Παναγιώτης Καμπάνης

Website URL: http://cityculture.gr/panagiotis-kampanis

Ρίξε μια ζαριά καλή….

Η επιτυχία στα τυχερά παιχνίδια είναι άρρηκτα δεμένη με την έκφραση της ενδόμυχης ανάγκης του ανθρώπου για καλή τύχη, πρόγνωση του μέλλοντος και ευόδωση των επιθυμιών του και όπως αναφέρει ο Σοφοκλής αποτελούσαν: «μια τερπνή γιατρειά κατά της απραγίας». Το τυχερό παιγνίδι κύβος ή κύβοι και σήμερα αποκαλούμενο ζάρια, ήταν γνωστό από τους αρχαιότατους χρόνους

Ο μεθυσμένος Ηρακλής

Πρόκειται για μαρμάρινο άγαλμα της ρωμαϊκής εποχής, που ανακαλύφθηκε στο αρχαίο Ηράκλειο ή Ερκολάνο (Herculaneum), της δεύτερης μεγάλης πόλης μετά την Πομπηία που καταστράφηκε από τον Βεζούβιο. Απεικονίζεται ο ήρωας Ηρακλής σε κατάσταση προχωρημένης μέθης, προσπαθώντας να ουρήσει. Κρατώντας το ρόπαλο και τη λεοντή με το αριστερό του χέρι, ακουμπά στον κορμό ενός δέντρου και

Θησαυρός εκκλησιαστικών αντικειμένων από την πόλη Ατταρώθις της Συρίας

Στην αρχαιολογία η λέξη «θησαυρός» χρησιμοποιείται για να δηλώσει ένα σύνολο πολύτιμων αντικειμένων, κειμηλίων ή μεγάλων ποσών νομισμάτων, τα οποία με σκοπό τη φύλαξη και προστασία τους, είχαν συγκεντρωθεί και κρυφτεί από τον κάτοχό τους σε περιόδους πολιτικών και θρησκευτικών κρίσεων και πολέμων, συνήθως με τρόπο που θα ήταν δύσκολο να τα βρει κανείς. Η

Γλυπτά με νομίσματα

Μιας και τα νομίσματα έχουν χάσει κάθε αγοραστική αξία, ιδιαίτερα το ελληνικό ευρώ, ο Ιάπωνας καλλιτέχνης Tanu, μας προτείνει διάφορες ιδέες για την αξιοποίησή τους. Γλυπτά, η αξία των οποίων πολλές φορές υπερβαίνει την αξία των χρησιμοποιουμένων νομισμάτων. Για περισσότερες πληροφορίες βλ. http://mymodernmet.com/thumb-tani-tanu-japanese-coin-stacking.cityculture.gr / Επιμέλεια: Παναγιώτης Καμπάνης

Η κεραμική της Ράκκα

Η πόλη της Ράκκα βρίσκεται στα βόρεια της κεντρικής Συρίας, μεταξύ της Αμφιπόλεως και της Δούρας Ευρωπού, επί της συμβολής του ποταμού Ευφράτη με τον Βιλήχα ποταμό. Σύμφωνα με τους ιστορικούς Ισίδωρο Χαρακηνό και Πλίνιο, η πόλη ιδρύθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο κατά το 331 π.Χ. όταν βάδιζε για την αποφασιστική μάχη των Γαυγαμήλων, αντιλαμβανόμενος

Η ημέρα της Παπαρούνας

Όσοι από εσάς βλέπετε BBC ή ανταποκρίσεις από τη Μεγάλη Βρετανία στις ειδήσεις των ελληνικών τηλεοπτικών σταθμών, ίσως έχετε αναρωτηθεί γιατί όλο σχεδόν το Νοέμβριο οι Βρετανοί φορούν στο πέτο μια ψεύτικη παπαρούνα. Πρόκειται για την «Ημέρα Μνήμης» (Remembrance Day) αφιερωμένη στους πεσόντες στρατιώτες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Από τις πιο αιματοβαμμένες σελίδες του πολέμου

