Στο θέατρο Εμπορικό, στην Αθήνα, παρακολουθήσαμε το αριστούργημα του Άρθουρ Μίλλερ Ο θάνατος του εμποράκου.
Ο Άρθουρ Μίλλερ γεννήθηκε το 1915 στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης, από Πολωνοεβραίους γονείς εύπορους μέχρι το οικονομικό κραχ του 1929. Ο Μίλλερ αναγκάσθηκε να εργασθεί για να εισαχθεί στη Δημοσιογραφική Σχολή του Πανεπιστιμίου του Μίσιγκαν, απ΄ όπου αποφοίτησε έχοντας περάσει από σπουδές αγγλικής φιλολογίας και θεατρικής γραφής. Ακόμα από τα φοιτητικά του χρόνια διακρίθηκε για θεατρικά έργα κερδίζοντας πολλά βραβεία. Από τα πιο γνωστά του έργα “Ήταν όλοι τους παιδιά μου”, “Δοκιμασία ή οι μάγισσες του Σάλεμ”, “Από Δευτέρα σε Δευτέρα”, “Ψηλά στη γέφυρα”, “Οι αταίριαστοι”, “Το τίμημα”, “Ο θάνατος του εμποράκου”. Παντρεύτηκε την Μαίρη Γκρέης Σλέιτερι, την Μαίρυλιν Μονρόε και την Ίνγκεμποργκ Μόρατ. Ταλαιπωρήθηκε, όντας θύμα της υστερίας που επικράτησε στην αντικομμουνιστική επιτροπή του γερουσιαστή Μακάρθυ. Πέθανε το 2005 σε ηλικία 89 ετών.
Στο έργο Ο θάνατος του εμποράκου ο Μίλλερ καταγράφει με έντονα χρώματα την άνοδο και πτώση ενός πωλητή, τη κατάκτηση και απώλεια του αμερικάνικου ονείρου, το δίπολο πλούτος-φτώχεια.
Ο ηλικιωμένος πωλητής -τον υποδύεται έξοχα ο Δημήτρης Καταλειφός- Γουίλι Λόμαν, ονειροπόλος, αγωνιστής, ρομαντικός, δεν μπορεί να δεχθεί τη συντριβή του αμερικάνικου ονείρου μετά το κραχ του 1929, εξακολουθεί να πιστεύει στην εκτίμηση των πελατών του, δεν προσαρμόζεται στις νέες καταστάσεις, πιστεύει στην αξία των δύο παιδιών του, αλλά το τέλος διαγράφεται τραγικό.
Ο Γουίλι, έχει δύο παιδιά από τον γάμο του με την Λίντα, τον Μπιθ και τον Χάππυ, με τον πρώτο όμως να διαφωνεί, να απογοητεύεται, να αποθαρρύνεται, να εκνευρίζεται.
Ο Γουίλι, σαν παλιάτσος σε βαριετέ, πίσω από το πλατύ χαμόγελό του στις επαγγελματικές του υποχρεώσεις και συναλλαγές, είχε μόνιμα ένα πελώριο εσωτερικό δάκρυ, που κυλούσε αργά και βασανιστικά σε όλη του το σώμα και τη ψυχή του.
Η συμπάθεια, που επαιτούσε και διαλαλούσε , από τους άλλους ήταν το κέρδος που αποκόμιζε από τη δύσκολη και κουραστική δουλειά του, όπως κέρδος ήταν και η σπουδαία σύζυγός του Λίντα, που τον ενθάρρυνε, τον εμψύχωνε και έπαιρνε πάντοτε το μέρος του στους μόνιμους καυγάδες του με τον Μπίθ.
