευτικό επίπεδο και όχι σε θεατρικό. Το κείμενο της Ελευθερίας Τραπεζανλίδουήταν φλύαρο και φιλοσοφικό, μακριά από την παιδική ηλικία, χωρίς την παραμικρή ένδειξη ότι ήθελαν να την προσεγγίσουν (πολλά παιδάκια δίπλα μας ρωτούσαν τη μαμά τους ΓΙΑΤΙ αυτό και ΓΙΑΤΙ εκείνο). Οργάνωσαν κάποια χορευτικά και τα τοποθέτησαν εμβόλιμα σε κάποιες στιγμές, όμως δεν μας έδωσαν να καταλάβουμε τον λόγο της ύπαρξής τους (μπήκαν μόνο για να δώσουν μια διαφορετική –παράξενη θα λέγαμε- οπτική και όχι να εξηγήσουν ή να υποστηρίξουν κάτι). Δεν καταλάβαμε π.χ. το εμβόλιμο χορευτικό με τις κορδέλες σε σχέση με το κείμενο, ούτε το δρώμενο με τα κοντάρια, στην αρχή. Τα έβαλαν γιατί είναι κομμάτια κάποιου μαθήματος στο ΤΕΦΑΑ ; Αν ήταν μια προσέγγιση αρχαίου δράματος, γιατί δεν είδαμε και μια συνέχεια αυτής και στουπόλοιπο μέρος ; Προσέξαμε ότι η όλη προσέγγιση του θέματος έγινε με στόχο να φιλοσοφήσουν υπέρμετρα και να δείξουν σκηνικο-χορευτικά ευρήματα, παρά να προσεγγίσουν ευαίσθητες ψυχές θεατών. Στο πρόγραμμα λένε ότι στόχος τους είναι οι ενήλικες θεατές, τότε όμως γιατί δεν έκαναν μια αντίστοιχη προσαρμογή στο τίτλο ; Το ξέρουν ότι πολλοί γονείς έφεραν τα παιδιά τους, πιστεύοντας πως ήταν προορισμένη η παράσταση γι’ αυτά ;
Σενάριο και σκηνοθεσία : Τραπεζανλίδου Ελευθερία
Βοηθός σκηνοθέτη : Κουσίνας Απόστολος
Χορογραφίες : Κουσίνας Απόστολος
Βοηθός χορογράφου : Παντέλα Παναγιώτα – Τούνα Κωνσταντίνα
Μουσική επιμέλεια : Πολίτης Σταμάτης,
΄Επαιξαν οι :Ανδρέου Στέλιος, Βαφάκου Γεωργία, Δαΐτσης Δανιήλ,Κοκούλης Χρήστος, Κουσίνα Αναστασία, Κουσίνας Απόστολος, Παντέλα Παναγιώτα, Παπούλιας Βασίλης, Παυλίδου Ανατολή, Πεπονίδου Δέσποινα, Ρίππης Γιώργος, Σταυρίδης Γιάννης, Τερζή Έλενα, Τούνα Κωνσταντίνα, Τραπεζανίδου Μάρθα, Τραπεζανλίδου Ελευθερία
Μουσικοί : Παντέλα Παναγιώτα, Πολίτης Σταμάτης, Σπυροπούλου Έφη
Πάντως γιατί το Φεστιβάλ να μη βάζει τέτοιες παραστάσεις σε πρωινές ώρες, ώστε να έρχονται Σχολεία να τις παρακολουθούν (στο «Τζακ και τη φασολιά» βέβαια θα έπρεπε να έρθουν Λύκεια και όχι Νηπιαγωγεία ή Δημοτικά – παρά τον τίτλο που σε προδιαθέτει για πρώτες τάξεις Δημοτικού!…) – Το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας π.χ. καλεί κάθε Σεπτέμβριο Σχολεία να παρακολουθήσουν προβολές ταινιών με θέματα που ενδιαφέρουν αντίστοιχες ηλικίες.
Οι ανωτέρω κριτικές μας μοιάζουν να «μαλώνουν» τις ομάδες, έχουν όμως στόχο να τις βοηθήσουν ώστε στα επόμενα Φεστιβάλ να γίνουν καλύτερες και να αποφύγουν λάθη που φέτος τους μείωσαν πολύ.
Οφείλουμε, πάντως, να ομολογήσουμε πως πρόκειται για ένα θεσμό που στήνεται με πολύ επιτυχία, κόπο, μεράκι και φιλικότητα από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Σερρών, εδώ και 11 χρόνια, παρέχοντας πολλές ανέσεις και ευκολίες σε όλες τις ομάδες, δίνοντάς τους την ευκαιρία να παρουσιάσουν τη δουλειά τους σε μια πολύ όμορφη σκηνή και σε μια πόλη που διψάει για το θέατρο. Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε να κάνουμε για τον Διευθυντή κ. Παναγιώτη Μέντη, έναν πολύ καλό συγγραφέα θεάτρου και ακούραστο εργάτη της Τέχνης αυτής, καθώς και στους άξιους συνεργάτες του κ. Ευαγγελία Δαμιανίδου (Γραμματέα), κ. Μιχάλη Κουβόπουλο (ήχος και φως), Νίκο Παπαδόπουλο (ομοίως), Κώστα Μάρτιν (φροντιστή), και όλους όσους εργάζονται ακούραστα επί 14 μέρες, αλλά και όλο το χρόνο για ένα τόσο επιτυχημένο Φεστιβάλ.