Παρακλαυσίθυρον άσμα

Άσμα πάθους πλήρες αδόμενον υπό του εραστού παρά την θύραν της ερωμένης του. Το παρόν αφιερώνεται σε έναν από τους μεγαλύτερους νεοέλληνες ερωτικούς ποιητές, τον φίλο μου Γιώργο Χρονά Το Παρακλαυσίθυρον είναι άσμα ερωτικής εγκατάλειψης, το οποίο συναντάμε για πρώτη φορά σε αρχαία ελληνικά ελεγειακά ποιήματα ή επιγράμματα, όπου ο εραστής «κλαίει παρά την θύρα» (κλαίει

ΟΛΟΓΡΑΜΜΑΤΑ: Ο αόρατος κόσμος των ορατών ψευδαισθήσεων

«Τυφλός τω τοίχω επερειδόμενος, έως ώδε ο κόσμος έφη.» (τυφλός, όταν έπεσε σε εμπόδιο είπε, μέχρις εδώ φτάνει ο κόσμος;)   Το πνεύμα χρησιμοποιεί τις εικόνες για να συλλάβει την ύστατη πραγματικότητα του κόσμου, ακριβώς επειδή η πραγματικότητα αυτή εκδηλώνεται με τρόπο αντιφατικό και κατά συνέπεια δεν είναι δυνατό να εκφραστεί με προσδιορισμένες έννοιες. Μήπως

Οι Αφροδίτες του Βούδα

cityculture.gr

Γράφει ο Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού – Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης           Μοιάζει σαν ένα γυναικείο ειδώλιο. Είναι όμως ένα φρούτο που ευδοκιμεί στην ΝΑ Ασία και ιδιαίτερα στην Ταϋλάνδη, ανήκει στην οικογένεια των Ροδοειδών (αχλαδιά) και έχει γλυκιά γεύση!!! Αν και θεωρείται εδώδιμο, εντούτοις η βρώση

Ζεῦγμά τε ὠνομάσθη πόλις καθ´ ὅ τι ἐζεύχθη τῆς χώρας ὁ Εὐφράτης (Παυσανίας, Φωκικά, 10.28)

Αρχαιολογικός χώρος νυχτερινό

Γράφει ο Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Το Ζεύγμα, ήταν αρχαία ελληνιστική πόλη της Άνω Συρίας (στη σημερινή ΝΑ Τουρκία), χτισμένη στις όχθες του Ευφράτη και στην ακμή της έφτανε τους 25.000 κατοίκους. Από το 2000 το 80% του αρχαιολογικού χώρου βρίσκεται βυθισμένο στη τεχνητή λίμνη που σχηματίστηκε

Γκαργκόιλ, οι μεσαιωνικοί φύλακες της Ευρώπης

Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης   Με την ονομασία γκαργκόιλ (gargoyle) χαρακτηρίζονται οι υδρορροές, βασικά στοιχεία μιας αρχιτεκτονικής κατασκευής, οι οποίες αποτρέπουν το νερό της βροχής να έλθει σε επαφή με την φέρουσα τοιχοποιία, με αποτέλεσμα την προστασία του οικοδομήματος από την υγρασία και τη διάβρωση. Κατά

Ο Πύργος του Λονδίνου και ο μύθος με τα έξι κοράκια φύλακες

Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Στις όχθες του ποταμού Τάμεση, στο ανατολικό Λονδίνο, δεσπόζει ένα από τα πιο φημισμένα μνημεία στον κόσμο, ο Πύργος του Λονδίνου. Επί σχεδόν χίλια χρόνια, αυτό το μεγάλο φρούριο, παλάτι και φυλακή έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ταραχώδη ιστορία της Αγγλίας. Από τις πύλες

Jean-Paul Bourdier: Η κυριαρχία των χρωμάτων

Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αφιερωμένο στους φίλους μου Πάνο και Βίκυ Δράκου, οι οποίοι εδώ και 20 χρόνια γεμίζουν τη ζωή μου με χρώματα «Ένας καλλιτέχνης πρέπει όχι μόνο να δημιουργεί και να εκφράζει μια ιδέα, αλλά συγχρόνως να ξυπνά την εμπειρία που θα κάνει την