Ο σκηνοθέτης και σκηνογράφος Γιώργος Σκεύας σεβάσθηκε με ιερό τρόπο την τεχνοτροπία, το ήθος και ύφος του συγγραφέα, κέντησε το κάδρο της παράστασης με θαυμάσια χρώματα, έδωσε πνοή στο θαυμάσιο έργο, καθοδήγησε τους ηθοποιούς ιδανικά, συνέθεσε ένα εξαίσιο μπουκέτο από ερμηνείες σε μια παράσταση που καθήλωσε και έθελξε τους πολυπληθείς θεατές, που εκστασιασμένοι, αποθέωσαν τους ηθοποιούς της τρίωρης παράστασης.
Ο Δημήτρης Καταλειφός πρόσθεσε μία ακόμη συγκλονιστική ερμηνεία σε όλες που προηγήθηκαν, εξαντλήθηκε σωματικά, πνευματικά και ψυχικά, εντυπωσίασε με τον τρόπο που κινήθηκε-παίζοντας κυρτός σε όλη τη παράσταση- και με το βαθύτατο συναίσθημα που η φωνή του εξέπεμπε και η έκφραση του προσώπου του απέδιδε.
Η Μαρία Καλλιμάνη, η ήρεμη δύναμη της οικογένειας, εντυπωσίασε στο ρόλο της Λίντα, ισορροπούσε ανάμεσα στην έκρηξη πατέρα και γιου, ανέδειξε το ταλέντο της.
Οι Γιώργος Νούσης-Μπιθ- και Τάσος Λέκκας- Χάππυ- ερμήνευσαν ικανοποιητικά του ρόλους των γιων της οικογένειας και βοήθησαν στην επιτυχία της παράστασης.
Ο Γιώργος Ζιόβας-στο ρόλο του Θείου Μπεν- μυστηριώδης και εντυπωσιακός- έδωσε με πειστικότητα στον αδελφό του Γουίλι ευκαιρίες που ο τελευταίος απέρριπτε.
Ο Γιώργος Πατεράκης στο ρόλο του σκληρού εργοδότη, εμφάνισε την σκληρότητα του νέου αφεντικού.
Τέλος οι Δημήτρης Αποστολόπουλος-στο ρόλο του Μπέρναντ, φίλου του Μπιθ-, η Χαρά Μάτα Γιαννάτου-στο ρόλο της Τζένη-. ο Χρήστος Ευθυμίου, στο ρόλο του Τσάρλυ, φίλου του Γουίλι, η Χρύσα Γκινίκη και η Ιοκάστη Αγαύη στους ρόλους των αδελφών Λόμαν, βοήθησαν στην επιτυχία της παράστασης.
Τα κοστούμια της Εβελίνας Δαρζέντα, η μουσική της Σήμης Τσιλαλή και οι φωτισμοί της Κατερίνας Μαραγκουδάκη συνετέλεσαν στην αποτελεσματικότητα του υπέροχου αυτού έργου.
Συντελεστές παράστασης
Μετάφραση – Δραματουργική επεξεργασία : Γιώργος Σκεύας
Σκηνοθεσία – Σκηνογραφία : Γιώργος Σκεύας
Κοστούμια : Μαρία Κοντοδήμα – Εβελίνα Δαρζέντα
Μουσική – Ήχοι: Σήμη Τσιλαλή
Φωτισμοί : Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Βοηθός Σκηνοθέτη : Γιάννης Σαβουιδάκης
Βοηθός Σκηνογράφου : Άγγελος Καραβασίλης
Φωτογραφίες : Πάτροκλος Σκαφίδας
Πρωταγωνιστούν : Δημήτρης Καταλειφός, Μαρία Καλλιμάνη, Γιώργος Νούσης, Γιώργος Ζιόβας, Χρήστος Ευθυμίου, Χαρά Μάτα Γιαννάτου, Τάσος Λέκκας, Δημήτρης Αποστολόπουλος, Γιώργος Πατεράκης, Χρύσα Γκινίκη, Ιοκάστη – Aγαύη Παπανικολάου.
Θέατρο Εμπορικόν, Σαρρή 11, Αθήνα.
