Η αφήγηση παραμυθιών έχει πολλές «όψεις»: από την περίπτωση ζωντανής επαφής με παιδιά μέχρι και ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές μεταδόσεις χωρίς κοινό στο στούντιο. Ανάμεσα σε αυτά τα άκρα υπάρχουν αρκετές άλλες περιπτώσεις, διαφόρων διαβαθμίσεων και συσχετισμών όσον αφορά ηλικίες, αριθμό συμμετεχόντων, χρήση μέσου, χώρο, περιεχόμενο παραμυθιού κ.ά.
Η πόλη μας, βέβαια, σπάνια έχει την τύχη να βλέπει παραστάσεις για ευρύ κοινό (δηλ. όχι αποκλειστικά παιδικό) βασισμένες σε ζωντανή αφήγηση παραμυθιών. Μια τέτοια είχαμε την τύχη να δούμε στο Φεστιβάλ της Ομάδας Kontakt που πραγματοποιήθηκε σε μια περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης, την Ξηροκρήνη, και συγκεκριμένα πίσω από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό. Πρόκειται για ένα χώρο τριών επιπέδων (υπόγειο, ισόγειο, ανώγειο) όπου οι υπεύθυνοι του χώρου οργανώνουν όχι μόνο αυτό το Φεστιβάλ, αλλά και πολλές άλλες εκδηλώσεις, όλων των μορφών Τέχνης, σε όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Η 45λεπτή παράσταση που είδαμε εκεί περιελάμβανε 3 παραμύθια («Η κόρη η μονάχη», «Η πίκρα και η χαρά» και «Ο Τσυρόγλες»), αφηγημένα με ξεχωριστό και γοητευτικό τρόπο από τις Στέλλα Τσίγκου, Εύη Χατζημητάκου και Φρόσω Χαντζή, τις οποίες συνόδεψε μουσικά και πολύ διακριτικά η Μαρία Κυπριανού, τονίζοντας εύστοχα ορισμένα σημαντικά σημεία της παράστασης. Οι φωτισμοί της Σύρμως Αραμπατζή θα μπορούσαν να είναι πιο δραστικοί, μια και μόνο προς το τέλος των αφηγήσεων αντιληφθήκαμε ότι η παράσταση είχε και σχεδιασμό φώτων…. Πάντως μας γοήτευσε το φως του δειλινού που έμπαινε από τα δυο κενά του πεζοδρομίου πάνω από τα κεφάλια μας και φώτιζε αδρά τα σώματα των συντελεστών …. Μας θύμιζε, όμως διαρκώς, ότι βρισκόμασταν σε ένα υπόγειο ….
Οι τρεις αυτές κυρίες έδειξαν ότι έχουν πάθος και ταλέντο για την αφήγηση των παραμυθιών, ενώ το γεγονός ότι δεν ανέθεσαν την σκηνοθεσία σε κάποιο τρίτο πρόσωπο προσέδωσε μια ιδιαίτερη γοητεία στο όλο εγχείρημα, αφού μας απέδειξαν πως στο δύσκολο -και συνάμα παράξενο- χώρο του θεάτρου (εν γένει), θεατρικοί αφηγητές και μάλιστα γυναίκες, μπορούν κάλλιστα να συνεννοηθούν και να βγάλουν μια κοινή γραμμή προς ένα σωστό συνολικό αισθητικό αποτέλεσμα.
Από μια άλλη πλευρά οι Εύη, Στέλλα και Φρόσω θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν -με τη βοήθεια όχι απαραίτητα ενός σκηνοθέτη, αλλά ενός έμπειρου στην αφήγηση συναδέλφου τους- τον χώρο και να αφηγούνται τα παραμύθια με περισσότερη κίνηση, σώματος και ειδικότερα χεριών. ΄Ηταν και οι τρεις αρκετά στατικές και το μόνο κινησιολογικό ζήτημα που τις απασχόλησε ήταν να μετακινούνται από την καρέκλα τους στο κέντρο της σκηνής ή να κινούν ελάχιστα τα χέρια τους. Η σχεδόν ακίνητη θέση τους στη σκηνή (τα δυο πόδια κολλημένα μόνιμα στο πάτωμα) δεν ταίριαζε ούτε σε αφήγηση προς μικρά παιδιά, ούτε προς ενήλικες θεατές. Σε μια αντίστοιχη πρώτη περίπτωση (παιδιά) έπρεπε να θέσουν τον εαυτό τους πιο κοντά στο κοινό και να είναι πιο οικείες με αυτό, ενώ στη δεύτερη (ενήλικες) θα μπορούσαν να κινούνται, συνολικά, πιο θεατρικά. Με αυτό εννοούμε να κάνουν περισσότερες εκφράσεις του προσώπου, να τραγουδήσουν για λίγο (το επιχείρησε μόνο η Εύη), να έχουν περισσότερη οπτική επαφή μεταξύ τους, αλλά και με το κοινό (το οποίο κοιτούσαν με ένα βλέμμα σχετικά ουδέτερο και όχι δεμένο, δραματουργικά, με τα παραμύθια). Είδαμε επίσης κάποιες, λίγες, στιγμές αμηχανίας στις εναλλαγές των αφηγήσεων, έξυπνη όμως η ιδέα να μιλούν και οι τρεις ταυτόχρονα σε σημαντικά σημεία κάποιων παραμυθιών. Θα μπορούσαν αυτό να το επεκτείνουν και σε άλλα σημεία, αλλά και με άλλους τρόπους …
Ένα άλλο στοιχείο που θα προσέδιδε μια άλλη διάσταση στην αφήγηση, θα ήταν η χρήση κάποιων αντικειμένων, ακόμη και άσχετων με τα παραμύθια αυτά, που θα συνόδευαν ορισμένες κινήσεις τους και θα προσέδιδαν μια μεγαλύτερη θεατρικότητα στη δουλειά τους.
Οι τρεις αυτές κυρίες δεν εμφανίζονται ενώπιον του κοινού με κάποιο τίτλο ομάδας, οφείλουν όμως να το κάνουν αν επιθυμούν μια πιο επαγγελματική, μακροπρόθεσμη, προσέγγιση και αν θέλουν να δώσουν μια συνέχεια στις δράσεις τους. Στο μεγέθους Α4 μονοσέλιδο πρόγραμμα που μας έδωσαν περιμέναμε να διαβάσουμε περισσότερα στοιχεία για την προέλευση των παραμυθιών, αλλά και για τις ίδιες.
Τις δίνουμε συγχαρητήρια και τις προτρέπουμε να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους να προσφέρουν αφηγήσεις παραμυθιών σε ένα χώρο (Θεσσαλονίκη, αλλά και Ξηροκρήνη) που διψάει για αντίστοιχες δουλειές … Συγχαρητήρια και στους υπεύθυνους του χώρου για την τολμηρή πρωτοβουλία τους να λειτουργούν ένα τέτοιο χώρο! Τους ευχόμαστε μακροημέρευση και πάντα επιτυχίες…