Ο αλάτιος καθεδρικός ναός στη Ζιπακίρα της Κολομβίας- Πίστη εις… βάθος

Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Στην Ζιπακίρα, μια μικρή πόλη που βρίσκεται 49 χιλιόμετρα βόρεια της πρωτεύουσας Μπογκοτά, της μακρινής Κολομβίας, χτισμένη στα 2.652 μ υψόμετρο, μπορούμε να πούμε ότι συναντήθηκαν, ο Θεός, η Φύση και ο Άνθρωπος. 250 εκατομμύρια χρόνια πριν, κατά τη διάρκεια της Τριτογενούς

Το καθαρτήριον πῦρ: Το έθιμο της πυροβασίας

Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης   Το έθιμο της πυροβασίας προβάλλει μέσα στους λειμώνες της λαογραφίας μας, σαν ένα ξεχωριστό και φανταχτερό λουλούδι, που οι αιώνες δεν μπόρεσαν να το εξαφανίσουν, γιατί οι ρίζες του βρίσκονται πολύ βαθιά στην ελληνική αρχαιότητα. Η πυροβασία είναι τελετή πυρολατρική, παγανιστική

Σκιαγραφώντας τη ρωσική λογοτεχνία

Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Η πρώτη έκθεση βιβλίων πραγματοποιήθηκε στην Φραγκφούρτη της Γερμανίας, πριν από 500 χρόνια. Μέχρι το τέλος του 17ου αι., ήταν η σημαντικότερη έκθεση βιβλίων στην Ευρώπη. Μετά από το 2ο παγκόσμιο πόλεμο, η πρώτη έκθεση βιβλίων πραγματοποιήθηκε και πάλι στην ίδια πόλη

Το Μοιρολόι της Παναγιάς – Martha Graham, Lamentation

Γράφει ο Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Το μοιρολόι, είναι το τραγούδι της μοίρας, η παραδοχή του πεπρωμένου και του αναπόφευκτου θανάτου. Αναπόσπαστο κομμάτι της όλης μεταθανάτιας ιεροτελεστίας, είναι τραγούδια της ελληνικής λαϊκής μουσικής παράδοσης, έχουν πένθιμο περιεχόμενο. Η ετυμολογία της λέξης προέρχεται, μάλλον, απ’ το «λέγω τη μοίρα»,

Ο Λευκός Άγγελος της Ι. Μονής Μιλέσεβα της Σερβίας

 Γράφει ο Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ἄγγελος γὰρ Κυρίου καταβὰς ἐξ οὐρανοῦ προσελθὼν ἀπεκύλισε τὸν λίθον ἀπὸ τῆς θύρας καὶ ἐκάθητο ἐπάνω αὐτοῦ˙  ἦν δὲ ἡ ἰδέα αὐτοῦ ὡς ἀστραπὴ καὶ τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ λευκὸν ὡσεὶ χιών.    Το μοναστήρι της Μιλέσεβα βρίσκεται στην Κεντρική Σερβία, κοντά στην

Οι πρώτοι άγιοι των Ρώσων, πρίγκιπες Μπόρις και Γκλέμπ

Γράφει ο Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αγνοί Μπόρις και Γκλέμπ. Δεν μπορέσατε να αντισταθείτε στις επιθέσεις του αδελφού σας, του πραγματικού εχθρού. Όταν σκότωσε το σώμα σας, δεν μπόρεσε να αγγίξει τις ψυχές σας. Τώρα χαίρεστε μαζί με τους αγγέλους και στέκεστε μπροστά στην Αγία Τριάδα. …………………… Σήμερα

Γιάννης Μόραλης, Ερωτική μέθεξη*

Γράφει ο Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος –Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού / Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης  Ο ζωγράφος Γιάννης Μόραλης (1916 –2009) υπήρξε ένας από τους επιφανέστερους Έλληνες καλλιτέχνες του 20ου αιώνα. Από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα άρθρωσε με το έργο του έναν εικαστικό λόγο, αλλά παράλληλα δε δίστασε να δοκιμάσει και άλλα

Κίζι Πογκόστ – μια θέση στην αιωνιότητα

Γράφει ο Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Το Κίζι είναι ένα μικρό νησί μέσα στη λίμνη Ονέγκα στη Δημοκρατία της Καρελίας, στη Ρωσία. Είναι γνωστό για τα πολλά και εξαιρετικά δείγματα ξύλινης αρχιτεκτονικής, τα οποία επιβιώνουν από τον 15ο αιώνα. Περισσότερες από 80 ιστορικές ξύλινες κατασκευές, κυρίως εκκλησίες,  μεταφέρθηκαν

Παναγία του Βλαντίμιρ, φύλακας πασών των Ρωσιών

Αν κάποιος ήθελε να σε ζωγραφίσει, Παρθένε, Θα χρειαζόταν το φως των άστρων και όχι των Χρωμάτων, ώστε σαν Πύλη Φωτός, να σε ζωγράφιζε με φώς∙ όμως τα ουράνια σώματα δεν υπακούουν στα λόγια των θνητών∙ με όσα μας εκχώρησαν οι νόμοι της ζωγραφικής κι η φύση, μ’ αυτά ο άνθρωπος θα σε ιστορίσει και

Βρώση, πόση, καθαρμός ψυχή τε και σώματι εκάστου μηνός του έτους

Σε ιατρικό σύγγραμμα της βυζαντινής εποχής με τίτλο: «Περί των δώδεκα μηνών του ενιαυτού οποίαις δει χρήσθαι τροφαίς εν εκάστωι αυτών και από ποίων απέχεσθαι», ο ανώνυμος συγγραφέας του μας πληροφορεί σχετικά με τη δίαιτα που πρέπει να ακολουθούμε κατά τη διάρκεια κάθε μήνα του έτους για να είμαστε υγιείς. Επίσης, δίνει ιδιαίτερη σημασία στο

όπηος καλόγερος πήνη καπνό τον ηπερετούν η δηαβόλη

Τοιχογραφία καπνίζοντος μοναχού. Παρεκκλήσιο του κοιμητηρίου της Μονής Γρηγορίου του Αγίου Όρους, 1736 Η ανορθόγραφη αυτή επιγραφή πλαισιώνει τη μορφή ενός μοναχού, ο οποίος απεικονίζεται σε τοιχογραφία που βρίσκεται στο Παρεκκλήσιο του κοιμητηρίου της Μονής Γρηγορίου του Αγίου Όρους και χρονολογείται το 1736. Ο μοναχός με τη βοήθεια μικρών τερατόμορφων δαιμόνων που τον υπηρετούν, δείχνει χωρίς τύψεις, να

«Βία και Ανεκτικότητα» – ὃ σὺ μισεῖς ἑτέρῳ μὴ ποιήσεις

Οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΕΗΠΚ) θεσπίστηκαν επίσημα ως ευρωπαϊκό πρόγραμμα από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1991 και υποστηρίζονται από την Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από το 1994 έως το 2000 τη διεθνή γραμματεία συντονισμού είχε το ίδρυμα Roi Baudouin στις Βρυξέλλες, ενώ από το 2001 αντικαταστάθηκε από το Centro National da Cultura με

Παναγιώτης Καμπάνης: Το φως των κυριλλικών γραμμάτων

Στις αρχές του 2014, στο πλαίσιο του επετειακού εορτασμού της συμπλήρωσης είκοσι χρόνων από τότε που το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού άνοιξε για πρώτη φορά τις πύλες του στο κοινό της Θεσσαλονίκης διοργάνωσε την περιοδική έκθεση «Εκ Θεσσαλονίκης Φως», τιμώντας τη Θεσσαλονίκη ως γενέτειρα πόλη των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου. Πρόσφατα έγινε η παρουσίαση του επιστημονικού